Welke soorten hoger onderwijs bestaan er?

 

Er bestaan 8 kwalificatieniveaus binnen de Vlaamse Kwalificatiestructuur (VKS). Het hoger onderwijs situeert zich op volgende niveaus:

VKS		Organiserende instantie
Niveau 5	Graduaatsopleiding (incl. Basisverpleegkunde) behoort tot het Hoger BeroepsOnderwijs (vanaf 1/9/2019)	Hogeschool en Secundaire school (vanaf 1/9/2019)
Niveau 6	Professionele Bachelor	Hogeschool / School of Arts
Niveau 6	Academische Bachelor	Universiteit / School of Arts / Hogere Zeevaartschool
Niveau 7	Master	Universiteit / Hogeschool
Niveau 8	Doctor	Universiteit

De Hogere Zeevaartschool is vermeld bij het academisch onderwijs, omdat deze hogeschool enkel academisch onderwijs organiseert.
In een School of Arts worden Academische en Professionele kunstopleidingen ondergebracht. Het is een aparte structuur binnen de hogescholen.

• Hoger beroepsonderwijs (90 of 120 studiepunten)
  Dit zijn opleidingen op niveau 5 van de Vlaamse kwalificatiestructuur 
  Ze bereiden voor op het uitoefenen van een beroep en situeren zich qua niveau net onder de professionele bachelor.
    
  Ze zijn minder theoretisch dan een bacheloropleiding. Het werkplekleren vormt een belangrijk onderdeel van een graduaatsopleiding en omvat minimaal 1/3 van de studieomvang.
  
  Graduaatsopleidingen
  
  Vanaf 2019-2020 spreken we niet langer over HBO5 opleidingen maar over graduaatsopleidingen. Deze worden aangeboden door hogescholen in plaats van centra voor volwassenenonderwijs (CVO). De leerplek kan omwille van praktische redenen, nog steeds een CVO zijn. 
  Er is 1 uitzondering: de opleiding Basisverpleegkunde volg je in een school voor voltijds secundair onderwijs.
  
  
• Bacheloropleidingen (180 studiepunten)
  Bachelor word je na het afronden van een opleiding die normaal gezien 3 academiejaren duurt.
  Er zijn 2 soorten bacheloropleidingen:
  
  -Een professionele bachelor (PBa) is gericht op de beroepspraktijk. Je leert er de algemene & specifieke kennis en competenties die je nodig hebt om een bepaald beroep uit te oefenen. Na deze opleiding is er altijd een directe uitstroommogelijkheid naar de arbeidsmarkt.
  De professionele bachelor wordt georganiseerd door de hogescholen.
  
  -Een academische bachelor (ABa) is een theoretische en wetenschappelijke opleiding, gericht op onderzoek en ontwikkelen van theoretische kennis.
  Het doel is je voor te bereiden op een masteropleiding. 
  De opleiding wordt georganiseerd door de universiteiten (muv de Hogere Zeevaartschool) of door hogescholen in een associatie met een universiteit (kunstopleidingen). Om het onderscheid te kunnen maken met de PBA, kunnen bij de academische bachelors de specificaties 'of Arts', 'of Science', 'of Laws' ..... aan de naam toegevoegd worden.           

• Masteropleidingen (minstens 60 studiepunten)
  Masters zijn altijd academisch gericht, maar kunnen ook een professionele gerichtheid hebben. Een masteropleiding wordt afgesloten met een masterproef. 
  Naast de universiteiten kunnen ook de hogescholen (in een associatie met een universiteit) masteropleidingen aanbieden.
  
  
• Voortgezette opleidingen:
  
  -Bachelor-na-bachelor (Banaba)
  Dit is een 2^e meestal aansluitende en verdiepende bachelor. Een banaba omvat minstens 60 studiepunten. Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten.

  -Master-na-master (Manama)
  Dit is een 2^e meestal aansluitende verdiepende master. Een manama omvat minstens 60 studiepunten. Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten. 

• Educatieve opleidingen
  Vanaf 2019-2020 zijn de lerarenopleidingen hervormd. Op de pagina Leraar worden informeren we je gedetailleerd over de nieuwe mogelijkheden om leraar te worden.

• Postgraduaten en na- en bijscholingen
  Een postgraduaat is een opleiding van ten minste 20 studiepunten.
  Het doel is de competenties verworven na een eerdere bachelor- of masteropleiding te verbreden en verdiepen.

• Doctoraatsopleidingen
  Dit is de hoogste graad in de Vlaamse diploma- ranking en wordt behaald aan een universiteit na de openbare verdediging van een proefschrift. De doctoraatsopleiding vormt de onderzoeker die op een zelfstandige wijze een bijdrage dient te leveren aan de ontwikkeling en de groei van de wetenschappelijke kennis.

Voorts bestaan er nog:

• het Schakelprogramma
  Dat is een overgangsprogramma tussen een professionele bachelor en 1 welbepaalde master in 1 bepaalde instelling.
  Met een studieomvang van ten hoogste 90 studiepunten. De juiste omvang hangt af van de vooropleiding die je volgde en de gekozen master.  Bedoeling is: academische vaardigheden en wetenschappelijk-disciplinaire basiskennis bijbrengen.
  Het levert geen academische graad of diploma op, je hoeft dus ook geen leerkrediet in te zetten. 

• het Voorbereidingsprogramma
  Dit programma heeft als doel om een student die een diploma heeft dat geen rechtstreekse toegang biedt tot een bepaalde opleiding, toch voor te bereiden en toe te laten in de opleiding . waarvoor hij/zij zich wil inschrijven
  Het kan je worden opgelegd. Het programma wordt op maat bepaald en hangt af van het inhoudelijk verschil tussen de reeds gevolgde opleiding en de opleiding die je wenst te volgen. Het levert geen academische graad of diploma op, je hoeft er dan ook geen leerkrediet voor in te zetten.  Een voorbereidingsprogramma geeft toegang tot 1 welbepaalde opleiding in 1 bepaalde instelling.

• de Verkorte bachelor/master
  Wanneer je al een bachelor (of master) hebt behaald en bijkomend een andere bachelor (of master) wil behalen, kan dat soms via een verkort traject. Je behaalt dan het diploma op kortere termijn. De verkorte bachelor/master leidt naar een volwaardig diploma.
  Vaak gaat het om vrijstellingen op basis van EVC's/EVK's, maar voor bepaalde opleidingen zijn ook standaard verkorte programma’s uitgetekend.