Wat is een aanloopfase of aanlooptraject?

Misschien wil je heel graag een duale opleiding volgen maar ben je er nog niet helemaal klaar voor ? Misschien mis je nog bepaalde attitudes, vaardigheden of (werk)ervaring.
Misschien  ben je volgens de klassenraad wel arbeidsbereid maar nog niet arbeidsrijp?

Dan kan een aanloopfase of aanlooptraject een zinvolle tussenstap zijn. 
Tijdens dit traject word je voorbereid op je instap in een duale opleiding. 

Momenteel bestaan er enkel aanlooptrajecten die voorbereiden op een specifieke duale opleiding. Het is de bedoeling dat je nadien doorstroomt naar die specifieke opleiding.

Vanaf 1 september 2023 worden er ook brede aanlooptrajecten aangeboden. Deze bereiden niet voor op 1 specifieke opleiding maar op een cluster van mogelijke duale opleidingen. 
Hier is het de bedoeling om te werken aan arbeidsgerichte, loopbaangerichte of vaktechnische competenties zodat je erna een gerichte keuze kan maken voor een specifieke duale opleiding. 

Duur en inhoud van de aanloopfase liggen niet vast. Het traject wordt zo kort als mogelijk gehouden, maar zo lang als nodig.
De school kiest voor een lineaire of modulaire organisatie. 

Het wordt enkel georganiseerd in het gewoon secundair onderwijs.
Aanlooptrajecten kunnen georganiseerd worden door een school voor voltijds gewoon secundair onderwijs, een Centrum voor Deeltijds Onderwijs (CDO) of een Syntra-lesplaats.
Zij blijven de eindverantwoordelijke maar kunnen ook samenwerken met een externe organisatie.

Welke lessen krijg je?

Het traject bestaat uit lessen op school + een aanloopcomponent (samen minstens 28u/w).

Wat leer je tijdens dit aanlooptraject?
De mogelijke inhoud is vastgelegd  in het standaardtraject van de duale opleiding waarop je wordt voorbereid. De lessen hoeven niet beperkt te worden tot praktijkgerichte of algemene vorming of tot  vaktechnische competenties.
Daarnaast kan het ook gaan om:

• attitudes zoals leren samenwerken, op tijd komen, afspraken nakomen, met je bazen communiceren, doorzetten als het even moeilijk is, onder gezag kunnen werken,  leren solliciteren, zoeken naar een werkplek, leren realistische doelen stellen…
• werkervaring om te ondervinden wat belangrijk is op de werkvloer, wat er van een werknemer verwacht wordt om daarna je werkvaardigheden te oefenen.

Wat je precies leert kan verschillen van leerling tot leerling.
Het hangt deels af van de specifieke duale opleiding waar dit aanlooptraject op voorbereidt maar ook van de noodzakelijke competenties die jij nog mist.

De screening die gebeurt bij inschrijving in de aanloopfase, geeft inzicht in welke ondersteuning je nodig hebt. De aanbieder kiest hoe hij de opleiding in de aanloopfase op jouw maat organiseert.
Er wordt een persoonlijk  traject opgesteld. De focus kan liggen op vorming of op werkervaring.

Hoewel het nog  geen duale opleiding is, is het een vorm van scholing die zowel lineair als modulair kan georganiseerd worden. Het kan zijn dat je bepaalde attitudes en vaardigheden alleen of in groep aangeleerd krijgt.

Wie kan een aanlooptraject volgen?

Starten in de aanloopfase kan doorheen het hele schooljaar. 
Je moet:

• tussen de 15 /16 jaar en 25 jaar zijn (en de 1e 2 leerjaren van het secundair onderwijs (SO) gevolgd hebben).
  Een 14- jarige die nog vóór het einde van het lopende schooljaar 15 wordt en die de 1e 2 leerjaren van het SO gevolgd heeft, kan vervroegd worden toegelaten tot de aanloopfase als voorbereiding op duaal leren (= een vervroegde instap.)
  Deze leerling kan vanzelfsprekend geen arbeid verrichten tot hij of zij voldaan heeft aan de voltijdse leerplicht, en kan tot dan dus geen eerste ‘stage-ervaring’ opdoen.
  In geval van een vervroegde instap moet het CLB advies geven aan het bestuur van de school, het centrum voor deeltijds onderwijs of de Syntra-lesplaats.
• voldoen aan de (specifieke) toelatingsvoorwaarde van de duale opleiding (zie standaardtraject) waarop je wordt voorbereid.
• positief gescreend zijn.

De screening dient te gebeuren binnen de 25 opleidingsdagen vanaf de 1e lesbijwoning door de onderwijsinstelling en het resultaat is bindend.
Het bepaalt of je ingeschreven blijft.
Als blijkt dat de aanloopfase voor jou niet de beste keuze is, word je uitgeschreven en wordt er gezocht naar andere mogelijke leerwegen. Zo kan je je altijd terug inschrijven in de voorgaande school.

Leerlingen die rechtstreeks overkomen uit een niet-Vlaamse school (buitenlandse school, Frans- of Duitstalige school in België) of uit het BuSO (Opleidingsvorm 1, 2, 3) die overstappen naar het gewoon secundair onderwijs, kunnen toegelaten worden mits een gunstige beslissing van de klassenraad. 

Ook zij-instromers hebben het akkoord van de klassenraad nodig.

Wat kan je behalen na het volgen van een aanlooptraject?

Leerjaar- of graadevaluatie

De school kan kiezen voor een leerjaarevaluatie of een graadevaluatie in de 2e graad en in het 1e jaar van de 3e graad.

Vanaf schooljaar 2024-2025 kan dit ook in het 2e jaar van de 3e graad.

Als de school voor een leerjaarevaluatie kiest, krijg je op het einde van het leerjaar 

• een oriënteringsattest

In de 2e graad en 1e jaar van de 3e graad 

Bij overstap naar duaal leren in de loop van het schooljaar of op het einde van het schooljaar:

• je het aanlooptraject volgt op het niveau van de 2e graad
• het aanlooptraject bereidt je rechtstreeks voor op 1 duale opleiding
• de overstap naar die duale opleiding in de 2e graad is niet mogelijk
• de klassenraad beslist om voor jou een kwalificerend traject op maat uit te werken om zo veel mogelijk de doelen van die duale opleiding in de 2e graad te behalen
• de school kan aantonen dat dit écht nodig is en legt dit aan de onderwijsinspectie voor

Meer info

Wat na het volgen van een aanlooptraject?

Op het moment dat je er klaar voor bent, kan je overstappen naar:

• de duale opleiding (waar de aanloopfase een voorbereiding op was) of
• andere vormen van leren  
  vb. een niet-duale studierichting  binnen een school voor voltijds secundair onderwijs of een opleiding binnen volwassenenonderwijs (CDO), VDAB of een SYNTRA vzw.
  Natuurlijk moet je altijd rekening houden met de toelatingsvoorwaarden voor deze opleidingen.

Die overstap kan gebeuren op eender welk moment van het schooljaar.