Je opleiding is gebaseerd op het standaardtraject (vanaf 1/9/2025 curriculumdossier) dat werd uitgeschreven voor deze opleiding. Hierin staat gedetailleerd wat jij minimaal moet leren op het vlak van:

• Algemene vorming
• Beroepsgerichte vorming

Algemene vorming bestaat uit: het Project algemene vakken (PAV), Frans of Engels,  levensbeschouwing, lichamelijke opvoeding, … De lessen krijg je hoofdzakelijk op school of (deels) geïntegreerd in de beroepsgerichte vorming. Op school worden ook praktijklessen gegeven.

Beroepsgerichte vorming krijg je vooral op je reële werkplek. Je leert wat je moet kunnen als beginnende werknemer in een bepaald beroep. Op de werkvloer leer je nieuwe vaardigheden en vervolmaak je je.

Er bestaan geen algemene lessenroosters. Scholen beslissen zelf hoe ze het standaardtraject vertalen naar lessen en ze kunnen eigen accenten leggen. Lessen kunnen dus verschillen van school tot school en zelfs van leerling tot leerling. Het is ook de school die je opleiding opvolgt. Om hier zicht op te krijgen contacteer je zelf de school van je keuze.

Werkplekleren? Een werkplek vinden is zeer belangrijk. Per schooljaar krijg je hier een periode van 20 opleidingsdagen voor. Deze termijn gaat in vanaf je 1ste lesdag in de duale opleiding. De periode waarin je nog geen werkplek hebt gevonden, wordt door de school voltijds ingevuld. Slechts in enkele situaties kan de periode van 20 opleidingsdagen, verlengd worden.

Je trajectbegeleider kan je helpen bij het zoeken naar een werkplek. Als je binnen de vastgelegde termijn geen overeenkomst hebt afgesloten met een bedrijf, moet je met je duale opleiding stoppen.

De school werkt voor jou een individueel opleidingsplan uit waarin wordt rekening gehouden met je werkplek en je specifieke noden.

Heb je nood aan aanpassingen op school en/of op de werkplek? Bespreek dit met je trajectbegeleider.

Voor elke duale opleiding bestaat er een standaardtraject. Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren. Meer informatie over de inhoud, competenties, beroepskwalificaties en doelstellingen vind je op de website over de opleidingsinhouden.

Meer info over duaal leren op duaalleren.vlaanderen.be.

Algemene toelatingsvoorwaarden om te mogen starten in een duale opleiding:

• Voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht:
  • Minstens 16 jaar zijn of
  • Tot en met de 1^ste lesdag van november kan je instappen in een specialisatiejaar. Starten na deze dag kan enkel als de klassenraad akkoord gaat. Vanaf 1/9/2025 is geen datum meer van toepassing, enkel het akkoord van de klassenraad.

De overige toelatingsvoorwaarden zijn hetzelfde als voor niet-duale opleidingen:

• Het diploma secundair onderwijs hebben behaald of een studiegetuigschrift van het 2^de of 3^de leerjaar van de 3^de graad SO binnen hetzelfde studiegebied.;
• Het diploma SO of studiegetuigschrift van 6 SO behaald hebben in een studierichting van een ander studiegebied. In dit geval moet de klassenraad akkoord gaan.;

Let op: Voor de studierichtingen ‘Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige’ en ‘Verzorgende/zorgkundige duaal’ geldt dit niet. Hier is de toelating enkel mogelijk binnen hetzelfde studiegebied.

• Zonder studiebewijs van het onderliggend leerjaar kan je door de klassenraad worden toegelaten op basis van cognitief sterk functioneren. Het is de klassenraad die bepaalt of dit bij jou het geval is.;
• Als je rechtstreeks uit een niet-Vlaamse* school komt met akkoord van de klassenraad. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar.;

Let op: Voor de duale opleidingen ‘Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige’ en ‘Verzorgende/zorgkundige’ kunnen enkel die leerlingen die komen uit een (verwante) opleiding Personenzorg van een Frans- en Duitstalige school in België toegelaten worden met akkoord van de klassenraad.

• Als je overstapt vanuit BuSO** OV1, 2 of 3 met akkoord van de toelatingsklassenraad én de leerling voldoet aan de bijzondere toelatingsvoorwaarden. Voor leerlingen uit BuSO OV4 gelden de toelatingsvoorwaarden uit het gewoon onderwijs.
• Als je uit een Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN) komt, kan de klassenraad je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar.;
• Als je een zij-instromer*** bent, kan de klassenraad je toelaten.

Voor elke opleiding bestaat een curriculumdossier. Voor bepaalde studierichtingen zijn specifieke toelatingsvoorwaarden van toepassing (medisch, veiligheid, topsportstatuut, ...). De toelatingsvoorwaarden voor jouw richting kan je hier opzoeken. Kies je opleiding en volg de link naar het curriculumdossier.

Kan ik veranderen tijdens het schooljaar (binnen eenzelfde leerjaar)? 

• Je mag tot en met 30 september veranderen naar een andere niet-duale opleiding. Na op de hoogte te zijn van het advies van de klassenraad van de studierichting die je tot dan toe volgt, kan de klassenraad afwijken van deze datum. Dit gebeurt uitzonderlijk en omwille van ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen.
• Je mag tot en met de 1^ste lesdag van november overgaan naar een andere duale opleiding. Stap je later over dan moet de klassenraad akkoord gaan.

Je kan de volgende studiebewijzen behalen:

• het diploma van secundair onderwijs als je houder bent van het getuigschrift van de 2e graad van het secundair onderwijs én van het 1e leerjaar van de 3e graad, het 2e leerjaar van de 3e graad van bso en het 7e leerjaar gericht op instroom arbeidsmarkt bso met vrucht hebt beëindigd
• het studiegetuigschrift van het 3e leerjaar van de 3e graad van het secundair onderwijs, ingericht onder de vorm van een 7e leerjaar gericht op instroom arbeidsmarkt als je het leerjaar met vrucht hebt beëindigd, maar niet in aanmerking komt voor het diploma van secundair onderwijs
• het oriënteringsattest C als je het leerjaar niet met vrucht hebt beëindigd of als je het leerjaar, de onderwijsvorm en de studierichting slechts gedurende een gedeelte van het schooljaar in de betrokken school hebt gevolgd.

Als je op basis van een beslissing van de toelatingsklassenraad bent toegelaten tot het 3e leerjaar van de 3e graad bso, dan wordt dit op het diploma secundair onderwijs ingevuld.

Getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer

Dit getuigschrift wordt uitgereikt onder de voorwaarden en modaliteiten die zijn vastgelegd in de omzendbrief SO/2008/01.

Als je slaagt in dit specialisatiejaar behaal je je diploma secundair onderwijs.
Na deze duale opleiding kan je:

• gaan werken of
• verder studeren. Dat kan op verschillende niveaus. Niet elke overstap zal even makkelijk zijn.
  Bespreek dit vooraf met je trajectbegeleider of CLB.

Werken?
Heb je een/enkele beroepskwalificaties behaald?
Vergeet dan niet deze voor te leggen aan je (toekomstige) werkgever. Ze zijn belangrijk voor de arbeidsmarkt.

Verder studeren?

• Je kan nog een ander specialisatiejaar BSO kiezen. Kies je een 7 BSO uit een ander studiegebied, dan moet je de toestemming hebben van de klassenraad. Dit betekent niet dat in de praktijk alle overgangen gemakkelijk zijn.
• Je kan een 7de leerjaar ASO/KSO/BSO gericht op hoger onderwijs kiezen om de overstap naar het hoger onderwijs te maken.

Graduaten maken deel uit van het hoger onderwijs en situeren zich qua niveau tussen het SO en de professionele bachelor. Ze bereiden je voor op het uitoefenen van een bepaald beroep. 

Misschien zijn extra VDAB-opleidingen, opleidingen binnen het Volwassenenonderwijs, Defensie of Politie… ook het overwegen waard?

Nadenken over je keuze of meer informatie nodig? Ga naar sidin.onderwijskiezer.be.

Uitleg:

(nog) Geen bachelordiploma behaald:

Opgelet:

• Enkel het eerst behaalde bachelordiploma wordt meegeteld. Enkel als een student in hetzelfde academiejaar een eerste academische bachelor én een eerste professionele bachelor behaalt, worden beide diploma’s meegeteld.
• Enkel wanneer een voldoende aantal leerlingen (minimum 30) uit deze studierichting SO onmiddellijk overstapt naar een bachelor, worden de cijfers weergegeven. Bij minder studenten zijn de cijfers weinig betekenisvol.
• Deze cijfers hebben betrekking op gemiddelden en geven geen oorzakelijk verband weer tussen de studiekeuze in het secundair onderwijs en het behalen van een bachelordiploma.

* Vooropgestelde studieduur: wordt bepaald op het moment van afstuderen op basis van de studieomvang van de opleiding.
De vooropgestelde studieduur kan verschillen van opleiding tot opleiding.

• Vb. Voor een opleiding van 180 studiepunten betekent ‘binnen de vooropgestelde studieduur’ dat de student er maximum 3 jaar over doet om af te studeren. De ‘vooropgestelde studieduur +1’ komt overeen met 4 jaar; de ‘vooropgestelde studieduur + 2 en meer’ komt overeen met 5 jaar en meer.”
• Vb. De professionele bachelor Verpleegkunde heeft een studieomvang van 240 studiepunten en duurt bijgevolg 4 jaar. Als de student er in deze opleiding verpleegkunde slaagt binnen maximum 4 jaar, heeft hij ook het bachelordiploma behaald binnen de vooropgestelde studieduur.

Uitleg:

(Nog) Geen graduaatsdiploma behaald:

Opgelet:

• Enkel wanneer een voldoende aantal leerlingen (minimum 30) uit deze studierichting SO onmiddellijk overstapt naar een graduaatsopleiding, worden de cijfers weergegeven. Bij minder studenten zijn de cijfers weinig betekenisvol.
• Deze cijfers hebben betrekking op gemiddelden en geven geen oorzakelijk verband weer tussen de studiekeuze in het secundair onderwijs en het behalen van een graduaatsdiploma.