Graduaatsopleidingen

Beschrijving

Graduaatsopleidingen behoren tot het hoger beroepsonderwijsonderwijs en zijn erg praktijkgericht. Ze bereiden voor op een welbepaald beroep en richten zich op de arbeidsmarkt.

Ze zijn minder theoretisch dan (professionele) bacheloropleidingen. Graduaten zijn sterk gericht op werkplekleren: het aanleren en toepassen van competenties in reële werksituaties. De theorie staat altijd in functie van de praktijk.

Qua niveau situeert de graduaatsopleiding zich tussen het secundair onderwijs (niveau 4) en een bacheloropleiding (niveau 6) in.  Binnen de Vlaamse kwalificatiestructuur krijgen ze niveau 5.  

Elke graduaatsopleiding wordt uitgedrukt in studiepunten. Zij geven de omvang van de opleiding weer. Er zijn graduaatsopleidingen van 90 of 120 studiepunten.

Je zal je diploma van gegradueerde kunnen behalen in een opleiding binnen één van volgende studiegebieden:

• Architectuur
• Audiovisuele en beeldende kunst (enkel aan een School of Arts)
• Biotechniek
• Gezondheidszorg
• Handelswetenschappen en bedrijfskunde
• Industriële wetenschappen en technologie
• Muziek en podiumkunsten (enkel aan een School of Arts)
• Nautische wetenschappen (enkel aan de Hogere Zeevaartschool)
• Onderwijs
• Sociaal-agogisch werk

De lijst van graduaatsopleidingen kan nog wijzigen: in de toekomst kunnen er nog worden aangevraagd en erkend. Vanaf dat moment verschijnen ze ook op Onderwijskiezer. 

Welke opleidingen kan je volgen?

Accounting administration  
Basisverpleegkunde  
Biotechnologie  
Bouwkundig tekenen  
Digitale vormgeving  
Educatieve graduaatsopleiding secundair  
Elektromechanische systemen: Meet- en regeltechnieken 
Elektromechanische systemen: Onderhoudstechnieken 
Hernieuwbare energiesystemen  
HR-support  
HVAC-systemen: Klimatisatiesystemen 
HVAC-systemen: Verwarmings- en sanitaire systemen 
Informatiebeheer: bibliotheek en archief: Archief 
Informatiebeheer: bibliotheek en archief: Bibliotheek 
Internet of Things  
Juridisch-administratieve ondersteuning  
Logies-, restaurant- & cateringmanagement: Catering 
Logies-, restaurant- & cateringmanagement: Logiesmanagement 
Logies-, restaurant- & cateringmanagement: Restaurantmanagement 
Maatschappelijk werk  
Marketing- en communicatiesupport: Communicatiesupport 
Marketing- en communicatiesupport: Marketingsupport 
Orthopedagogische begeleiding  
Podium- en eventtechnieken  
Productiebeheer  
Programmeren  
Sales Support  
Sociaal - cultureel werk  
Syndicaal werk  
Systeem- en netwerkbeheer  
Transport en logistiek: Douanedeclaratie 
Transport en logistiek: Luchtvracht 
Transport en logistiek: Magazijnbeheer 
Transport en logistiek: Spoorvervoer 
Transport en logistiek: Terminalbeheer 
Transport en logistiek: Wegvervoer 
Travel support  
Verkeerskunde en mobiliteit  
Verzekeringen  
Voertuigtechnieken: Agrarische en industriële voertuigen 
Voertuigtechnieken: Brom- en motorfietsen 
Voertuigtechnieken: Personenwagens en licht bedrijfsvoertuigen 
Voertuigtechnieken: zonder specifieke afstudeerrichtingen 
Voertuigtechnieken: Zware bedrijfsvoertuigen 
Werforganisatie: Wegenbouw 
Werforganisatie: Woningbouw 
Werkvoorbereiding hout  
Winkelmanagement  

Voor wie?

Om met een graduaatsopleiding te kunnen starten, heb je een diploma secundair onderwijs (SO) nodig of een daarmee gelijkgesteld getuigschrift.  

Welke zijn deze gelijkgestelde getuigschriften?

• een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs (BSO) dat minstens al drie jaar geleden behaald is (die drie jaar geldt niet voor de opleiding Basisverpleegkunde);
• een diploma van het secundair onderwijs;
• een certificaat van een opleiding van het secundair onderwijs voor sociale promotie van minimum 900 lestijden;
• een certificaat van een opleiding van het secundair volwassenenonderwijs van minimum 900 lestijden;
• een certificaat van het hoger beroepsonderwijs van minimum 900 lestijden;
• een diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie;
• een diploma van het hoger beroepsonderwijs;
• een diploma van het hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan;
• een diploma van bachelor of master;
• een studiebewijs dat krachtens een wettelijke norm, een Europese richtlijn of een internationale overeenkomst wordt erkend als gelijkwaardig met één van de voorgaande diploma's.

Je hebt geen (gelijkgesteld) diploma SO op zak maar je bent ouder dan 18 jaar? 

Ook als je niet aan de diplomavoorwaarden voldoet, is het mogelijk om toelating te krijgen tot een graduaatsopleiding. Als je voldoet aan de leeftijdsvoorwaarde (minstens 18 jaar zijn op uiterlijk 31/12) én de Nederlandse taalvoorwaarde, kan je toch starten met een graduaatsopleiding als je slaagt voor de Vlaanderenbrede toelatingsproef. Dit is een initiatief van de vijf Vlaamse associaties met steun van de Vlaamse Overheid. De proef wordt op dezelfde manier afgenomen voor alle kandidaat-studenten bij alle hogescholen in Vlaanderen.
(Dit toelatingsonderzoek is niet geldig voor de opleiding Basisverpleegkunde, want die wordt georganiseerd in een secundaire school. Zij organiseren een eigen toelatingsonderzoek.)

Het doel ervan is testen of je voldoende basiskennis en -vaardigheden hebt om een graduaatsopleiding te starten.

De toelatingsproef is een digitale test op de computer die op de campussen van de hogescholen wordt afgenomen. De deelname is gratis en inschrijving is verplicht. De test neemt in totaal maximaal honderd minuten in beslag en bestaat uit vier delen:

• Woordenschat
• Begrijpend lezen
• Rekenen (met rekenmachine)
• Numeriek redeneren (met rekenmachine)

Zie voor meer informatie op https://www.toelatingsonderzoek.be/

Als je je graduaatsopleiding combineert met een ‘aanvullende algemene vorming’ in een Centrum voor Volwassenenonderwijs, kan je bijkomend je diploma SO behalen.

Graduaatsopleidingen richten zich op een brede doelgroep:

• jongeren die hun SO hebben afgerond
• studenten die voor flexibel en praktijkgericht onderwijs kiezen
• werkzoekenden die opnieuw willen studeren om bv. hun jobkansen te vergroten
• mensen met werkervaring die zichzelf willen heroriënteren naar een andere beroepssector.Zij kunnen bvb. opteren voor trajecten voor werkstudenten
• studenten kunnen ook overstappen van een bachelor naar een graduaatsopleiding en  hun behaalde studiepunten inzetten
• jongeren zonder diploma SO die toch een studiebewijs willen behalen

Organisatie van Graduaatsopleidingen

Graduaatsopleidingen zijn meestal modulair opgebouwd, met veel stage en werkplekleren.

Werkplekleren

Je leert letterlijk al doende op de werkvloer. De theorie die je krijgt op de schoolbanken staat altijd in functie van de praktijk. 
Minimum 1/3 van je opleidingstijd gaat naar werkplekleren. Het is een fundamenteel  onderdeel van de graduaatsopleiding.

Lesmomenten

De opleidingen kunnen overdag, ’s avonds of in het weekend georganiseerd worden. Of in een combinatie hiervan.

Flexibel

Meestal ben je  niet verplicht om je voor een volledig studiepakket/ jaar in te schrijven. 
Vaak kan je dit per vak of module. 

Voor sommige modules is afstandsonderwijs mogelijk en de meeste opleidingen kunnen gecombineerd worden met een (deeltijdse) job. In dat geval kan de student kiezen voor een traject als werkstudent.

De meeste opleidingen starten in september, maar sommige kan je ook aanvatten op 1 februari. Informeer je daarover bij de hogescholen.

Studieduur

De studieduur van graduaatsopleidingen kan nogal verschillen en hangt onder meer af van het traject dat je volgt. Zo kunnen studenten in een voltijds traject hun studie sneller afwerken. 
Een voltijds traject zal gemiddeld anderhalf tot twee jaar duren.

Lesplaats?

De graduaatsopleidingen worden georganiseerd op de hogescholen. Behalve de opleiding basisverpleegkunde, want deze wordt in secundaire scholen ingericht.

Wat behaal ik na een graduaatsopleiding?

Bij het succesvol afronden van je opleiding, behaal je je diploma van Gegradueerde. Een erkend  en volwaardig hoger onderwijs diploma. 
De internationale term hiervoor is: 'Associate degree'.

Kostprijs?

Je betaalt inschrijvingsgeld maar krijgt toegang tot studentenvoorzieningen en studietoelagen.

Inschrijvingsgeld?

Dit wordt op dezelfde manier berekend als voor de bacheloropleidingen. Hoeveel je betaalt hangt af van je studentenstatuut  (al dan niet recht op een studiebeurs ) en van het aantal studiepunten waarvoor je inschrijft. 
Soms dien je ook een klein bedrag te betalen voor het  gebruik van bvb. de digitale leeromgeving. 
Studietoelage?

Nieuw is dat je in aanmerking kan komen voor  een studietoelage (vaak studiebeurs genoemd) en kan genieten van de studentenvoorzieningen ( vb. studielening) voor studenten hoger onderwijs.  Informeer je bij je hogeschool of kijk op de website www.centenvoorstudenten.be voor actuele informatie hieromtrent.

Wat na een Graduaatsopleiding?

Na een graduaatsopleiding kan je gaan werken of verder studeren aan een bacheloropleiding.

Werken?

Er is een grote vraag vanuit de werkgevers naar werknemers met een degelijke praktijkkennis die een korte arbeidsmarktgerichte opleiding hoger onderwijs hebben gevolgd.

Verder studeren?

Voor veel mensen is  het een brug naar een professioneel bachelordiploma. 
Door volledig tot de hogeschool te behoren, kan de inhoud van graduaatsopleidingen beter aansluiten bij een verwante professionele bachelor.

Je zal dus gemakkelijker via een vervolgtraject kunnen doorstromen en een aansluitend bachelordiploma behalen. Soms kan dat via een verkort traject met vrijstellingen.

De omvang van zo’n (aanvullings)traject verschilt naargelang je vooropleiding en kan verschillen per hogeschool.

Wat is het verschil met vroeger?

We vatten de veranderingen voor jou samen in een tabel:

Let op!

In Nederland staat het hoger beroepsonderwijs voor een professionele bachelor. Het Nederlandse HBO komt overeen met onderwijsniveau 6: de bachelor.

In Vlaanderen werd de afkorting HBO5 geïntroduceerd om duidelijk aan te geven dat opleidingen binnen dit niveau (graduaten en basisverpleegkunde) overeenkomen met niveau 5 in de Vlaamse kwalificatiestructuur.