Structuur van het Buitengewoon secundair onderwijs

De modernisering van het secundair onderwijs hervormt stap voor stap de leerjaren in opleidingsvorm 4 en de fases in opleidingsvorm 3.  

In 2022-2023 zie je de hervorming

De modernisering van het buitengewoon secundair onderwijs gebeurt geleidelijk.




Inschrijven in het BuSO

Inschrijven in een school voor buitengewoon onderwijs (BuO) kan pas als je van CLB een verslag gekregen hebt dat toegang geeft tot BuO of een ‘voorlopig document voor inschrijving in BuO’.

Dit verslag geeft ook  toegang tot een individueel aangepast curriculum in een school voor gewoon onderwijs met ondersteuning.

Als je hier meer informatie over wil, kan je hiervoor bij je CLB terecht.

De specifieke onderwijsbehoeften van je kind zijn bepalend voor een verwijzing naar BuO, eerder dan de stoornis of beperking. 
Het CLB maakt het verslag op na uitgebreid overleg met de leerling, de ouders, de school en eventuele andere betrokkenen. 
In dat verslag staat onder meer :

  • Welke expertise meest aangewezen is voor de betrokken leerling (via het aangeven van een type)
  • Welke finaliteit meest aangewezen is voor de betrokken leerling (via het aangeven van een opleidingsvorm)  Een opleidingsvorm bestaat enkel op niveau secundair.

De leerling kan maar ingeschreven worden in het type en de opleidingsvorm zoals vermeld op het verslag . 


Organisatie van de types

 

Buitengewoon Basisonderwijs 
(BuBaO)

Buitengewoon Secundair Onderwijs
(BuSO)

BuKO
(kleuter)

BuLO
(lager)

OV 1

OV 2

OV 3

OV 4

Type

 

 

 

 

 

 

Basisaanbod (BA)

-

X

-

-

X

-

2

X

X

X

X

-

-

3

X

X

X

X

X

X

4

X

X

X

X

X

X

5

X

X

-

-

-

X

6

X

X

X

X

X

X

7

X

X

X

X

X

X

9

X

X

X

X

X


Definitie types en criteria voor verwijzing

Type

Definitie

Criteria

Inbreng externe diensten vereist?

BA

Specifieke onderwijsbehoeften voor wie het gemeenschappelijk curriculum niet haalbaar is + de aanpassingen in het gewoon onderwijs onvoldoende of disproportioneel zijn. 

Niet gekoppeld aan een diagnose of IQ-criteria.  
Gericht op de terugkeer naar gewoon onderwijs.

Aanpassingen die nodig zijn om het gemeenschappelijk curriculum te volgen zijn onredelijk of disproportioneel. De leerling heeft nood aan een individueel aangepast curriculum (IAC) of instap in BuO

                       ----

T2

een verstandelijke beperking

Aanpassingen die nodig zijn om het gemeenschappelijk curriculum te volgen zijn onredelijk of disproportioneel. De leerling heeft nood aan een individueel aangepast curriculum (IAC) of instap in BuO

Én IQ ≥ - 2SD normgroepgemiddelde  +

En sociaal aanpassingsgedrag significant beperkt : 
≥ - 2SD normgroepgemiddelde +

En functioneringsproblemen dateren van < 18 jaar

                     ----

T3

een emotionele- of gedragsstoornis 

(zonder verstandelijke beperking/T2- criteria.)

Aanpassingen die nodig zijn om het gemeenschappelijk curriculum te volgen zijn onredelijk of disproportioneel. De leerling heeft nood aan een individueel aangepast curriculum (IAC) of instap in BuO

En het gaat om een leerling waarbij een van de volgende diagnoses werd gesteld:

  • aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit
  • conduct disorder,
  • angststoornis,
  • stemmingsstoornis, 
  • hechtingsstoornis
  • oppositioneel opstandige gedragsstoornis 

Mag niet voldoen aan T2- criteria.

Aanwijsbare Multidisciplinaire diagnostiek m.i.v. psychiatrisch verslag.

Er kan een voorlopig verslag gemaakt worden voor type 3 indien er nog geen diagnose is. Het voorlopig verslag kan maximaal met 1 schooljaar verlengd worden.

 

T4

een motorische beperking

Aanpassingen die nodig zijn om het gemeenschappelijk curriculum te volgen zijn onredelijk of disproportioneel. De leerling heeft nood aan een individueel aangepast curriculum (IAC) of instap in BuO
En het gaat om leerlingen met stoornissen/beperkingen op vlak van
  • de functies van gewrichten en beenderen
  • de spierfuncties
  • de bewegingsfuncties
  • of er zijn geobjectiveerde problemen vastgesteld in bewegingsgerelateerd functioneren, met duidelijke impact op schoolse activiteiten. Deze categorie laat een opening voor  Developmental Coordination Disorder (DCD, ook wel 'dyspraxie' genoemd)

Op basis van specifieke medische diagnostiek

(indien bijkomend onderzoek niet nodig/wenselijk is kan CLB-arts deze diagnostiek aanleveren)

T5

verblijf in ziekenhuis, residentiële setting of preventorium

Behoefte aan individueel aanbod in residentiële setting + 
onmogelijkheid om voltijds aanwezig te zijn in een gewone school, zelfs mits opvang/begeleiding.

Nodig en voldoende: Attest behandelend arts van de medische of psychiatrische voorziening of van het preventorium of directeur (geen verslag nodig, enkel attest).

T6

een visuele beperking

Aanpassingen die nodig zijn om het gemeenschappelijk curriculum te volgen zijn onredelijk of disproportioneel. De leerling heeft nood aan een individueel aangepast curriculum (IAC) of instap in BuO

  • En de leerling voldoet aan een van de volgende criteria
  • gecorrigeerde Gezichtsscherpte: < 3/10 voor beste oog,
  • Gezichtsvelddefecten die meer dan de helft van de centrale zone van 30° beslaan of het gezichtsveld concentrisch verkleinen tot < 20°,
  • Altitudinale hemianopsie, Oftalmoplegie, Oculomotorische apraxie of Oscillopsie,
  • Gezichtsstoornis door geobjectiveerde cerebrale pathologie (bv. cerebrale visuele inperking)

Of er is een geobjectiveerde visuele pathologie, anders dan de vorige vastgesteld,  met duidelijke impact op het schoolse functioneren.

Op basis van specifieke oogheelkundige diagnostiek

T7

een auditieve beperking

 

Aanpassingen die nodig zijn om het gemeenschappelijk curriculum te volgen zijn onredelijk of disproportioneel. De leerling heeft nood aan een individueel aangepast curriculum (IAC) of instap in BuO
Leerling voldoet ook aan een van de volgende criteria
Gehoorverlies op 500, 1000, 2000 Hz van 40 dB of meer voor het beste oor (Fletcher- index),
Bij gehoorverlies < 40 dB: foneemscore van 80 % of minder bij spraakaudiometrie op 70 dB geluidsterkte (woorden met medeklinker-klinker-medeklinker samenstelling),
Of er is sprake van een  geobjectiveerde auditieve problematiek met impact op schools functioneren. 

Op basis van een audiologisch onderzoek door een neus-, keel- en oorarts

 

 

 

 

T7 STOS (een spraak- of taalstoornis )

(zonder verstandelijke beperking/T2- criteria)
 Spraak- of taalstoornis (STOS) :
  • -kinderafasie met terugval in taalontwikkeling of 
    -vermoeden van ontwikkelingsdysfasie met uiterst moeizame spraak- en taalontwikkeling en met duidelijke impact op school
≥6 jaar:
- ontwikkelingsdysfasie of kinderafasie
STOS: 
Multidisciplinair verslag door ‘erkend team’ 
vb. COS, CAR. 
Andere teams: minstens logo, audio en NKO-arts nodig

T9

een autismespectrumstoornis
(zonder verstandelijke beperking/T2- criteria)

autistische stoornis of
pervasieve ontwikkelingsstoornis niet anders omschreven

Aanwijsbaar Multidisciplinair onderzoek m.i.v. psychiatrisch verslag.

 

Moet ik met een verslag voor BuO naar het buitengewoon onderwijs?

Neen, je mag ook kiezen voor een gewone school. 

Als een leerling met een verslag zich wil inschrijven in een gewone school:

  • word je voorlopig ingeschreven (= inschrijving onder ontbindende voorwaarden).
  • Vervolgens bespreken de ouders + de school + het CLB of de school de noodzakelijke zorg/begeleiding kan bieden.  

Er zijn er 3 mogelijkheden:

1. Je wordt definitief ingeschreven in het gemeenschappelijk curriculum, net zoals de andere leerlingen, omdat

De school beslist dat de noodzakelijke zorg om je een gemeenschappelijk curriculum te laten volgen, redelijk zijn. 
Gevolg: het verslag is niet langer nodig

  • het verslag wordt opgeheven
    (je hebt geen recht op een ondersteuner, natuurlijk kan je wel beroep doen op een leerlingbegeleider of leerkracht)
  • ofwel wordt  het opgeheven en vervangen door een gemotiveerd verslag .
    Dit is het geval als je volgens het CLB toch nood hebt aan specifieke ondersteuning.
    (Jij en de leerkrachten hebben recht op  een ondersteuner. Niet op extra hulpverleners)

2. Je wordt ingeschreven met het individueel aangepast curriculum (IAC), omdat

De school beslist dat de aanpassingen onhaalbaar zijn binnen een gemeenschappelijk curriculum.
Maar wél haalbaar binnen een individueel aangepast curriculum (IAC).
Gevolg: het verslag blijft behouden.
Je wordt ingeschreven in een IAC . Je krijgt extra ondersteuning en moet bepaalde doelen niet behalen. Er wordt rekening gehouden met wat jij nodig hebt.
Je behaalt geen attest of diploma wel een attest van verworven bekwaamheden. Heel uitzonderlijk kan je attest worden gelijkgesteld aan een attest of diploma.

3. Je wordt niet ingeschreven op deze school en moet een andere school zoeken, omdat

De school beslist dat de redelijke aanpassingen onhaalbaar zijn én binnen het gemeenschappelijk curriculum én binnen een IAC.

Gevolg: de inschrijving  van de leerling in de gewone school vervalt.
De beslissing van de school moet gemotiveerd worden. Ouders kunnen binnen de 30 dagen tegen deze beslissing in beroep gaan bij de Commissie inzake Leerlingenrechten.
In de periode waarin de Commissie de zaak onderzoekt, blijft de jongere ingeschreven op de  school.

Als je een nieuwe school gevonden hebt, word je opnieuw ingeschreven onder ontbindende voorwaarden.               

Dit geldt zowel in het BaO als in het SO. 

(meer info: omzendbrieven Buitengewoon BaO, Buitengewoon SO )


Welke studiebewijzen behalen leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs?

Leerlingen met een verslag volgen een individueel aangepast curriculum (IAC). Dat betekent dat je met een verslag het gemeenschappelijk curriculum niet volgt zoals de leerlingen zonder verslag dat wel doen, maar dat er afspraken worden gemaakt voor doelen die aan jouw specifieke noden aangepast zijn. 
Na het volgen van een individueel aangepast curriculum (IAC) (= leerling met verslag), krijg je een attest verworven bekwaamheden, dus niet de gewone studiebekrachtiging die leerlingen krijgen wanneer ze het gemeenschappelijk curriculum volgen en geslaagd zijn.

Wanneer je met een verslag in het SO een individueel aangepast curriculum volgt in het gewoon SO is heel uitzonderlijk een gewone studiebekrachtiging mogelijk. 

De klassenraad beslist of ze het gewone studiebewijs toekent. De doelen van het individueel curriculum van de leerling moeten gelijkwaardig zijn met de leerplandoelen van het gevolgde structuuronderdeel. Dit moet beschreven worden ook op het niveau van de individuele doelen. 

Meer info vind je in de omzendbrief (SO64 3.11).

Let op!

Als je met een verslag les volgt in een school voor gewoon onderwijs en dus een IAC hebt, kan je normaal geen diploma SO behalen tenzij de klassenraad dit toekent zoals hierboven beschreven.

Als je (uiteraard met een verslag) opleidingsvorm 4 volgt in een school voor buitengewoon onderwijs kan je je diploma secundair onderwijs wel behalen.