BUSO: Opleidingsvorm 3 (OV3)

Instapmoment: 

Je kan tot en met 15 januari instappen in 5 duaal. 

Vanaf 1/09/2024 kan je pas instappen in 6 duaal omwille van ernstige redenen + met akkoord van de klassenraad. Hier is geen datum van toepassing. 

Algemene toelatingsvoorwaarden: 

  • Voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht: 

  • Minstens 16 jaar zijn of 

  • 15 jaar én de 1ste 2 leerjaren van het secundair onderwijs gevolgd hebben. Je hoeft niet geslaagd te zijn. 

De overige toelatingsvoorwaarden zijn hetzelfde als voor niet-duale opleidingen: 

  • Geslaagd zijn in 4SO (alle finaliteiten, met een B-attest word je niet toegelaten tot bepaalde studierichtingen); 

  • Het getuigschrift van de 2de graad behaald hebben (via de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap of via een CDO) én het akkoord van de klassenraad om te mogen starten; 

  • Zonder studiebewijs uit 4SO toch toegelaten worden door de klassenraad die bepaalt dat je een cognitief sterk functionerende leerling bent; 

  • Als je rechtstreeks overkomt uit een niet-Vlaamse school * of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). Dit moet beslist worden binnen de 35 kalenderdagen vanaf je start in dat leerjaar; 

  • Als je uit het BuSO ** komt met akkoord van de klassenraad. In afwachting word je onder ontbindende voorwaarden ingeschreven.; 

  • Als je een zij-instromer *** bent met akkoord van de klassenraad. 

Uitzondering: Flexibele instap

  • Als je in de 2de graad geslaagd bent voor de beroepskwalificatie(s)/deelkwalificatie(s) van de onderliggende duale opleiding zonder geslaagd te zijn voor de algemene vorming. De duale 3de graadsopleiding moet wel aansluiten op deze van de 2de graad. 

  • Eens je de ontbrekende algemene vorming van de 2de graad hebt verworven, behaal je het getuigschrift van de 2de graad. Vervolgens probeer je de onderwijskwalificatie van de 3de graad te behalen. 

Voor elke opleiding bestaat een curriculumdossier. Voor bepaalde studierichtingen zijn specifieke toelatingsvoorwaarden van toepassing (medisch, veiligheid, topsportstatuut, ...). De toelatingsvoorwaarden voor jouw richting kan je hier opzoeken. Kies je opleiding en volg de link naar het curriculumdossier. 

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 jaar wordt. 

Kan ik starten in 6SO van de duale opleiding? (via keuzemenu ‘styles’ kiezen voor ‘subtitle’) 

Ja.  Als je start in 6 BSO duaal, gelden naast specifieke en bijkomende toelatingsvoorwaarden, de algemene toelatingsvoorwaarden voor 6 BSO nl. ofwel: 

  • geslaagd in 5 BSO in dezelfde studierichting; 

  • geslaagd in 5 BSO in een andere studierichting van hetzelfde studiedomein op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat; 

  • geslaagd in 5 TSO in een studierichting van hetzelfde studiedomein op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat; 

  • geslaagd in 5 ASO, TSO, KSO of BSO in een studierichting van een ander studiedomein.Op voorwaarde dat de klassenraad van 6 SO akkoord gaat na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van 5 SO. Deze beslissing moet gebaseerd zijn op ernstige redenen; 

  • mits een ‘attest regelmatige lesbijwoning’ verkregen in 5 SO als de school werkt met het systeem van ‘uitstelvan deliberatie tot het einde van de graad’. In dat geval stroom je automatisch door naar 6 BSO; 

  • met tekorten voor bepaalde vakken in het onderliggend leerjaar maar toch toegelaten worden door de klassenraad; 

  • zonder studiebewijs van 5 SO maar mits akkoord van de klassenraad. Op voorwaarde dat deze bepaalt dat jij een cognitief sterke leerling bent; 

  • als je overkomt uit een niet-Vlaamse school** of uit een OnthaalKlas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN),  kan de klassenraad van de school je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar.;   

  • als je overstapt vanuit CDO of Syntra schat de klassenraad zelf in welk leerjaar je het beste start. Zo kan je rechtstreeks worden toegelaten tot 6 SO duaal BSO. In de 3e graad is dit enkel mogelijk als je al voldoet aan de voorwaarden om te starten in de 3e graad.  

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 wordt. 

(Enkel voor de zevende leerjaren is er geen maximumleeftijd.)   

Veranderen tijdens schooljaar

Veranderen van school mag altijd. 

Veranderen van opleiding: Je mag tot en met 15 januari veranderen naar een andere (niet-)duale opleiding.Stap je later over, dan moet de toelatingsklassenraad akkoord gaan. Natuurlijk moet je steeds voldoen aan de toelatingsvoorwaarden van de ‘nieuwe’ studierichting. 

Veranderen van studie in 6SO: In 6 SO is veranderen van onderwijsvorm en/of studierichting niet toegelaten. Het kan enkel uitzonderlijk omwille van ernstige redenen: 

  • Na kennisname van het advies van de klassenraad van de studierichting die je tot dan volgt; 

  • Én akkoord van de klassenraad van de nieuwe studierichting 

Sanitaire en verwarmingsinstallaties duaal

  • Beschrijving
  • Lessen
  • Scholen
  • Toelating
  • Attesten
  • Wat na
  • Beroepen
  • Links


Beschrijving van de opleiding

Je gaat een overeenkomst alternerende opleiding aan en leert:

  • installaties voor water, riolering, gas en distributieleidingen selecteren en plaatsen
  • sanitaire, ventilatie- of centrale verwarmingsinstallaties in dienst stellen

De leerling moet zijn/haar opleidingstraject vervullen binnen de 3 verschillende specialiteiten, namelijk sanitaire installaties, centrale verwarmingsinstallaties en ventilatie- en luchtbehandelingsinstallaties.

Deze duale opleiding is gebaseerd op de

  • Beroepskwalificatie vakman installatietechnieken, niveau 4

Meer dan de helft van je graadsopleiding breng je door op je reële werkplek: gemiddeld minstens 20u/week (op jaarbasis).

Voor elke duale opleiding bestaat er 1 standaardtraject/curriculumdossier.
Hierin staat gedetailleerd wat jij minimaal moet leren. Open het tabblad ’Lessen’, om het te raadplegen.

 

 

Deze duale opleiding is een graadsopleiding en loopt over 2 jaren.

Bron: https://www.duaalleren.vlaanderen en omzendbrief duaal leren en de aanloopfase

Voor deze duale opleiding kan een aanloopfase of aanlooptraject georganiseerd worden. Lees er hier meer over.


Welke lessen krijg je?

Je opleiding is gebaseerd op het standaardtraject (vanaf 1/9/2025 curriculumdossier) dat werd uitgeschreven voor deze opleiding. Hierin staat gedetailleerd wat jij minimaal moet leren op het vlak van:

  • Algemene vorming
  • Beroepsgerichte vorming

Algemene vorming bestaat uit: het Project algemene vakken (PAV), Frans of Engels,  levensbeschouwing, lichamelijke opvoeding, … De lessen krijg je hoofdzakelijk op school of (deels) geïntegreerd in de beroepsgerichte vorming. Op school worden ook praktijklessen gegeven.

Beroepsgerichte vorming krijg je vooral op je reële werkplek. Je leert wat je moet kunnen als beginnende werknemer in een bepaald beroep. Op de werkvloer leer je nieuwe vaardigheden en vervolmaak je je.

Er bestaan geen algemene lessenroosters. Scholen beslissen zelf hoe ze het standaardtraject vertalen naar lessen en ze kunnen eigen accenten leggen. Lessen kunnen dus verschillen van school tot school en zelfs van leerling tot leerling. Het is ook de school die je opleiding opvolgt. Om hier zicht op te krijgen contacteer je zelf de school van je keuze.

Werkplekleren? Een werkplek vinden is zeer belangrijk. Per schooljaar krijg je hier een periode van 20 opleidingsdagen voor. Deze termijn gaat in vanaf je 1ste lesdag in de duale opleiding. De periode waarin je nog geen werkplek hebt gevonden, wordt door de school voltijds ingevuld. Slechts in enkele situaties kan de periode van 20 opleidingsdagen, verlengd worden.

Je trajectbegeleider kan je helpen bij het zoeken naar een werkplek. Als je binnen de vastgelegde termijn geen overeenkomst hebt afgesloten met een bedrijf, moet je met je duale opleiding stoppen.

De school werkt voor jou een individueel opleidingsplan uit waarin wordt rekening gehouden met je werkplek en je specifieke noden.

Heb je nood aan aanpassingen op school en/of op de werkplek? Bespreek dit met je trajectbegeleider.

Voor elke duale opleiding bestaat er een standaardtraject. Hierin staat gedetailleerd wat jij moet leren. Meer informatie over de inhoud, competenties, beroepskwalificaties en doelstellingen vind je op de website over de opleidingsinhouden.

Meer info over duaal leren op duaalleren.vlaanderen.be.

Standaardtraject

Meer info op de website duaalleren.vlaanderen.be.
Meer info over het standaardtraject.

Scholen

   GO! CLW Castor, Emile Grysonlaan 1, 1070 Anderlecht    02 526 56 20        
   GO! Spectrumschool Deurne Leren + Werken & duaal leren, August Van de Wielelei 136, 2100 Deurne    03 328 03 60        
   Tectum (duaal) - Berchem, Grotesteenweg 226, 2600 Berchem    03 334 34 00        
   CLW Technische Scholen Mechelen, Frederik De Merodestraat 77, 2800 Mechelen    015 64 69 01        
   CLW Damiaaninstituut, Pastoor Dergentlaan 220, 3200 Aarschot    016 56 37 33        
   Atlas College Genk - School & Werk (CLW), Minderbroedersstraat 14, 3600 Genk    089 33 39 00        
   Hasp-O Centrum, Fabriekstraat 51, 3800 Sint-Truiden    011 70 50 00        
   Hasp-O Centrum leren en werken, Fabriekstraat 51, 3800 Sint-Truiden    011 69 71 02        
   CLW Kortrijk (Centrum Leren & Werken Kortrijk), Scheutistenlaan 8, 8500 Kortrijk    056 25 92 08        
   HTISA - Duaal leren, Holstraat 66, 9000 Gent    09 235 04 20        
   Campus Connect, Kokkelbeekstraat 44, 9100 Sint-Niklaas    03 777 44 31        
   GO! TechniGO! Aalst - duaal, Welvaartstraat 70, 9300 Aalst    053 81 06 81        
   Richtpunt campus Eeklo duaal leren, Roze 131, 9900 Eeklo    09 370 74 06        

Toelatingsvoorwaarden

Instapmoment: 

Je kan tot en met 15 januari instappen in 5 duaal. 

Vanaf 1/09/2024 kan je pas instappen in 6 duaal omwille van ernstige redenen + met akkoord van de klassenraad. Hier is geen datum van toepassing. 

Algemene toelatingsvoorwaarden: 

  • Voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht: 

  • Minstens 16 jaar zijn of 

  • 15 jaar én de 1ste 2 leerjaren van het secundair onderwijs gevolgd hebben. Je hoeft niet geslaagd te zijn. 

De overige toelatingsvoorwaarden zijn hetzelfde als voor niet-duale opleidingen: 

  • Geslaagd zijn in 4SO (alle finaliteiten, met een B-attest word je niet toegelaten tot bepaalde studierichtingen); 

  • Het getuigschrift van de 2de graad behaald hebben (via de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap of via een CDO) én het akkoord van de klassenraad om te mogen starten; 

  • Zonder studiebewijs uit 4SO toch toegelaten worden door de klassenraad die bepaalt dat je een cognitief sterk functionerende leerling bent; 

  • Als je rechtstreeks overkomt uit een niet-Vlaamse school * of uit een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). Dit moet beslist worden binnen de 35 kalenderdagen vanaf je start in dat leerjaar; 

  • Als je uit het BuSO ** komt met akkoord van de klassenraad. In afwachting word je onder ontbindende voorwaarden ingeschreven.; 

  • Als je een zij-instromer *** bent met akkoord van de klassenraad. 

Uitzondering: Flexibele instap

  • Als je in de 2de graad geslaagd bent voor de beroepskwalificatie(s)/deelkwalificatie(s) van de onderliggende duale opleiding zonder geslaagd te zijn voor de algemene vorming. De duale 3de graadsopleiding moet wel aansluiten op deze van de 2de graad. 

  • Eens je de ontbrekende algemene vorming van de 2de graad hebt verworven, behaal je het getuigschrift van de 2de graad. Vervolgens probeer je de onderwijskwalificatie van de 3de graad te behalen. 

Voor elke opleiding bestaat een curriculumdossier. Voor bepaalde studierichtingen zijn specifieke toelatingsvoorwaarden van toepassing (medisch, veiligheid, topsportstatuut, ...). De toelatingsvoorwaarden voor jouw richting kan je hier opzoeken. Kies je opleiding en volg de link naar het curriculumdossier. 

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 jaar wordt. 

Kan ik starten in 6SO van de duale opleiding? (via keuzemenu ‘styles’ kiezen voor ‘subtitle’) 

Ja.  Als je start in 6 BSO duaal, gelden naast specifieke en bijkomende toelatingsvoorwaarden, de algemene toelatingsvoorwaarden voor 6 BSO nl. ofwel: 

  • geslaagd in 5 BSO in dezelfde studierichting; 

  • geslaagd in 5 BSO in een andere studierichting van hetzelfde studiedomein op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat; 

  • geslaagd in 5 TSO in een studierichting van hetzelfde studiedomein op voorwaarde dat de klassenraad akkoord gaat; 

  • geslaagd in 5 ASO, TSO, KSO of BSO in een studierichting van een ander studiedomein.Op voorwaarde dat de klassenraad van 6 SO akkoord gaat na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van 5 SO. Deze beslissing moet gebaseerd zijn op ernstige redenen; 

  • mits een ‘attest regelmatige lesbijwoning’ verkregen in 5 SO als de school werkt met het systeem van ‘uitstelvan deliberatie tot het einde van de graad’. In dat geval stroom je automatisch door naar 6 BSO; 

  • met tekorten voor bepaalde vakken in het onderliggend leerjaar maar toch toegelaten worden door de klassenraad; 

  • zonder studiebewijs van 5 SO maar mits akkoord van de klassenraad. Op voorwaarde dat deze bepaalt dat jij een cognitief sterke leerling bent; 

  • als je overkomt uit een niet-Vlaamse school** of uit een OnthaalKlas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN),  kan de klassenraad van de school je toelaten. Dit moet beslist worden binnen de 25 lesdagen vanaf je start in dat leerjaar.;   

  • als je overstapt vanuit CDO of Syntra schat de klassenraad zelf in welk leerjaar je het beste start. Zo kan je rechtstreeks worden toegelaten tot 6 SO duaal BSO. In de 3e graad is dit enkel mogelijk als je al voldoet aan de voorwaarden om te starten in de 3e graad.  

Je mag secundair onderwijs volgen tot het einde van het schooljaar waarin je 25 wordt. 

(Enkel voor de zevende leerjaren is er geen maximumleeftijd.)   

Kan ik veranderen tijdens het schooljaar?

Veranderen van school mag altijd. 

Veranderen van opleiding: Je mag tot en met 15 januari veranderen naar een andere (niet-)duale opleiding.Stap je later over, dan moet de toelatingsklassenraad akkoord gaan. Natuurlijk moet je steeds voldoen aan de toelatingsvoorwaarden van de ‘nieuwe’ studierichting. 

Veranderen van studie in 6SO: In 6 SO is veranderen van onderwijsvorm en/of studierichting niet toegelaten. Het kan enkel uitzonderlijk omwille van ernstige redenen: 

  • Na kennisname van het advies van de klassenraad van de studierichting die je tot dan volgt; 

  • Én akkoord van de klassenraad van de nieuwe studierichting 

Kan ik mijn leerjaar overzitten?

Ja, dat kan.  

Voetnoten

* Frans- of Duitstalige Belgische school of buitenlandse school 

** leerlingen met een IAC-verslag kunnen enkel overstappen als de toelatingsklassenraad akkoord is én de leerling beantwoordt aan de bijzondere toelatingsvoorwaarden. Voor leerlingen met een OV4-verslag gelden de toelatingsvoorwaarden uit het gewoon onderwijs. 

***Zij- instromer: jongeren die het onderwijs al hebben verlaten, met of zonder kwalificatie. Maar die zich na een onderbreking opnieuw willen inschrijven voor een duale opleiding. 

Attesten

Na 5 duaal finaliteit arbeidsmarkt: 

Een CDO-leplaats kiest voor leerjaarevaluatie of voor graadsevaluatie in 5 BSO duaal. Vanaf 1/9/2024 geldt dit ook voor 6 BSO duaal. 

Ingeval van een leerjaarevaluatie wordt een oriënteringsattest uitgereikt.  Bij graadevaluatie krijgen leerlingen een attest van regelmatige lesbijwoning. 

Na 6 duaal finaliteit arbeidsmarkt: 

Op het einde van de duale graadsopleiding kan je volgende studiebewijzen behalen:  

  • het studiegetuigschrift van het 2e  leerjaar van de 3e  graad SO als je geslaagd bent voor je volledige 2-jarige duale opleiding (= algemene +  beroepsgerichte vorming).;  

  • Een bewijs van beroepskwalificatie als je slaagt voor de beroepsgerichte vorming, maar niet voor de algemene vorming. Als je opleiding op meer dan 1 beroepskwalificatie is gebaseerd, kan je meerdere bewijzen van beroepskwalificatie behalen.;  

  • Een bewijs van deelkwalificatie als je geslaagd bent voor een kleiner afgerond geheel uit een beroepskwalificatie. Ook deze deelkwalificaties hebben hun belang op de arbeidsmarkt. Niet elke beroepskwalificatie is opgedeeld in deelkwalificaties.;  

  • Een bewijs van competenties als je enkel afzonderlijke competenties hebt behaald maar ook als je, bovenop een beroepskwalificatie, nog andere bijkomende competenties bereikte.;  

  • Een attest van regelmatige lesbijwoning als je  geen competenties hebt bereikt en je opleiding stopzet (tot 1/9/2024).  

De klassenraad beslist wanneer je graadsopleiding is afgerond, welke studiebewijzen je krijgt en wanneer.Dat kan zijn op het einde van het schooljaar (30 juni) of tijdens het schooljaar. 

Let wel: je ontvangt niet alle bovenvermelde studiebewijzen. Een onderwijskwalificatie omvat reeds de beroepskwalificatie(s) en een beroepskwalificatie omvat reeds de eventueel onderliggende deelkwalificatie(s).  

Als je bovenop een beroepskwalificatie/deelkwalificatie bijkomende competenties behaalt, kan je wel een extra bewijs van competentie(s) behalen.  

Als je werd toegelaten tot 5 SO duaal ondanks tekorten in het onderliggend leerjaar én je hebt deze weggewerkt, behaal je ook het getuigschrift van de 2de graad SO. In theorie op het einde van het 5e jaar, maar het kan zijn dat je het pas op het einde van je graadsopleiding in handen krijgt.  

De CDO’s reiken dus niet langer een deelcertificaat uit na elke module.  In duaal leren bestaat geen tussentijds studiebewijs, maar wordt de studiebekrachtiging telkens gegeven op het einde van de opleiding.

Wat na deze opleiding?

Na deze tweejarige duale opleiding kan je:  

  • gaan  werken of  

  • verder studeren. Dat kan op verschillende niveaus.  

Werken?  

De meeste leerlingen gaan werken. Open het tabblad 'Beroepen' om een beeld te krijgen van mogelijke uitwegen. Er zijn natuurlijk nog veel meer mogelijkheden dan deze die we vermelden.  

Heb je 1 of enkele beroepskwalificatie(s) behaald? Vergeet niet deze voor te leggen aan je (toekomstige) werkgever. Ze zijn belangrijk voor de arbeidsmarkt. 

Verder studeren?  

Verder studeren kan ook. Wat je kiest hangt af van je capaciteiten, vooropleiding, interesse en inzet.  

Welke richtingen kan je uitgaan na 6 BSO?  

7de leerjaar gericht op hoger onderwijs of arbeidsmarkt 

  • Je kan binnen het secundair onderwijs, een specialisatiejaar (duaal/niet-duaal) volgen.   

  • Je wordt toegelaten tot alle opleidingen 7 BSO uit hetzelfde studiegebied. Dit betekent niet dat alle overgangen vanzelfsprekend zijn.   

  • Als je een specialisatiejaar wil volgen in een ander studiegebied moet je toestemming hebben van de klassenraad van de school.   

  • 1 specialisatiejaar richt zich op doorstroming naar het hoger onderwijs.  Dat voorbereidend jaar in het SO werkt tekorten in wiskunde en wetenschappen weg opdat je met een grotere slaagkans studies hoger onderwijs kan aanvangen. Sommige voorbereidende jaren bereiden dan weer voor op artistieke toelatingsproeven van het hoger onderwijs.   

Let op! Sommige studierichtingen worden in geen enkele school ingericht. Dit kan jaarlijks wijzigen. Informeer je vooraf! 

Als je slaagt in 7 BSO behaal je je diploma secundair onderwijs. Dat geeft toegang tot verdere opleidingsmogelijkheden in het 7de jaar ASO/KSO gericht op hoger onderwijs, een 7de jaar TSO en in het hoger onderwijs.   

5 doorstroom of dubbele finaliteit 

  • Je kan na 6 BSO duaal ook overstappen naar een studierichting in 5 doorstroom (ASO) of dubbele finaliteit (TSO of KSO). 

  • Deze overstap is niet altijd gemakkelijk en wordt vooraf best grondig besproken. Voor deze overstap heb je trouwens de toestemming van de klassenraad nodig. 

Graduaat  

Deze opleidingen maken deel uit van het hoger onderwijs en situeren zich tussen het SO en de professionele bachelor. Het zijn opleidingen met een sterk praktisch kantje die voorbereiden op een bepaald beroep.  

  • Met een diploma SO op zak, kan je altijd starten in elk graduaat.  

  • Na 6 BSO kan je starten op voorwaarde dat je minstens 18 jaar bent (op uiterlijk 31/12) én voldoet aan de Nederlandse taalvoorwaarde én slaagt voor een toelatingsproef.   

  • Voor de graduaten wordt de toelatingsproef georganiseerd door de hogeschool. Voor de opleiding basisverpleegkunde, wordt de proef georganiseerd in een secundaire school.  

  • Meer info op de pagina graduaat. 

Ga ook na welke opleidingen er binnen het volwassenenonderwijs, SYNTRA, VDAB, het leger, de politie, … mogelijk zijn na 6 BSO. 

Nadenken over je keuze of meer informatie nodig? Ga naar sidin.onderwijskiezer.be. 

Beroepen

Hier een overzicht van beroepen die mogelijk zijn na deze opleiding. Enkel beroepen uit de beroependatabase van Onderwijskiezer zijn vermeld. Er kunnen dus steeds nog andere mogelijkheden zijn. Klik op een beroep voor meer informatie.

Monteur van centrale verwarmingsinstallaties ( knelpuntberoep)
Plaatser van ventilatiesystemen ( knelpuntberoep)
Sanitair installateur ( knelpuntberoep)

Interessante links

Sector: Bouw: Werken in de bouw