Onderwijskiezer

Technieker industriële procesautomatisatie duaal - Derde graad

Studierichting "Technieker industriële procesautomatisatie duaal"

Een duaal 7de jaar TSO is een beroepsgerichte vorming van 1 schooljaar.
Heel wat opleidingstijd breng je door op de werkvloer. Dit maakt je opleiding direct veel realistischer. Gemiddeld gaat het over 20u per week/tussen de 14 en 19u per week. Een deel van de beroepsgerichte vorming kan op school worden gegeven.

In deze opleiding leer je:

  • de werking van processorgestuurde procesinstallaties realiseren en behouden (volgens de vooropgestelde specificaties)
  • de continuïteit van de installatie verzekeren

Deze duale opleiding is gebaseerd op de beroepskwalificatie technieker industriële procesautomatisatie, niveau 4.

Voor elke duale opleiding bestaat er 1 standaardtraject (vanaf 1/9/2025 curriculumdossier). Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren. Open het tabblad ‘Lessen’ om het te raadplegen.

Bron: www.duaalleren.vlaanderen en de omzendbrief ‘duaal leren en de aanloopfase’.

Technieker industriële procesautomatisatie duaal            

  • Beschrijving
  • Lessen
  • Scholen
  • Toelating
  • Attesten
  • Wat na
  • Beroepen

Beschrijving

Een duaal 7de jaar TSO is een beroepsgerichte vorming van 1 schooljaar.
Heel wat opleidingstijd breng je door op de werkvloer. Dit maakt je opleiding direct veel realistischer. Gemiddeld gaat het over 20u per week/tussen de 14 en 19u per week. Een deel van de beroepsgerichte vorming kan op school worden gegeven.

In deze opleiding leer je:

  • de werking van processorgestuurde procesinstallaties realiseren en behouden (volgens de vooropgestelde specificaties)
  • de continuïteit van de installatie verzekeren

Deze duale opleiding is gebaseerd op de beroepskwalificatie technieker industriële procesautomatisatie, niveau 4.

Voor elke duale opleiding bestaat er 1 standaardtraject (vanaf 1/9/2025 curriculumdossier). Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren. Open het tabblad ‘Lessen’ om het te raadplegen.

Bron: www.duaalleren.vlaanderen en de omzendbrief ‘duaal leren en de aanloopfase’.

Voor deze opleiding kan een aanloopfase ingericht worden door de school.
Let op: De klassenraad beslist of je kan starten in de aanloopfase

Situering binnen het studiedomein:

2e graad

3e graad
Animator duaal   (CDO)   
Animator duaal   (SO)      
Asfalt- en betonwegenbouwer duaal   (SO)      
Asfalt- en betonwegenbouwer duaal   (CDO)   
Aspirant-stuurman binnenscheepvaart duaal   (CDO)   
Assistent (inter)nationaal goederenvervoer duaal   (SO)   
Assistent (inter)nationaal goederenvervoer duaal (CDO)   (CDO)   
Bekapper/Hoefsmid duaal   (CDO)   
Bekapper/Hoefsmid duaal   (SO)      
Beveiligingstechnicus duaal   (SO)   
Beveiligingstechnicus duaal (CDO)   (CDO)   
Bouwglastechnieker duaal   (CDO)      
Brandertechnicus gas/stookolie duaal   (SO)      
Brandertechnicus gas/stookolie duaal   (CDO)      
Buitenschrijnwerker aluminium/metaal duaal   (CDO)   
Buitenschrijnwerker aluminium/metaal duaal   (SO)      
Buitenschrijnwerker hout duaal   (SO)      
Buitenschrijnwerker hout duaal   (CDO)   
Buitenschrijnwerker kunststoffen/PVC duaal   (CDO)   
Buitenschrijnwerker kunststoffen/PVC duaal   (SO)      
Chemische procestechnieken duaal   (SO)   
Chemische procestechnieken duaal (CDO)   (CDO)   
Chocolatier duaal   (CDO)   
Chocolatier duaal   (SO)      
Commercieel assistent duaal   (CDO)   
Commercieel assistent duaal   (SO)      
Culinair slager duaal   (CDO)   
Culinair slager duaal   (SO)      
Daktimmerman duaal   (SO)      
Daktimmerman duaal   (CDO)   
Dakwerker duaal   (SO)      
Dakwerker duaal   (CDO)   
Decor- en standenbouwer duaal   (SO)      
Decor- en standenbouwer duaal   (CDO)   
Dentaaltechnicus duaal   (SO)   
Dentaaltechnicus duaal (CDO)   (CDO)   
Elektromecanicien duaal   (CDO)   
Elektromecanicien duaal   (SO)      
Elektrotechnicus duaal   (CDO)   
Elektrotechnicus duaal   (SO)      
Fijnschilder duaal   (SO)      
Fijnschilder duaal   (CDO)   
Fitnessbegeleider duaal   (SO)   
Fitnessbegeleider duaal (CDO)   (CDO)   
Flexodrukker duaal   (SO)      
Flexodrukker duaal   (CDO)   
Florist duaal   (SO)      
Florist duaal   (CDO)   
Gespecialiseerd verkoper slagerij duaal   (CDO)   
Gespecialiseerd verkoper slagerij duaal   (SO)      
Grootkeukenkok duaal   (SO)      
Grootkeukenkok duaal   (CDO)   
Host duaal   (SO)      
Host duaal   (CDO)   
Hotelreceptionist duaal   (CDO)   
Hotelreceptionist duaal   (SO)      
IJzervlechter en bekister-betonneerder duaal   (CDO)   
IJzervlechter en bekister-betonneerder duaal   (SO)      
Installateur gebouwenautomatisering duaal   (CDO)   
Installateur gebouwenautomatisering duaal   (SO)      
Installateur nutsvoorzieningen duaal   (CDO)   
Installateur nutsvoorzieningen duaal   (SO)      
Interieurbouwer duaal   (CDO)   
Interieurbouwer duaal   (SO)      
Kapper-stylist duaal   (SO)      
Kapper-stylist duaal   (CDO)   
Kinderbegeleider duaal   (CDO)   
Kinderbegeleider duaal   (SO)   
Kok duaal   (SO)      
Kok duaal   (CDO)   
Lasser- monteerder duaal   (CDO)      
Lasser-monteerder duaal   (SO)   
Logistiek assistent magazijn duaal   (SO)      
Logistiek assistent magazijn duaal   (CDO)   
Mecanicien tuin-, park- en bosmachines duaal   (SO)      
Mecanicien tuin-, park- en bosmachines duaal   (CDO)   
Meubelmaker duaal   (SO)      
Meubelmaker duaal   (CDO)   
Meubelstoffeerder duaal   (CDO)   
Meubelstoffeerder duaal   (SO)      
Monteur steigerbouw duaal   (CDO)   
Monteur steigerbouw duaal   (SO)      
Natuurbeheerder duaal   (SO)      
Natuurbeheerder duaal   (CDO)   
Natuursteenbewerker duaal   (CDO)   
Natuursteenbewerker duaal   (SO)      
Offsetrotatie- en flexodrukker duaal   (SO)      
Offsetrotatie- en flexodrukker duaal   (CDO)   
Omsteller plaatbewerking en monteerder-afregelaar duaal   (CDO)   
Omsteller plaatbewerking en monteerder-afregelaar duaal   (SO)      
Omsteller verspaning en monteerder afregelaar duaal   (SO)      
Omsteller verspaning en monteerder afregelaar duaal   (CDO)   
Onderhoudsmecanicien zware bedrijfsvoertuigen duaal   (CDO)   
Onderhoudsmecanicien zware bedrijfsvoertuigen duaal   (SO)      
Onderhoudsmecanicien zware bedrijfsvoertuigen land- en tuinbouw duaal   (CDO)   
Onderhoudsmecanicien zware bedrijfsvoertuigen land- en tuinbouw duaal   (SO)      
Ontwikkelaar patronen kleding- en confectieartikelen duaal   (SO)   
Ontwikkelaar patronen kleding- en confectieartikelen duaal (CDO)   (CDO)   
Ontwikkelaar prototypes mode duaal   (SO)      
Ontwikkelaar prototypes mode duaal   (CDO)   
Operator CNC-gestuurde houtbewerkingsmachines duaal   (SO)      
Operator CNC-gestuurde houtbewerkingsmachines duaal   (CDO)   
Operator digitaal drukken in de printmedia/papier- en kartonverwerking duaal   (CDO)   
Operator digitaal drukken in de printmedia/papier- en kartonverwerking duaal   (SO)      
Operator stansmachine in de papier- en kartonbewerkende industrie duaal   (SO)      
Operator stansmachine in de papier- en kartonbewerkende industrie duaal   (CDO)   
Operator vouw- en plakmachine in de papier- en kartonbewerkende industrie duaal   (SO)      
Operator vouw-plakmachine in de papier- en kartonbewerkende industrie duaal   (CDO)   
Paardenhouder duaal   (CDO)   
Paardenhouder duaal   (SO)      
Pijpfitter- fabriceur duaal   (SO)      
Pijpfitter- fabriceur duaal   (CDO)   
Plaatser houten vloerbedekking duaal   (SO)      
Plaatser houten vloerbedekking duaal   (CDO)   
Podiumtechnicus duaal   (SO)      
Podiumtechnicus duaal   (CDO)   
Polyvalent mecanicien personenwagens en lichte bedrijfsvoertuigen duaal   (SO)      
Polyvalent mecanicien personenwagens en lichte voertuigen duaal   (CDO)   
Polyvalent mecanicien zware bedrijfsvoertuigen duaal   (SO)   
Polyvalent mecanicien zware bedrijfsvoertuigen duaal (CDO)   (CDO)   
Polyvalent technieker havenvoertuigen duaal   (SO)   
Polyvalent technieker havenvoertuigen duaal (CDO)   (CDO)   
Print en sign operator duaal   (CDO)      
Productiemedewerker dier duaal   (CDO)   
Productiemedewerker dier duaal   (SO)      
Productiemedewerker plant duaal   (SO)      
Productiemedewerker plant duaal   (CDO)   
Productieoperator textielproductielijn duaal   (CDO)   
Productieoperator textielproductielijn duaal   (SO)      
Regelaar textielproductiemachines duaal   (SO)   
Regelaar textielproductiemachines duaal (CDO)   (CDO)   
Restauratievakman schilder- en decorateur duaal   (SO)      
Restauratievakman schilder-decorateur duaal   (CDO)   
Restauratievakman schrijnwerk duaal   (CDO)   
Restauratievakman schrijnwerk duaal   (SO)      
Rotatiedrukker duaal   (SO)      
Rotatiedrukker duaal   (CDO)   
Schrijnwerker houtbouw duaal   (CDO)   
Schrijnwerker houtbouw duaal   (SO)      
Slager-charcutier duaal   (SO)      
Slager-charcutier duaal   (CDO)   
Spuiter carrosserie duaal   (SO)      
Spuiter carrosserie duaal   (CDO)   
Stukadoor duaal   (SO)      
Stukadoor duaal   (CDO)   
Tandartsassistent duaal   (SO)   
Tandartsassistent duaal (CDO)   (CDO)   
Technicus hernieuwbare energietechnieken duaal   (SO)   
Technicus hernieuwbare energietechnieken duaal (CDO)   (CDO)   
Technicus installatietechnieken duaal   (CDO)   
Technicus installatietechnieken duaal   (SO)      
Technicus koelinstallaties duaal   (CDO)   
Technicus koelinstallaties duaal   (SO)      
Technieker industriële procesautomatisatie duaal   (SO)   
Technieker industriële procesautomatisatie duaal (CDO)   (CDO)   
Trappenmaker duaal   (CDO)   
Trappenmaker duaal   (SO)      
Tuinaanlegger- groenbeheerder duaal   (SO)      
Tuinaanlegger/groenbeheerder duaal   (CDO)   
Verzorgende/Zorgkundige duaal   (SO)      
Verzorgende/Zorgkundige duaal   (CDO)   
Vloerder- tegelzetter duaal   (CDO)   
Vloerder- tegelzetter duaal   (SO)      

Welke lessen krijg je?

Wat jij moet leren staat gedetailleerd beschreven in het standaardtraject (vanaf 1/9/2025 curriculumdossier) van de duale opleiding.

Er bestaan geen algemeen geldende lessenroosters. Scholen beslissen zelf hoe ze het standaardtraject vertalen naar lessen. Zo kan een onderwijsinstelling beslissen toch enkele lessen algemene vorming aan te bieden, hoewel dit niet voorzien wordt in het standaardtraject van een opleiding 7 TSO duaal.

In een duaal 7de leerjaar TSO ligt de focus op de beroepsgerichte vorming. Deze is gebaseerd op één/meerdere beroepskwalificatie(s). Dat is datgene wat je moet kunnen als beginnende werknemer in een bepaald beroep.

Het vinden van een werkplek is zeer belangrijk. Dit moet gebeuren binnen de vastgelegde termijn (= binnen de 20 opleidingsdagen vanaf de start van de 1e lesbijwoning).

De periode waarin je nog geen werkplek hebt gevonden, wordt door de school voltijds ingevuld.

Slechts in enkele situaties kan de periode van 20 opleidingsdagen per schooljaar, verlengd worden.

Je trajectbegeleider kan je helpen bij het zoeken naar een onderneming.

Hoewel je je vorming vnl. krijgt op je reële werkplek, is de school verantwoordelijk voor je opleiding. Ze tekent deze volledig uit in een individueel opleidingsplan en volgt alles op (in nauwe samenwerking met de mentor van je werkplek).

Aangezien het werk op de werkvloer kan verschillen naargelang de werkgever, vult de school jouw opleiding aan tot een succesvol traject. Met andere woorden: De opleiding kan niet alleen verschillen van school tot school maar ook van leerling tot leerling. Om hier zicht op te krijgen contacteer je best zélf de school van je keuze.

Het is ook de school die beslist of ze de opleiding lineair (schooljaarsysteem) dan wel modulair (bestaande uit clusters) organiseert.

Waar kan ik "Technieker industriële procesautomatisatie duaal" volgen ?

Verfijn je zoekopdracht door één of meerdere filter(s) te selecteren.Toon alle scholen

Geen school gevonden? Pas de filter(s) aan.

Toelatingsvoorwaarden

De school beslist wanneer de opleiding start: op 1 september of 1 februari. Instappen in de 3de graad duaal kan tot en met de 1ste lesdag NA de herfstvakantie. Als je later wil instappen met de klassenraad akkoord gaan.

Vanaf 1/9/2025 is voor de instap in een 7de jaar TSO duaal enkel het akkoord van de klassenraad nodig.

Algemene toelatingsvoorwaarden om te mogen starten in een duale opleiding: voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht.

De overige toelatingsvoorwaarden zijn hetzelfde als voor niet-duale opleidingen:

  • Het diploma secundair onderwijs hebben behaald binnen hetzelfde studiegebied* (als je het diploma SO behaalde via een 7de leerjaar BSO gericht op hoger onderwijs wordt gekeken naar het studiegebied van de studierichting die je volgde in 6SO);
  • Het diploma SO behaald hebben in een studierichting van een ander studiegebied. In dit geval moet de klassenraad akkoord gaan (als je het diploma SO behaalde via een 7de leerjaar BSO gericht op hoger onderwijs wordt gekeken naar het studiegebied van de studierichting die je volgde in 6SO).;
  • Zonder studiebewijs van het onderliggend leerjaar kan je door de klassenraad worden toegelaten op basis van cognitief sterk functioneren. Het is de klassenraad die bepaalt of dit bij jou het geval is.;
  • Als je geen diploma SO hebben behaald maar geslaagd voor een toelatingsproef die door de school wordt georganiseerd én de klassenraad gaat akkoord.;
  • Op basis van een erkenning van elders verworven competenties of kwalificaties worden toegelaten door de klassenraad. Op voorwaarde dat de school gebruik maakt van deze afwijkingsmogelijkheid.
  • Als je rechtstreeks uit een niet-Vlaamse** school of OnthaalKlas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN) komt met akkoord van de klassenraad. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar.;
  • Als je overstapt vanuit BuSO*** OV1, 2 of 3 met akkoord van de toelatingsklassenraad én de leerling voldoet aan de bijzondere toelatingsvoorwaarden. Voor leerlingen uit BuSO OV4 gelden de toelatingsvoorwaarden uit het gewoon onderwijs. In afwachting word je onder ontbindende voorwaarden ingeschreven.;
  • Als je een zij-instromer**** bent, kan de klassenraad je toelaten.

Voor elke opleiding bestaat een curriculumdossier. Voor bepaalde studierichtingen zijn specifieke toelatingsvoorwaarden van toepassing (medisch, veiligheid, topsportstatuut, ...). De toelatingsvoorwaarden voor jouw richting kan je hier opzoeken. Kies je opleiding en volg de link naar het curriculumdossier.


Veranderen tijdens schooljaar

Kan ik veranderen tijdens het schooljaar (binnen eenzelfde leerjaar)? 

Veranderen van school mag altijd.

Veranderen van opleiding:

  • Je mag tot en met 30 september veranderen naar een andere niet-duale opleiding. Na op de hoogte te zijn van het advies van de klassenraad van de studierichting die je tot dan toe volgt, kan de klassenraad afwijken van deze datum. Dit gebeurt uitzonderlijk en omwille van ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen.
  • Je mag tot en met de 1ste lesdag van november overgaan naar een andere duale opleiding. Stap je later over dan moet de klassenraad akkoord gaan.


Overzitten

Kan ik mijn leerjaar overzitten? 

Ja, dat kan. De klassenraad bepaalt of je slaagt of niet slaagt. Jij beslist of je overzit of stopt met onderwijs.


 

* De indeling van de studierichtingen in studiegebieden zie SO60.

** Frans- of Duitstalige Belgische school of buitenlandse school

*** leerlingen met een IAC-verslag kunnen enkel overstappen als de toelatingsklassenraad akkoord is én de leerling beantwoordt aan de bijzondere toelatingsvoorwaarden. Voor leerlingen met een OV4-verslag gelden de toelatingsvoorwaarden uit het gewoon onderwijs.

****Zij- instromer: jongeren die het onderwijs al hebben verlaten, met of zonder kwalificatie. Maar die zich na een onderbreking opnieuw willen inschrijven voor een duale opleiding.


Meer info: zie regelgeving SO

Attest

Je kan volgende studiebewijzen behalen:

  • een certificaat van de opleiding 7de leerjaar TSO als je geslaagd bent voor je opleiding.
  • een attest van verworven competenties als je geen recht hebt op bovenvermeld studiebewijs maar wel bepaalde competenties hebt bereikt.
  • een bewijs van beroepskwalificatie als je slaagt voor de beroepsgerichte vorming, maar niet voor de algemene vorming. Als je opleiding op meer dan 1 beroepskwalificatie is gebaseerd, kan je verschillende bewijzen van beroepskwalificatie behalen.
  • een bewijs van deelkwalificatie als je geslaagd bent voor een kleiner afgerond geheel uit een beroepskwalificatie. Niet elke beroepskwalificatie is opgedeeld in deelkwalificaties. Ook deze deelkwalificaties hebben hun belang op de arbeidsmarkt.
  • een bewijs van competenties als je enkel afzonderlijke competenties hebt behaald maar ook als je, bovenop een beroepskwalificatie, nog andere bijkomende competenties bereikte. 

De klassenraad beslist wanneer je je opleiding hebt afgerond.

Dat kan zowel op het einde van het schooljaar (30 juni) zijn als gedurende het huidig of volgend schooljaar.

Je kan de volgende studiebewijzen behalen:

  • het certificaat van een opleiding 7e leerjaar als je het 7e leerjaar met vrucht hebt beëindigd. In geval van vervroegde studiebekrachtiging kan dit ook op een andere datum dan 31 januari of 30 juni worden uitgereikt
  • het oriënteringsattest C als je het 7e leerjaar niet met vrucht hebt beëindigd of als je het leerjaar, de onderwijsvorm en de studierichting slechts gedurende een gedeelte van het schooljaar in de betrokken school hebt gevolgd.

Getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer

Dit getuigschrift wordt uitgereikt onder de voorwaarden en modaliteiten die zijn vastgelegd in de omzendbrief SO/2008/01.

Wat na Technieker industriële procesautomatisatie duaal ?

Na een 7de jaar TSO duaal kan je:

  • gaan werken of
  • verder studeren

Werken?

Indien er beroepen aan deze richting zijn gekoppeld, kan je meer informatie vinden achter het tabblad ‘Beroepen’. Uiteraard zijn er nog veel andere job-uitwegen mogelijk.

Verder studeren?

Afhankelijk van je capaciteiten, interesse en inzet is een doorstroming naar het hoger onderwijs mogelijk. Je kan kiezen voor inhoudelijk verwante opleidingen of om verder te studeren in een totaal andere richting.

Verder studeren kan op verschillende niveaus:

Graduaten

  • Deze opleidingen maken deel uit van het hoger onderwijs en situeren zich qua niveau tussen het SO en de professionele bachelor. Ze bereiden je voor op het uitoefenen van een bepaald beroep.
  • Met het diploma SO op zak, kan je starten in elke graduaat.
  • Hou rekening houdt met je interesse en lees meer over graduaatsopleidingen.

Professionele bachelors (PBa)

  • Je mag starten in een professionele bacheloropleiding.
  • Na het TSO/ KSO is de overstap naar een inhoudelijk verwante opleiding meestal haalbaar.
  • Houd bij je keuze rekening met je vooropleiding.  De studierendementscijfers (SR) informeren je over het gemiddeld studiesucces in een bepaalde PBa vanuit een studierichting SO. Deze SR worden vermeld bij elke opleiding hoger onderwijs onder het tabblad ‘studierendement’.

Academische bachelor (ABa)

  • Met je diploma SO op zak mag je starten in de meeste academische bacheloropleidingen.
  • Voor enkele opleidingen gelden extra toelatingsvoorwaarden. Indien van toepassing, wordt deze informatie vermeld bij de opleidingen hoger onderwijs.
  • ABa’s zijn sterk theoretisch en worden meestal door een universiteit* georganiseerd.
  • Instappen na TSO of KSO is niet altijd vanzelfsprekend. Uiteraard spelen naast vooropleiding; ook motivatie, studiehouding, talent en interesse een belangrijke rol.
  • De studierendementscijfers (SR) informeren je over het gemiddeld studiesucces in een bepaalde ABa vanuit een studierichting SO. Deze SR worden vermeld bij elke opleiding hoger onderwijs onder het tabblad ‘studierendement’.
  • Je doet er goed aan je keuze en je kansen op studiesucces vooraf grondig te bespreken met je ouders, leerkrachten en/of het CLB.

*De opleiding ‘Nautische wetenschappen’ wordt georganiseerd door de Hogere Zeevaartschool en kunstopleidingen in de studiegebieden ‘Muziek en Podiumkunsten’ en ‘Audiovisuele en Beeldende Kunst’ worden door een School of Arts georganiseerd.

Nadenken over je keuze of meer informatie nodig? Ga naar sidin.onderwijskiezer.be.


Mogelijke beroepen

Hier een overzicht van beroepen die mogelijk zijn na deze opleiding.
Enkel beroepen uit de beroependatabase van Onderwijskiezer zijn vermeld.
Er kunnen dus steeds nog andere mogelijkheden zijn.


Onderhoudsmecanicien ( knelpuntberoep)