Welke lessen krijg je?

Je opleiding is gebaseerd op het standaardtraject/curriculumdossier dat werd uitgeschreven voor deze opleiding. Hierin staat gedetailleerd wat jij minimaal moet leren op het vlak van:

• Algemene vorming
• Beroepsgerichte vorming

Algemene vorming bestaat uit: het Project algemene vakken (PAV), Frans of Engels,  levensbeschouwing, lichamelijke opvoeding, … De lessen krijg je hoofdzakelijk op school of (deels) geïntegreerd in de beroepsgerichte vorming. Op school worden ook praktijklessen gegeven.

Beroepsgerichte vorming krijg je vooral op je reële werkplek. Je leert wat je moet kunnen als beginnende werknemer in een bepaald beroep. Op de werkvloer leer je nieuwe vaardigheden en vervolmaak je je.

Er bestaan geen algemene lessenroosters. Scholen beslissen zelf hoe ze het standaardtraject/curriculumdossier vertalen naar lessen en ze kunnen eigen accenten leggen. Lessen kunnen dus verschillen van school tot school en zelfs van leerling tot leerling. Het is ook de school die je opleiding opvolgt. Om hier zicht op te krijgen contacteer je zelf de school van je keuze.

Werkplekleren? Een werkplek vinden is zeer belangrijk. Per schooljaar krijg je hier een periode van 20 opleidingsdagen voor. Deze termijn gaat in vanaf je 1ste lesdag in de duale opleiding. De periode waarin je nog geen werkplek hebt gevonden, wordt door de school voltijds ingevuld. Slechts in enkele situaties kan de periode van 20 opleidingsdagen, verlengd worden.

Je trajectbegeleider kan je helpen bij het zoeken naar een werkplek. Als je binnen de vastgelegde termijn geen overeenkomst hebt afgesloten met een bedrijf, moet je met je duale opleiding stoppen.

De school werkt voor jou een individueel opleidingsplan uit waarin wordt rekening gehouden met je werkplek en je specifieke noden.

Heb je nood aan aanpassingen op school en/of op de werkplek? Bespreek dit met je trajectbegeleider.

Voor elke duale opleiding bestaat er een standaardtraject/curriculumdossier. Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren. Meer informatie over de inhoud, competenties, beroepskwalificaties en doelstellingen vind je op de website over de opleidingsinhouden.

Meer info over duaal leren op duaalleren.vlaanderen.be.

Scholen

Maak uw keuze ---------------------------------- Type basisaanbod Type 3 Type 4 Type 6 Type 7 Type 9

Geen scholen gevonden.

Toelatingsvoorwaarden

Let op!

Voor een opleiding in het buitengewoon onderwijs OV4 moet je een OV4-verslag hebben, opgesteld door een CLB. Een overstap maken naar BuSO OV4 vanuit een andere opleidingsvorm kan onder bepaalde voorwaarden (zie SO/2011/03/BuSO, 14)  Hiervoor moet het IAC-verslag worden aangepast. Dit gebeurt na overleg tussen de klassenraad, het CLB en de ouders. 

Instapmoment: 

• Je kan instappen in 5 arbeidsmarkfinaliteit duaal tot en met 15 januari.
• Je kan instappen in 6 arbeidsmarktfinaliteit duaal tot en met de 1^ste lesdag van november. Starten na deze dag kan enkel als de klassenraad akkoord gaat. 

Let op! Vanaf 1/9/2024 kan je pas instappen in 6 SO duaal omwille van ernstige redenen én met akkoord van de klassenraad. Er is dan geen specifieke datum van toepassing.

Algemene toelatingsvoorwaarden: 

• Je moet voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht en dus
  • minstens 16 jaar zijn of
  • 15 jaar zijn én de 1^ste 2 leerjaren van het SO volledig gevolgd hebben. Je hoeft niet geslaagd te zijn.
• Geslaagd zijn in 4SO (geldig voor alle finaliteiten. Als je een B-attest kreeg, word je niet toegelaten tot bepaalde studierichtingen.).*;
• Het getuigschrift van de 2^de graad behaald hebben (via de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap of via een CDO) én het akkoord van de klassenraad om te mogen starten.;
• Je kan zonder studiebewijs uit 4SO toch worden toegelaten door de klassenraad als die bepaalt dat je een cognitief sterk functionerende leerling bent.;
• Als je rechtstreeks overkomt uit een niet-Vlaamse school** of uit een Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN), kan de klassenraad van de school je toelaten tot deze opleiding. Dit moet beslist worden binnen de 35 kalenderdagen vanaf je start in dat leerjaar.;
• Als je een zij- instromer *** bent, moet de klassenraad akkoord gaan met je instap in deze duale opleiding.

Uitzondering: flexibele instap

Je kan ook starten in 5BSO duaal als je:

• In de 2^de graad geslaagd bent voor de beroepskwalificatie(s)/deelkwalificatie(s) van de onderliggende duale opleiding zonder geslaagd te zijn voor de algemene vorming. De duale 3^de graadsopleiding moet wel aansluiten bij deze van de 2^de graad.
• Eens je de ontbrekende algemene vorming van de 2^de graad hebt verworven, behaal je het getuigschrift van de 2^de graad. Vervolgens probeer je de onderwijskwalificatie van de 3^de graad te behalen.

Voor bepaalde studierichtingen zijn specifieke toelatingsvoorwaarden van toepassing (medisch, veiligheid, topsportstatuut, ...). De toelatingsvoorwaarden voor jouw richting kan je hier opzoeken. Kies je opleiding en volg de link naar het curriculumdossier/standaardtraject.

Mag je starten in het 6^de jaar duaal? 

Ja.
Als je start in 6 arbeidsmarktfinaliteit duaal gelden naast specifieke en bijkomende toelatingsvoorwaarden, de algemene toelatingsvoorwaarden voor 6 arbeidsmarktfinaliteit:

• geslaagd zijn in 5 arbeidsmarktfinaliteit in dezelfde studierichting;
• geslaagd in 5 arbeidsmarktfinaliteit in een andere studierichting van hetzelfde studiegebeid op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat;
• geslaagd in 5 dubbele finaliteit in een studierichting van hetzelfde studiegebied op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat;
• geslaagd in 5 SO (alle finaliteiten) in een studierichting van een ander studiegebied op voorwaarde dat de klassenraad van 6 SO akkoord gaat na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van 5 SO. Deze beslissing moet gebaseerd zijn op ernstige redenen;
• met een attest regelmatige lesbijwoning verkregen in 5 SO als de school werkt met het systeem van ‘uitstel van deliberatie tot het einde van de graad’. In dat geval stroom je automatisch door naar 6 SO;
• zonder bewijs van 5 SO maar met akkoord. Op voorwaarde dat deze bepaalt dat jij een cognitief sterke leerling bent;
• als je overkomt uit een niet-Vlaamse school** of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN),  kan de klassenraad van de school je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar;
• als je overstapt vanuit CDO of Syntra schat de klassenraad zelf in in welk leerjaar je best start. Zo kan je rechtstreeks worden toegelaten tot 6 SO.

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 jaar wordt.

Kan ik veranderen tijdens het schooljaar?

Veranderen van school mag altijd.

Veranderen van studie in 5 SO:

Je mag tot en met 15 januari veranderen van finaliteit en/of overstappen naar een andere (niet-) duale studierichting binnen hetzelfde leerjaar. Daarna mag het enkel als de klassenraad dit toelaat omwille van ernstige redenen.  

Natuurlijk moet je steeds voldoen aan de toelatingsvoorwaarden van de nieuwe studierichting.    

Veranderen van studie in 6 SO:

In 6 SO is veranderen van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar niet toegelaten. Het kan enkel uitzonderlijk omwille van ernstige redenen:

• Na kennisname van het advies van de klassenraad van de studierichting die je tot dan toe volgt én
• Als de klassenraad hier toestemming voor geeft.

Kan ik mijn leerjaar overzitten?

Ja, dat kan.

Voetnoten

* Frans- of Duitstalige Belgische school of buitenlandse school

** Zij- instromer: jongeren die het onderwijs al hebben verlaten, met of zonder kwalificatie. Maar die zich na een onderbreking, opnieuw willen inschrijven voor een duale opleiding.

Attesten

Na 5 duaal finaliteit arbeidsmarkt:

Een school kiest voor leerjaarevaluatie of graadsevaluatie in 5 BSO duaal. Vanaf 1/9/2024 geldt dit ook voor 6 BSO duaal.

Ingeval van een leerjaarevaluatie wordt een oriënteringsattest uitgereikt. Bij graadevaluatie krijgen leerlingen een attest van regelmatige lesbijwoning.

Bij overstap naar een niet-duale opleiding, krijg je altijd een oriënteringsattest.

Na 6 duaal finaliteit arbeidsmarkt:

Op het einde van je duale graadsopleiding kan je volgende studiebewijzen behalen:

• het studiegetuigschrift van het 2e leerjaar van de 3e graad BSO als je geslaagd bent voor je volledige 2-jarige duale opleiding (= algemene + beroepsgerichte vorming).;
• Een bewijs van beroepskwalificatie als je slaagt voor alle competenties van de beroepsgerichte vorming, maar niet voor de algemene vorming. Als je opleiding op meer dan 1 beroepskwalificatie is gebaseerd, kan je meerdere bewijzen van beroepskwalificatie behalen.;
• Een bewijs van deelkwalificatie als je geslaagd bent voor de competenties van een kleiner afgerond geheel uit een beroepskwalificatie. Ook deze deelkwalificaties hebben hun belang op de arbeidsmarkt. Niet elke beroepskwalificatie is opgedeeld in deelkwalificaties.;
• Een bewijs van competenties als je enkel afzonderlijke competenties hebt behaald maar ook als je, bovenop een beroepskwalificatie, andere bijkomende competenties bereikte.;
• Een attest van regelmatige lesbijwoning als je geen competenties hebt bereikt en je opleiding stopzet (tot 1/9/2024).

De klassenraad beslist wanneer je graadsopleiding is afgerond, welke studiebewijzen je krijgt en wanneer. Meestal is dat op het einde van het schooljaar (30 juni) maar het kan evengoed tijdens het schooljaar.

Let wel: je ontvangt niet alle bovenvermelde studiebewijzen. Een onderwijskwalificatie omvat reeds de beroepskwalificatie(s) en/ of deelkwalificatie(s). Beroepskwalificatie omvatten ook evt. onderliggende deelkwalificaties.

Als je bovenop een beroepskwalificatie/deelkwalificatie bijkomende competenties behaalt, kan je wel een extra bewijs van competentie(s) behalen.

Als je werd toegelaten tot 5 SO duaal ondanks tekorten in het onderliggend leerjaar én je hebt deze weggewerkt, behaal je ook het getuigschrift van de 2e graad SO. In theorie op het einde van het 5e jaar maar het kan zijn dat je het pas op het einde van je graadsopleiding in handen krijgt.

Wat na deze opleiding?

Na deze tweejarige duale opleiding kan je:

• gaan  werken of
• verder studeren. Dat kan op verschillende niveaus.

Werken?

De meeste leerlingen gaan werken. Open het tabblad 'Beroepen' om een beeld te krijgen van mogelijke uitwegen. Er zijn natuurlijk nog veel meer mogelijkheden dan deze die we vermelden.

Heb je 1 of enkele beroepskwalificatie(s) behaald? Vergeet niet deze voor te leggen aan je (toekomstige) werkgever. Ze zijn belangrijk voor de arbeidsmarkt.

Verder studeren?

Verder studeren kan ook. Wat je kiest hangt af van je capaciteiten, vooropleiding, interesse en inzet.

Welke richtingen kan je uitgaan na 6 arbeidsmarktfinaliteit?

7de leerjaar gericht op hoger onderwijs of arbeidsmarkt

• Je kan binnen het secundair onderwijs, een specialisatiejaar (duaal/niet-duaal) volgen. 
• Je wordt toegelaten tot alle opleidingen 7 BSO uit hetzelfde studiegebied. Dit betekent niet dat alle overgangen vanzelfsprekend zijn. 
• Als je een specialisatiejaar wil volgen in een ander studiegebied moet je toestemming hebben van de klassenraad van de school. 
• 1 specialisatiejaar richt zich op doorstroming naar het hoger onderwijs.  Dat voorbereidend jaar in het SO werkt tekorten in wiskunde en wetenschappen weg opdat je met een grotere slaagkans studies hoger onderwijs kan aanvangen. Sommige voorbereidende jaren bereiden dan weer voor op artistieke toelatingsproeven van het hoger onderwijs. 

Let op! Sommige studierichtingen worden in geen enkele school ingericht. Dit kan jaarlijks wijzigen. Informeer je vooraf!

Als je slaagt in 7 BSO behaal je je diploma secundair onderwijs. Dat geeft toegang tot verdere opleidingsmogelijkheden in het 7de jaar ASO/KSO gericht op hoger onderwijs, een 7de jaar TSO en in het hoger onderwijs. 

5 doorstroom of dubbele finaliteit

• Je kan na 6 arbeidsmarktfinaliteit duaal ook overstappen naar een studierichting in 5 doorstroom (ASO) of dubbele finaliteit (TSO of KSO).
• Deze overstap is niet altijd gemakkelijk en wordt vooraf best grondig besproken. Voor deze overstap heb je trouwens de toestemming van de klassenraad nodig.

Graduaat

Deze opleidingen maken deel uit van het hoger onderwijs en situeren zich tussen het SO en de professionele bachelor. Het zijn opleidingen met een sterk praktisch kantje die voorbereiden op een bepaald beroep.

• Met een diploma SO op zak, kan je altijd starten in elk graduaat.
• Na 6 BSO kan je starten op voorwaarde dat je minstens 18 jaar bent (op uiterlijk 31/12) én voldoet aan de Nederlandse taalvoorwaarde én slaagt voor een toelatingsproef. 
• Voor de graduaten wordt de toelatingsproef georganiseerd door de hogeschool. Voor de opleiding basisverpleegkunde, wordt de proef georganiseerd in een secundaire school.
• Meer info op de pagina graduaat.

Ga ook na welke opleidingen er binnen het volwassenenonderwijs, SYNTRA, VDAB, het leger, de politie, … mogelijk zijn na 6 arbeidsmarktfinaliteit.

Nadenken over je keuze of meer informatie nodig? Ga naar sidin.onderwijskiezer.be.

Interessante links

Buitengewoon onderwijs: FOD Sociale zekerheid voor personen met een handicap

Buitengewoon onderwijs: Gespecialiseerde trajectbepaling en -begeleiding

Buitengewoon onderwijs: Opzoeken dichtstbijzijnde school

Buitengewoon onderwijs: Vlaams agentschap voor personen met een handicap

Buitengewoon onderwijs: Brailleliga