Behaal je een A-attest (in het 1e jaar A of het 1e jaar B een A-attest zonder beperkingen), dan ben je geslaagd.
Je kan overgaan naar een hoger leerjaar.
Je kan vrij kiezen welke studierichting (in het 2e jaar basisoptie) je wil volgen, maar je moet wel aan de toelatingsvoorwaarden voor die richting voldoen.

Deze term werd afgeschaft in de jaren 70. Vandaag spreken we over een 'Professionele Bachelor' (PBA).

A2 is de oude benaming voor het huidige 'diploma secundair onderwijs'. 
Hoewel de benaming al officieel werd afgeschaft in de jaren 70, wordt deze nog veel gebruikt.

Benaming voor een intussen niet meer bestaand onderwijsniveau, namelijk Lager Secundair Technisch. De term wordt soms nog gebruikt bij vacatures.

Misschien wil je heel graag een duale opleiding volgen maar ben je er nog niet helemaal klaar voor?
Misschien mis je nog bepaalde attitudes, vaardigheden of (werk)ervaring.
Misschien  ben je volgens de klassenraad wel arbeidsbereid maar nog niet arbeidsrijp?

Dan kan een aanloopfase of aanlooptraject een zinvolle tussenstap zijn. 
Tijdens dit traject word je voorbereid op je instap in een duale opleiding. 

Een aanmelding is niet hetzelfde als een inschrijving. Via de aanmelding laat je vooraf weten in welke school je je kind wil inschrijven. In sommige scholen/gemeentes moet je je kind eerst aanmelden alvorens je het kan inschrijven. Na de aanmeldingsperiode krijg je een brief of e-mail toegestuurd.
Ofwel heeft je kind een plaats en dan krijg je bericht over in welke school je je kind kan inschrijven.
Ofwel heeft je kind (nog) geen plaats en dan krijg je uitleg over de stappen die je kan zetten om nog een plaats te vinden.

AAV is de algemene vorming die enkel georganiseerd wordt door het volwassenenonderwijs (in Centra voor Volwassenenonderwijs= CVO). Deze opleiding is een aanvulling op een beroepsspecifieke opleiding. 
In deze opleiding zitten algemene vakken zoals Nederlands, wiskunde, Engels, Frans, ICT, wetenschappen en vakken die dieper ingaan op maatschappelijke en culturele thema’s.
Als je deze opleiding volgt in combinatie met een diplomagerichte (beroeps)opleiding, kan je ook je diploma secundair onderwijs behalen.
Er is geen verschil tussen AAV in het tso en AAV in het bso. Je kan AAV volgen vanaf de leeftijd van 18 jaar.

Een aanvul(lings)traject is een verkorte opleiding voor gegradueerden uit het Hoger beroepsonderwijs die een Professionele Bachelor (PBa) willen behalen (in het geval van de bachelor verpleegkunde spreekt men soms over 'brugprogramma'). 
Dit verkort traject wordt georganiseerd aan de hogeschool en is bedoeld om een welbepaalde PBa te behalen. Zo'n traject bestaat niet voor elke PBa.
De hogeschool bepaalt over welke opleidingsonderdelen je examen moet afleggen. 
Meestal gaat het om een omvang van +/- 60 studiepunten.

In het secundair onderwijs spreekt men over een schooljaar en in het hoger onderwijs over een academiejaar.
Een academiejaar begint ten vroegste op 1 september en uiterlijk op 1 oktober.
Het eindigt op de dag voor het begin van het volgende academiejaar.
Elke hogeschool of universiteit bepaalt zelf wanneer het academiejaar start.

In het hoger onderwijs worden meer moeilijke woorden gebruikt dan in het secundair onderwijs.
Het is een eigen jargon (= taalgebruik), dat 'Academisch Nederlands' wordt genoemd. 
Vaak gaat het om 'abstracte begrippen'. Dit zijn begrippen waarvan je niet direct kan zien wat ze betekenen. 

Alle universitaire opleidingen behoren tot het academisch onderwijs.
Ze zijn gericht op algemene vorming + op academische of artistieke kennis en vaardigheden die behoren tot het domein domein van de wetenschappen of van de kunsten.
Academisch onderwijs is op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd.
In het academisch onderwijs worden volgende opleidingen aangeboden:

• academische bacheloropleidingen (ABa);
• masteropleidingen (Ma);
• master na master (Ma-na-ma)
• voorbereiding van een doctoraatsproefschrift.

Dit zijn bacheloropleidingen, georganiseerd door:
- universiteiten
- Schools of Arts
- Hogere Zeevaartschool

Academische bachelors leggen nadruk op een brede academische vorming of een vorming in de kunsten.
Ze zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en hebben als hoofddoel het doorstromen naar een masteropleiding.
Om het onderscheid te kunnen maken met de professionele bachelors, kunnen bij de academische bachelors, de specificaties 'of Arts', 'of Science', 'of Laws' ..... aan de naam toegevoegd worden. 

Het Vlaams Hoger onderwijs (HO) bestaat uit:
1. opleidingen aan hogescholen (o.a.: graduaten, professionele bachelors, ba-na-ba) = niet geacademiseerd
2. academische opleidingen aan universiteiten (o.a. academische bachelors, masters, ma-na-ma, doctoraat) = wel geacademiseerd.
Het heeft dus te maken met waar de opleiding georganiseerd wordt.

Er is 1 uitzondering: het graduaat basisverpleegkunde (= vroegere HBO5 Verpleegkunde) wordt nog steeds georganiseerd wordt door secundaire scholen (in samenwerking met hogescholen).

Een accreditatie is een bevestiging dat een opleiding voldoet aan vooraf vastgestelde minimale kwaliteits- en niveauvereisten die de overheid stelt aan een opleiding.
Voor de Vlaamse opleidingen is het de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) die de accreditaties uitreikt. www.nvao.net

Actiris is de Brusselse gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling.
Het is dus eigenlijk de 'Brusselse VDAB'.

Lokaal agentschap of lokale vestiging van Actiris, gesitueerd in het Brusselse.
De centrale zetel van Actiris heeft antennes of vestigingen geopend in verschillende Brusselse gemeenten.
Men geeft er info aan iedere geïnteresseerde over Actiris, wetgeving, werkaanbiedingen en professionele opleidingen.
Werkzoekenden kunnen er zich inschrijven, officiële attesten en taalcheques bekomen...
Er kan gebruik gemaakt worden van de digitale openbare ruimte om bv. geïnformatiseerde taaltests af te leggen of werkaanbiedingen te consulteren.

Het ADI-model wil alle leerling activeren.
De les verloop als volgt: de leerkracht geeft kort les, de klas wordt verdeeld in niveaugroepen en elke groep werkt verder op zijn niveau.
Tenslotte helpen de leerlingen die de leerstof beheersen de anderen.

Een programma dat kan worden opgelegd aan studenten die in het hoger onderwijs willen doorstromen.
Als dit gebeurt op grond van een credit (of een bewijs van bekwaamheid) dat minstens 5 kalenderjaren eerder werd behaald, kan men hiermee de eerder opgedane kennis updaten.

Een raad die wordt geformuleerd nadat de situatie grondig werd bestudeerd. De klassenraad kan adviezen formuleren maar ook het CLB.

Sommige adviezen zijn niet bindend. Ze worden geformuleerd ter ondersteuning of om je te informeren.
Een aantal adviezen zijn daarentegen WEL bindend en moeten opgevolgd worden.
Bv. Als je in het SO van de deliberatieklassenraad, samen met een B-attest, een ongunstig advies krijgt met betrekking tot 'overzitten', mag je je jaar niet overdoen.
Je bent verplicht naar een hoger leerjaar te gaan!
Ook na het behalen van een 'A-attest met uitsluiting' na 1 A of 1B, krijg je standaard een advies van de klassenraad mbt 'overzitten'. 
-Een gunstig advies= je mag overzitten als je dat verkiest. (Je hebt in deze situatie ook een (niet- bindend) advies van het CLB nodig.)
-Een ongunstig advies = je mag niet overzitten.  

Afstandsonderwijs is bedoeld voor studenten die niet kunnen deelnemen aan dagonderwijs.
Het wordt bijna uitsluitend  met behulp van multimedia verstrekt.
De student leert zelfstandig, op eigen tempo, waar en wanneer hij/zij wil.
Ook begeleiding en hulp wordt gegeven vanop afstand, meestal online.
Over het algemeen zijn er een aantal vaste contactmomenten tussen student en onderwijsinstelling.
Op het einde van de rit wordt net hetzelfde diploma verworven als na het dagonderwijs.

Naast het fysiek lesvolgen in een onderwijsinstelling kan de school ook kiezen om een deel van de lessen aan te bieden via digitale media.
Mogelijkheden:

• De leraar en leerlingen zijn op hetzelfde moment online aanwezig door bijvoorbeeld gebruik te maken van software voor videovergaderingen.
• Leerlingen kunnen een interactieve online module doorlopen zonder dat de leraar op dat ogenblik online aanwezig is.
• De leraar kan de leerling vragen om digitale oefeningen of opdrachten in te leveren op een later tijdstip.

Het kan voorzien worden voor:

• Alle leerlingen in het gewoon secundair onderwijs, behalve binnen de aanloopfase van duale opleidingen.
• Alle leerlingen van opleidingsvorm 3 en 4 (OV3 en OV4) van het buitengewoon SO.

In Onderwijskiezer gebruiken we dit woord om aan te geven dat het (onderwijs)aanbod niet is aangepast aan de specifieke behoefte of nood (van de leerling). 

Een afstudeerrichting is een officiële speciali­satie binnen een opleiding die op het diploma wordt vermeld.
De omvang bij de bachelor- en masteropleidingen van het academisch onderwijs met uitzondering van de opleidingen in de studiegebieden Audiovisuele en beeldende kunst en Muziek en podiumkunsten, bedraagt ten minste 30 en ten hoogste 120 studiepunten.

Een afstudeerrichting is een afgebakend gedeelte binnen een opleiding. Het is gericht op een afzonderlijk beroepenveld, waarin je je specialiseert en kan afstuderen.
Bij een professionele bachelor omvat een afstudeerrichting minstens 60 stp., uitgezonderd in de studiegebieden Audiovisuele en beeldende kunst en Muziek en podiumkunsten, waar dit tenminste 30 is.
In een banaba is de omvang minstens 30 stp.

Dit is het verblijf van een leerling of interne in een ruimte die hij of zij niet zelfstandig kan verlaten.

Let op! Het gaat niet over een leerling of interne in de hoek, op de gang zetten of de leerling in een gesloten kamer plaatsen.

Onderdeel van het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming. 

AGODI heeft volgende taken:

• het verzorgen van de financiële dienstverlening voor scholen
• het ondersteunen en informeren van scholen
• de regelgeving toetsen op uitvoerbaarheid, evalueren en adviezen over nieuwe regelgeving verstrekken
• nagaan of de middelen correct worden gebruikt
• het leveren van een bijdrage aan het gelijke kansenbeleid en de democratisering van het onderwijs via het wegnemen van financiële drempels

Adres:
Agentschap voor Onderwijsdiensten
Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel 
vb. Informatiepunt voor Ouders en Leerlingen in het Secundair onderwijs

Vroegere term voor de educatieve lerarenopleiding aan de universiteit.
Niet te verwarren met het Graduaat.

Algemene theoretische vorming die jongeren in de eerste plaats voorbereidt op een hogere studie.
Deze onderwijsvorm start in de 2e graad van het secundair onderwijs.

Leervak dat de leerlingen algemene kennis bijbrengt en dat is opgenomen in de lessenroosters van de 4 onderwijsvormen.
Het kan gaan om bv. talen, wetenschappen, lichamelijke opvoeding enz.
Naast de algemene vakken onderscheidt men de technische vakken, kunstvakken en praktijkvakken.

De opsomming van de Algemene vakken kan je lezen in Artikel 2 van het Besluit van de Vlaamse Regering.

De term 'allochtoon' is eind 2016 vervangen door 'persoon met migratieachtergrond'.
De definitie is niet veranderd. Iemand met een migratieachtergrond is een persoon van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren.

Het is een opleiding binnen het Buitengewoon Secundair Onderwijs OV3 van 1 jaar.
BuSO- leerlingen die het 5^e jaar (kwalificatiefase) OV3 hebben afgewerkt, kunnen zich hiervoor inschrijven. Je hoeft hiervoor geen getuigschrift te hebben behaald.
Vandaag wordt in plaats van ABO de term integratiefase veel gebruikt.

Bedoeling van de ABO: het verhogen van de tewerkstellingskansen via extra werkervaring. 
Je wisselt les op school af met werken in een bedrijf. Dit extra jaar betekent dat je je verder bekwaamd hebt in het vak. Na de ABO ben je goed voorbereid om in de beroepswereld te stappen.
Als je slaagt, krijg je je getuigschrift ABO.
Als je je schooljaar onderbreekt omdat je al een beroepscontract kan afsluiten, krijg je je attest van verworven bekwaamheden.
Als je beslist van te stoppen met je opleiding krijg je een attest regelmatige lesbijwoning.

Interessant is dat je tijdens je integratiefase/ABO al ingeschreven bent bij de VDAB als werkzoekende.
Je hebt nog steeds recht op kinderbijslag.

Elke opleiding in het deeltijds onderwijs, de leertijd en elke duale opleiding uit het voltijds secundair onderwijs (met uitzondering van de integratiefase van BuSO OV3) waarbij leerlinge afwisselend professionele vaardigheden aanleren op school en op de werkvloer.  

Een alumnus (mv alumni) is een afgestudeerde, een oud-student van een universiteit of hogeschool.

Dit zijn de traditionele instellingen van het hoger onderwijs die door de overheid worden gesubsidieerd.
Het gaat om:
1. hogescholen,
2. universiteiten,
3. de andere ambtshalve geregistreerde instellingen:
- instellingen voor postinitieel onderwijs (bv. Vlerick Leuven Gent Management School), 
- de Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid Brussel en de Evangelische Theologische Faculteit Heverlee.

• Nota bene: een bijzondere instelling is de transnationale Universiteit Limburg (tUL).
  Deze werd bij verdrag opgericht door Nederland en Vlaanderen en is dus een binationale instelling, een instellingen boven de grenzen heen.
  In Vlaanderen is het een ambtshalve geregistreerde instelling en maakt, via de Universiteit Hasselt, deel uit van de groep van de Vlaamse universiteiten.

Een leerling die recent in België is aangekomen, nog geen Nederlands praat en vervolgens les volgt in het Nederlandstalig basis- of secundair onderwijs.

Zij voldoen aan volgende voorwaarden:

• leeftijd
  • basisonderwijs: minimaal 5 jaar
  • secundair onderwijs (OKAN): tussen 12 en 18 jaar
• verblijfsduur in België: maximaal 1 jaar
• niet het Nederlands als thuistaal of moedertaal hebben
• niet voldoende Nederlands spreken om les te kunnen volgen
• niet langer dan 9 maanden ingeschreven zijn in het Nederlandstalig onderwijs

Binnen duaal leren stelt men dat een jongere arbeidsbereid is wanneer hij/zij:

• gemotiveerd is om bepaalde vaardigheden te verwerven op de werkvloer.

Arbeidsmarkt en doorstroom (of Dubbele finaliteit) is 1 van de 3 finaliteiten binnen het hervormde SO.
Studierichtingen met deze finaliteit bereiden je voor om na het SO verder te studeren of te gaan werken.
Het kunnen kso en tso richtingen zijn.

Arbeidsmarkt- finaliteit is 1 van de 3 finaliteiten binnen het hervormde SO.
Studierichtingen met deze finaliteit bereiden je voor om na het SO te gaan werken( of een graduaatsopleiding te volgen). Het zijn de bso-studierichtingen

In het kader van duaal leren zegt men dat een jongere arbeidsrijp is als hij/zij :

• in staat is vaardigheden te verwerven in een opleiding
• bereid is vaardigheden te verwerven op de werkplek
• gemotiveerd is om dit te doen

De klassenraad van het voorafgaandelijk schooljaar formuleert hierover een advies op basis van een grondige screening (onderzoek). De school beslist zelf op welke manier deze screening gebeurt.

Een assesment is een uitgebreide proef, bestaande uit verschillende tests/proeven die je moet doorlopen.
In rollenspelen, levensechte situaties...gaat men na of je de nodige talenten, kennis of vaardigheden hebt.
Bedoeling is om te kunnen beslissen of je voldoet aan bepaalde vereisten,  een certificaat krijgt of om te kunnen bepalen of je je talenten nog verder kan ontwikkelen.

Een associatie is een samenwerkingsverband tussen één universiteit en ten minste één hogeschool. In Vlaanderen zijn er 5 associaties:

• Associatie KULeuven
• Associatie Universiteit Gent
• Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen
• Associatie Universiteit - Hogescholen Limburg
• Universitaire Associatie Brussel

Dit is een schriftelijk bewijsstuk van een gevolgde opleiding. 

Het kan ook een beoordeling inhouden, en in Vlaanderen spreken we dan over een A-attest, een B-attest of een C-attest.

Vanaf 1 september 2018 is het attest bedrijfsbeheer in Vlaanderen niet langer nodig als je een zaak wil opstarten. Voordien had je dat wel nodig.
In Brussel moet je nog steeds een attest bedrijfsbeheer kunnen voorleggen als je een onderneming wil starten.

Om een kind in het Buitengewoon bassionderwijs te kunnen inschrijven, is een verslag nodig.
Dit bestaat uit 2 delen: een attest en een protocol ter verantwoording.
Het attest bij inschrijvingsverslag vermeldt o.a. de datum, de gegevens van het betrokken kind en het Type onderwijs dat het kind het best volgt.
De attestgever formuleert zijn advies op basis van het verantwoordingsprotocol.
Het attest  wordt aan de ouders gegeven.
Als je je kind inschrijft in het buitengewoon onderwijs, ben je gebonden aan het type dat op het attest wordt vermeld.
Het protocol wordt aan de school voor buitengewoon onderwijs gegeven door het CLB. 

Kinderen en jongeren met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) vragen een gespecialiseerde aanpak.
Ofwel lopen deze kinderen school in het gewoon onderwijs, al dan niet Leersteun, ofwel volgen ze les in het buitengewoon onderwijs.
Binnen het buitengewoon lager en secundair onderwijs zijn er scholen die een geïntegreerde auti- werking nastreven.
Andere scholen organiseren aparte auti-klassen.
Beiden kunnen gerealiseerd worden binnen de verschillende types en opleidingsvormen.
Met leerkrachten die onderlegd zijn, een aangepaste infrastructuur en specifieke leermiddelen en –methodes.

Kenmerkend zijn: een duidelijke dagindeling; een prikkelarme klasindeling, visualisering van de tijd-de ruimte-de activiteiten en personen, aanbieden van concrete activiteiten, bieden van structuur via schema ‘s, werkdozen, stapstenen…
Bedoeling is de stress bij het kind en/of de jongere te verminderen en de zelfstandigheid en de flexibiliteit van de leerling te verhogen.

Een aantal scholen en internaten voor buitengewoon onderwijs hebben over de jaren heen heel wat expertise verworven.
Gezien de diagnose ASS frequenter wordt gesteld en men in scholen met auti-werking werkt met kleine klassen, zijn deze vaak snel volzet.

Krijg je een B-attest, dan ben je geslaagd maar kan je het volgende leerjaar niet zomaar kiezen welke finaliteit, onderwijsvorm en/of studierichting je zal volgen.
De leerkrachten geven jou een B-attest omdat je voor een of meer vakken minder goede resultaten hebt behaald. Ze zeggen je ook welke studierichtingen je niet maar mag volgen in het volgende leerjaar.
Ze willen je zo helpen je schoolloopbaan succesvol te beëindigen.
Men moet je wel uitleggen waarom ze jou een B-attest geeft.

Als je een B-attest krijgt, beslist de klassenraad of overzitten een mogelijkheid is. 

Als je overzit, kan je opnieuw een oriënteringsattest A proberen te behalen.

Oude terminologie, vroeger gereserveerd voor diegenen die een hoger onderwijsdiploma hadden behaald in hoger onderwijs voor sociale promotie.
De term wordt niet meer gebruikt. 

Oude terminologie, jaren geleden gereserveerd voor diegenen die een TSO-diploma hadden behaald in het secundair volwassenenonderwijs.
Nu is dit gewoon een diploma secundair onderwijs.

Als je slaagt in een bacheloropleiding, behaal je de graad van Bachelor.
Er bestaan Professionele bachelors en Academische bachelors. 
De bacheloropleiding – professioneel of academisch – omvat in totaal 180 studiepunten, dat komt +/- overeen met 3 voltijdse studiejaren. 

Dit is een bacheloropleiding die aansluit op een andere professionele bachelor.
Een banaba is een verdere specialisatie, meestal aansluitend op je basisopleiding en omvat ten minste 60 studiepunten. Elke Banaba heeft specifieke toelatingsvoorwaarden.
Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten.

Deze officiële toevoegingen zijn een internationaal herkenbare specificatie.
Ze kunnen als volgt vermeld worden op je Bachelor- of Masterdiploma: Graad + Kwalificatie + Specificatie. 
Voorbeeld: Bachelor/ Master in de Psychologie of Science

Een bachelorproef is niet wettelijk verplicht.
De hogeschool of universiteit bepaalt per opleiding of zo'n proef een verplicht onderdeel van de opleiding is of niet.
De proef vormt de afsluiting van de bachelorfase en is in het academisch onderwijs vaak een voorbereiding naar de masterfase.
Ze kan diverse vormen aannemen (groepswerk, presentatie, paper, scriptie, ...).
Via de bachelorproef tonen de studenten aan dat ze de bacheloropleiding onder de knie hebben.

Basiscompetenties zijn die competenties die nodig zijn om goed/succesvol te kunnen functioneren.
Het gaat over: kennis, vaardigheden en attitudes die nodig zijn om

• je te ontwikkelen,
• te functioneren in de maatschappij,
• vervolgonderwijs aan te vatten of
• als beginnend beroepsbeoefenaar te kunnen functioneren.

In Vlaanderen en Brussel zijn er meerdere centra voor basiseducatie. Vanaf midden 2023 heeft basiseducatie een nieuwe naam: LIGO
Ze willen geletterdheid verhogen op vlak van taal, wiskunde, informatie-en communicatietechnologie en maatschappij-oriëntatie.
De centra bereiken laaggeletterde volwassenen, ongeacht of ze Nederlandstalig onderwijs gevolgd hebben. 

Als je een zaak start in het Vlaams gewest is het niet meer nodig om aan te tonen dat je kennis hebt van bedrijfsbeheer bv.aan de hand van een "getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer".
Als je met een eigen zaak begint in Brussel of Wallonië, zal je nog moeten beschikken over dit attest.

Je kan je getuigschrift basiskennis van bedrijfsbeheer behalen na:

• voltijds 6 + 7 SO
•  leertijd en DBSO (op voorwaarde dat je -buiten de 1^e graad SO- ten minste 4 schooljaren in het SO of in de leertijd hebt doorgebracht)
• het volwassenenonderwijs.
   

Ook moet je weten dat:

• Scholen secundaur onderwijs zelf moeten beslissen of ze het getuigschrift al dan niet uitreiken.
• Bedrijfsbeheer geen vak apart is binnen het secundair onderwijs. Het programma basiskennis wordt ondergebracht in 1 of meer algemene of technische vakken.
• Het getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer volledig los staat van het diploma SO of studiegetuigschrift. Je kan het ene zonder of samen met het andere behalen.

Zie de omzendbriefSO/2008/01.

Onder basisonderwijs verstaan we: het gewoon kleuter- + lager onderwijs.
Een  ‘basisschool’ is een school waar kleuter- én lager onderwijs gegeven wordt.
Er zijn ook scholen met enkel kleuteronderwijs en scholen met alleen maar lager onderwijs.

De 1e graad secundair onderwijs (SO) wil  vooral een brede basisvorming bieden.
In 2A en 2B kan je voor een beperkt aantal uren zélf een leerstofpakket kiezen uit het keuzeaanbod van de school.
Dit is het kiezen van een basisoptie.
Bedoeling is: kennismaken met dit domein/deze vakken en eigen interesses en capaciteiten ontdekken om NA de 1e graad, een studiedomein/studierichting te kunnen kiezen dat jou ligt.

Wanneer deze term wordt gebruikt in een lessenrooster heeft men het meestal over die vakken die elke leerling van een bepaald leerjaar zonder uitzondering moet krijgen. 
De basisvorming is voor de meeste leerjaren vastgelegd.

Voor leerlingen die langdurig of regelmatig afwezig zijn door ziekte, operatie, ongeval of zwangerschap (langer dan 21 dagen) niet naar hun school kunnen, is er de website: http://www.bednet.be/ .
Het gaat over gratis synchroon internetonderwijs voor zieke kinderen in Nederlandstalige scholen in Vlaanderen en Brussel. 
Van thuis of vanuit het ziekenhuis wordt er met de klas verbinding gemaakt via een computer.
Dank zij het gebruik van een hoofdtelefoon, scanner en printer kunnen deze leerlingen live de lessen in de klas bijwonen. 
Er blijft nauwe samenwerking met de thuisschool. 
Het doel is de leerachterstand te beperken en een herinschakeling op school vlot te laten verlopen.
Bednet kan vanaf 5 jaar.

Dit is een groep van leerkrachten die overleggen hoe leerlingen best begeleid worden. Het kan gaan over het bijsturen van het leerproces, over de aanpak van storend gedrag, het ondersteunen van een leerling in een moeilijke (thuis)situatie, de organisatie van inhaallessen … In geval van ernstige tuchtmaatregelen is het advies van de begeleidende klassenraad vereist.
In de begeleidende klassenraad zitten ondermeer: de directie, de leerkrachten van die klas.
Dit kan worden uitgebreid met administratief en/of opvoedend personeel, clb, ..

Als je in het onderwijs wil werken, moet je met een bekwaamheidsbewijs je bekwaamheid kunnen aantonen voor een bepaald vak, specialiteit, module, opleiding of ambt.

Dat bekwaamheidsbewijs kan uit volgende onderdelen bestaan:

• Een diploma dat je vakkennis of het gevraagde opleidingsniveau bewijst
• Een bewijs van pedagogische bekwaamheid dat je verwerft via een lerarenopleiding (bij geïntegreerde lerarenopleidingen zijn vakkennis en pedagogische bekwaamheid in 1 opleiding gecombineerd)
• Nuttige ervaring of artistieke ervaring buiten het onderwijs

Je bekwaamheidsbewijs bepaalt:
- welke onderwijsfunctie je mag uitoefenen
- welke vakken je mag geven; 
- het soort onderwijs, het onderwijsniveau, de onderwijsvormen en de graden waarin je mag lesgeven; 
- je wedde 
- de mogelijkheid om vast benoemd te worden.

Let wel: en bestaan voor elke functie  3 soorten bekwaamheidsbewijzen:

• vereist bekwaamheidsbewijs
• voldoend geacht bekwaamheidsbewijs
• ander bekwaamheidsbewijs

De bekwaamheidsbewijzen voor het basisonderwijs, secundair onderwijs, volwassenenonderwijs en deeltijds kunstonderwijs kan je opzoeken via de website bekwaamheidsbewijzen.
Er zijn ook bekwaamheidsbewijzen om te werken in het hoger onderwijs.
Ook wanneer je niet het juiste bekwaamheidsbewijs voor een bepaalde job of vak hebt, kan de school je toch aanstellen.

Je kan vrijstellingen krijgen op basis van EVC’s (= eerder verworven competenties) en/of EVK’s (= eerder verworven kwalificaties). De onderwijsinstelling hoger onderwijs zal dat onderzoeken in een bekwaamheidsonderzoek. Als dat oké is, ontvang je een bekwaamheidsbewijs.

Geeft aan waar iemands voorkeur naar uitgaat.
Het kan gaan om opleidingen, studiegebieden, activiteiten... zoals : sport, medische activiteiten, dieren, taal- en letterkunde, muziek... .
Een domein bundelt meestal verschillende  interesses, is zeer individueel en kan evolueren al naargelang de leeftijd van de persoon in kwestie.
Sommige studierichtingen/opleidingen sluiten aan bij bepaalde belangstellingsdomeinen.

Krijgt je kind een oriënteringsattest B of C in het secundair onderwijs, dan moet de klassenraad deze beslissing schriftelijk motiveren.
Als je het niet eens bent met deze beslissing, contacteer je de school en vraag je een persoonlijk gesprek met een afgevaardigde van het schoolbestuur. Meestal is dat de directeur.
Na dit gesprek wordt beslist of er een nieuwe klassenraad komt of niet.
Komt de klassenraad niet opnieuw samen of ben je het niet eens met de nieuwe beslissing van de klassenraad, dan kan je als ouder beroep aantekenen bij een beroepscommissie op school.
Deze beroepscommissie bestaat niet alleen uit personeel van de school maar ook uit schoolexterne leden.
Deze commissie is bevoegd voor het bevestigen of het wijzigen van de beslissing van de klassenraad.
Alle informatie over de beroepscommissie en beroepsprocedure vind je in het schoolreglement.

In grote lijnen ziet de beroepsprocedure er zo uit:
Stap 1:
Via een gedateerd en ondertekend verzoekschrift teken je beroep aan bij het schoolbestuur.
Stap 2:
De beroepscommissie bekijkt je klacht en kan je kind eventueel bijkomende proeven of opdrachten opleggen.
De beroepscommissie kan de oorspronkelijke beslissing van de klassenraad  bevestigen of een andere beslissing nemen.
Stap 3:
De school brengt je ten laatste op 15 september van het volgende schooljaar schriftelijk op de hoogte van de beslissing van de beroepscommissie. 

Voor opleidingen die op 31 januari eindigen is dat 15 maart van hetzelfde jaar.
Meer info vind je op de website van het Departement Onderwijs en Vorming.

In de leertijd krijgt men algemene vorming + beroepsgerichte vorming.
Deze laatste bestaat zowel uit een praktijkopleiding als uit theorie en gaat specifiek over het beroep dat men wenst aan te leren.

Werd vroeger wachttijd genoemd.
Het is de periode na je afstuderen, tijdens dewelke je geen recht hebt op uitkeringen.
Deze periode duurt 360 dagen (+/- 12 m) en start ten vroegste op 1 augustus volgend op het einde van je studies. 
Het is belangrijk dat de BIT snel start.
Voorwaarde is dat je ingeschreven bent als werkzoekende (bij VDAB, Actiris, Forem of ADG) en dat je actief naar werk zoekt. Schrijf je zo snel mogelijk in nadat je de school verlaten hebt.
Meer info op:http://www.rva.be/nl/documentatie/infoblad/t35 

Heb je na je beroepsinschakelingstijd nog geen werk en beantwoord je aan de nodige voorwaarden? Dan kan je een inschakelingsuitkering aanvragen.

Een beroepskwalificatie behaal je via beroepsgerichte vorming (via onderwijs, opleiding) of via praktijkervaring die erkend wordt.

De beroepskwalificatie geeft aan wat je moet kennen en kunnen om een bepaald beroep uit te oefenen. Als je (een) beroepskwalificatie(s) behaalt, heeft dit waarde op de arbeidsmarkt. 
Voor heel wat beroepen zijn beroepskwalificatie(s) uitgeschreven. Elke beroepskwalificatie is ondergebracht op 8 niveaus.

Vroeger was men vooral gericht op een zo hoog mogelijk diploma.  Nu, starten leerlingen met een opleiding die ze aankunnen en doorheen hun loopbaan kunnen ze zich verder bekwamen (= kwalificeren). Beroepskwalificaties willen het watervalssysteem tegengaan.

Alle beroepskwalificaties uit de Vlaamse kwalificatiestructuur staan in de Kwalificatiedatabank. Je vindt er ook de onderwijskwalificaties.

Een beroepsprofiel is de opsomming:

• van taken die door de ervaren beroepsbeoefenaar worden uitgeoefend 
• en van de kwaliteitsnormen en beroepsvereisten die daarvoor gelden.

Bedrijven en non- profit organisaties (= medische-, verzorgings-, culturele... organisaties) die een gelijksoortige activiteit uitvoeren, zijn vertegenwoordigd in eenzelfde beroepssector.
Je zal zeker al gehoord hebben over de bouwsector, de metaalsector, de vastgoedsector, de overheidssector.
Minder bekende sectoren zijn deze van de binnenscheepvaart, de groene sectoren, de verhuissector, …
De sectoren vertegenwoordigen zowel de werknemers als de werkgevers.
Hun afgevaardigden vergaderen regelmatig en proberen afspraken te maken over o.a. arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden (vb. lonen, arbeidsduur...).
Deze afspraken giet men in overeenkomsten.

Het beroepssecundair onderwijs (vanaf de 2e graad in het secundair onderwijs) behoort tot de arbeidsmarktfinaliteit.

Het beroepssecundair onderwijs bereidt je voor op de uitoefening van een beroep en is niet bedoeld als voorbereiding op hoger onderwijs.

In het beroepssecundair onderwijs ligt het accent meer op de praktijk dan op de theorie.
Je krijgt weinig algemene vakken.
Je doet zélf, probeert zélf en krijgt zo ervaring in het beroep. 

Vanaf 2018 spreken we niet meer van van BVL, maar van het 2e leerjaar B.

Tweede leerjaar B in het secundair onderwijs maak je kennis met een basisoptie (samengesteld uit 1, 2 of 3 basisopties of pakketten).
Je maakt kennis met een aantal beroepen. Zo bereid je je voor op een studierichting in de 2e graad.

Zie  'maatwerkbedrijf'.

Een beursstudent is een student die een studietoelage ontvangt van de Vlaamse Gemeenschap.

Oude terminologie. Zie ook GPB.

Als je in het onderwijs wil werken, moet je met een bekwaamheidsbewijs je bekwaamheid kunnen aantonen voor een bepaald vak, specialiteit, module, opleiding of ambt.

Dat bekwaamheidsbewijs kan uit volgende onderdelen bestaan:

• Een diploma dat je vakkennis of het gevraagde opleidingsniveau bewijst
• Een bewijs van pedagogische bekwaamheid dat je verwerft via een lerarenopleiding (bij geïntegreerde lerarenopleidingen zijn vakkennis en pedagogische bekwaamheid in 1 opleiding gecombineerd)
• Nuttige ervaring of artistieke ervaring buiten het onderwijs

Je bent bijna-beursstudent als je geen studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap ontvangt, maar je inkomen waarop je studietoelage wordt berekend hoogstens 3.602 euro boven de financiële maximumgrens ligt.
Je betaalt minder inschrijvingsgeld.

In uitzonderlijke gevallen kan de school een bijzonder kwalificerend traject organiseren om zo de ongekwalificeerde uitstroom van de leerling te voorkomen. Dit is een individueel traject op basis van onderwijsbehoeften van de leerling vastgelegd door de klassenraad.

Na het akkoord van het CLB en de instemming van de ouders van de leerling kan de school het traject uitwerken met een of meerdere partners.

Het is mogelijk om samen te werken met:

• een of meer andere scholen secundair onderwijs of centra voor volwassenenonderwijs
• een of meer publieke verstrekkers van beroepsopleidingen voor volwassenen, 
• andere organisaties of bedrijven uit de publieke of private sector. 

De secundaire school, waar de leerling is ingeschreven, is de coördinerende school en is verantwoordelijk voor de inschrijving, programmatie, evaluatie, studiebekrachtiging en kwaliteitszorg. 

Een zittenblijver. Iemand die zijn jaar opnieuw moet doen.

Blended learning is de combinatie van contactonderwijs (op de campus, op school) en e-learning (online, via de computer), en waarbij de leerling/student minstens een deel controle heeft over tijd, plaats en tempo van leren.

Deze oude benaming is vervangen door: 'Attest bij het IAC-verslag of OV4-verslag'.

De centra voor volwassenenonderwijs moeten officiële termen (uit het Europees referentiekader) gebruiken om  het niveau van taalopleidingen te bepalen.
Er zijn 5 niveaus:
1. Breaktrough
2. Waystage
3. Threshold
4. Vantage
5. Effectiveness.
Let wel: niet voor alle talen wordt dezelfde indeling gebruikt!

Breakthrough = het absolute minimum.
De taalgebruiker kan zeer beperkt communiceren wanneer zijn gesprekspartner langzaam en duidelijk spreekt en bereid is te helpen.
De communicatie gebeurt met vertrouwde, alledaagse uitdrukkingen en zeer eenvoudige zinnen. 

Verzamelnaam voor scholen en organisaties die samen behalve louter kennisoverdracht allerlei nevendiensten willen aanbieden, gericht op de integrale ontwikkeling van leerlingen.
Tegelijk wil men door dit stimulerend aanbod een krachtige leeromgeving creëren, die extra kansen biedt aan achtergestelde groepen, en/of een zinvolle vrijetijdsbesteding voor kinderen uit gezinnen waar beide ouders uit werken gaan.

Studenten met een graduaatsdiploma Basisverpleegkunde kunnen via een brugprogramma een professionele bachelor Verpleegkunde (PBa) behalen aan een hogeschool.
Wanneer gegradueerden uit een andere graduaatsopleiding een PBa willen behalen heeft men het soms over: een 'Aanvul-' of 'Vervolgtraject'. Maar alsmaar vaker hanteert men de term 'verkort traject'. 

Overkoepelende benaming voor het buitengewoon kleuteronderwijs (BuKO)en het buitengewoon lager onderwijs (BuLO).

Buitengewoon onderwijs voor leerlingen met specifieke behoeften uit het kleuteronderwijs.
Er is een onderverdeling in 6 verschillende types al naargelang de problematiek.

Buitengewoon lager onderwijs voor leerlingen met specifieke behoeften uit het lager onderwijs. 
Er is een onderverdeling in 8 verschillende types al naargelang de problematiek.

Buitengewoon secundair onderwijs is er voor jongeren met specifieke onderwijsbehoeften. 

Er zijn 4 opleidingsvormen en 8 types in het buitengewoon secundair onderwijs.

Krijg je een C-attest, dan ben je niet geslaagd en moet je dus in principe je jaar overdoen.
De school zal je wel vertellen waarom dat moet.
Samen met het CLB zal de school je helpen met je studiekeuze voor het volgende schooljaar.

Let wel dat je soms ondanks een C-attest, toch toegelaten kunt worden tot bepaalde leerjaren op basis van leeftijd. Informeer je bij het CLB.

Soms bestaat een school uit 1 hoofdzetel waar les gegeven wordt én waar de administratieve diensten zijn ondergebracht.
Maar een school kan evengoed naast een hoofdzetel en 1 of meer vestigingsplaatsen hebben.
Als deze plaatsen (die behoren tot hetzelfde schoolbestuur): 

• gelegen zijn binnen eenzelfde kadastraal perceel
• op aaneensluitende kadastrale percelen,
• gescheiden worden door maximum 2 kadastrale percelen of
• gescheiden worden door een weg;

behoren zij tot 1 en dezelfde campus. 

Een basis- en een secundaire school kunnen op dezelfde campus liggen, maar evengoed secundaire scholen die verschillende studierichtingen/onderwijsvormen aanbieden...
Een campus kan immers de thuisbasis zijn voor verschillende (soorten) scholen.

Capaciteit is het totaal aantal leerlingen dat een schoolbestuur per niveau ziet als maximaal aantal leerlingen.
Een schoolbestuur bepaalt zelf de capaciteit(en) en kan hierbij rekening houden met bijvoorbeeld materiële omstandigheden of pedagogisch-didactische overwegingen.
Een schoolbestuur kan een leerling slechts weigeren op basis van capaciteit als de desbetreffende capaciteit vóór de start van de inschrijvingen is vastgelegd.
Een schoolbestuur kan de capaciteit(en) tijdens de lopende inschrijvingsperiode niet verlagen.
De capaciteit(en) verhogen kan wel.

Dit is de 'oude' term voor CDO: centrum voor deeltijds onderwijs.
Heel wat centra gebruiken nog de oude term in hun officiële naam.

In een centrum voor deeltijds onderwijs wordt het deeltijds beroepssecundair onderwijs (dbso) en duaal leren aangeboden.

Grosso modo kan je stellen dat in een CVO onderwijs wordt aangeboden aan cursisten die voldaan hebben aan de deeltijdse leerplicht. 
Het gaat  om secundair volwassenenonderwijs.
Er zijn beroepsgerichte opleidingen, ICT-opleidingen en taalopleidingen. Of je kan je diploma secundair onderwijs daar behalen.
Deze opleidingen worden bekrachtigd met officieel erkende certificaten, getuigschriften of diploma's.

Vaak is er speciale aandacht voor doelgroepen die sociaal en/of economisch meer aandacht nodig hebben.
De begeleiding van de cursisten houdt zoveel  mogelijk rekening met de individuele situatie van de persoon en met eventuele  leerproblemen.
De opleidingen zijn modulair en worden op een flexibele manier georganiseerd: 's Avonds les volgen, combinatie van les op zaterdag- + op enkele weekdagen,... .
Zelfs de duur van je traject bepaal je zelf.
Gewoon door je voor meer of minder modules in te schrijven.
Afhankelijk van eerder behaalde diploma's, en in sommige beperkte gevallen werkervaring, is een verkort studietraject mogelijk.
Ga daarom steeds ter plekke praten over mogelijke vrijstellingen!

Een certificaat is een schriftelijk bewijs dat je een bepaalde (deel)opleiding met succes hebt gevolgd. 

Het  is een project van de Taalunie en wordt uitgevoerd door het Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven). Men toetst de cursisten en geeft een certificaat aan diegenen die het Nederlands als Vreemde Taal leren. Men richt zich voornamelijk op 16-plussers.

Certificat d'Etudes de Base: is het getuigschrift van basisonderwijs) in Wallonië.

Cesuurdoelen geven de specificiteit van de studierichtingen van de 2^e  graad weer.  Ze zijn een indicatie voor logische vervolgstudierichtingen in de 3^e  graad.
ze lijken een beetje op eindtermen. Het zijn doelen die je moet behalen om te slagen aan het einde van een schooljaar. Het verschil tussen cesuurdoelen en eindtermen is dat cesuurdoelen voorkomen in het specifieke gedeelte van de tweede graad. Elke studierichting bestaat immers uit een basisvorming en een specifiek gedeelte waarin accenten gelegd worden die jouw studierichting bepalen.

Wanneer een leerling is geslaagd met een B-attest kan hij/zij in een volgend leerjaar niet kiezen voor 1 of verschillende finaliteiten, onderwijsvormen en/of  studierichtingen.
Dit wordt clausulering genoemd. 
De leerling is als het ware 'geslaagd met een beperking'.
De school bepaalt met andere woorden tot welke onderwijsvormen en/of studierichtingen de leerling toegang krijgt en tot welke niet.

Je kan niet clausuleren voor vakken of lesuren.

Het is een vorm van meertalig onderwijs waarbij niet-taalvakken zoals aardrijkskunde, wiskunde, biologie of lichamelijke opvoeding bvb.  in het Frans, Engels of Duits worden gegeven.
Let wel, het bewuste vak moet ook in het Nederlands worden aangeboden
Vanaf 1 september 2014 mogen alle Nederlandstalige secundaire scholen (voltijds, deeltijds, leertijd) CLIL- programma's aanbieden.
Dit mag voor maximum 20% van de lessenuren.
Het is de bedoeling dat je niet enkel een nieuwe taal leert kennen (woordenschat, spraakkunst... zoals in de taalvakken) maar dat je de vaardigheden en attitudes verwerft die nodig zijn om taalcompetenties te ontwikkelen.
Er worden heel wat voorwaarden gesteld met betrekking tot de deskundigheid van de leerkracht.
Binnen het Nederlandstalig onderwijs is dit een vrij nieuwe ontwikkeling, Wallonië en Brussel zijn er al langer mee bezig (zowel  basis als secundair onderwijs).
Daar spreekt men over 'immersieonderwijs' en worden vakken in het Nederlands, Engels of Duits gegeven.

In het hoger onderwijs is \'college\' een ander woord voor een \'les\'.
Men maakt soms nog een onderscheid tussen \'hoorcollege\' en \'werkcollege\'.

In het secundair onderwijs is een college een benaming voor een school.
Meestal gaat het om scholen met een aanbod in het ASO.
Het begrip wordt vooral in het vrij katholiek onderwijs gebruikt.

De Europese Commissie heeft een aantal van haar vroegere programma's in het domein van onderwijs en opleiding gegroepeerd in het Programma Een Leven Lang Leren (Lifelong Learning Programme, LLP).
Het Comenius-programma is daar één van.
Het wil bij jongeren en het onderwijspersoneel de kennis over de culturele en taalkundige diversiteit in Europa ontwikkelen en de waarde daarvan laten inzien en ervaren.
Daarenboven wil het bij de doelgroep de basisvaardigheden en -competenties die nodig zijn voor de persoonlijke ontwikkeling, de toekomstige tewerkstelling en het actief Europees burgerschap verscherpen.

Ouders kunnen bij deze commissie een klacht indienen tegen een niet-gerealiseerde inschrijving of tegen de ontbonden inschrijving van hun kind op school.

U kunt een vraag stellen of klacht indienen bij de commissie Zorgvuldig Bestuur als de school van uw kind zich niet houdt aan de principes van:
• kosteloosheid
• eerlijke concurrentie
• verbod op politieke activiteiten
• handelsactiviteiten
• reclame en sponsoring
• participatie
Meer informatie vind je hier.

Toelaten dat de leerling bepaalde hulpmiddelen gebruikt of een vooraf afgesproken ondersteuning krijgt tijdens de les/toetsen/examens. 
Bedoeling is leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te ondersteunen zodat ze zich maximaal kunnen ontwikkelen en de leerdoelen (gemeenschappelijk curriculum of gelijkwaardig) kunnen bereiken. 
Vb. Het gebruik van een laptop, spraaksofware... voor kinderen met lees- en spellingsmoeilijkheden.Of de leerling meer tijd geven of opdrachten voorlezen e.d.

Een combinatie van kennen, kunnen en willen.  
Het gaat over het geheel van kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes die je nodig hebt om een bepaalde taak te verrichten.  Het zijn eigenschappen die je kan aanleren en (verder) ontwikkelen.

Kennis = de informatie en de ervaring die je (nodig) hebt
Vaardigheden = de handelingen waar je goed in moet zijn en die je moet beheersen of beheerst.
Attitudes = de persoonlijke eigenschappen en motivaties die je nodig hebt. 

Je komt, met respect voor de anderen, op voor je eigen mening, gevoelens en belangen.

Je kan je gedrag en handelingen aanpassen aan de situatie waarin je je bevindt.
Bedoeling is immers een bepaald doel te bereiken en dat vraagt soms andere acties/werkwijzen dan je oorspronkelijk had gedacht.

Je onderneemt spontaan acties en/of stelt uit eigen beweging acties voor.

Je blijft je inspannen tot je je doel helemaal bereikt hebt.

Je kan een planning opmaken en houdt hierbij rekening met tijd, plaats en uitvoerders.
Je kan bijzaken van hoofdzaken onderscheiden.

Je werkt actief en gemotiveerd samen met anderen om tot een gezamenlijk resultaat te komen.

Elke taak of opdracht probeer je tot in de kleinste details, goed en volgens afspraak uit te voeren.
Je blijft bij de uitvoering steeds oog hebben voor het (productie)rendement.

Je kan een boodschap mondeling zodanig vertellen/overbrengen, dat het publiek voor wie de boodschap bedoeld is, deze begrijpt.

De manier waarop je overkomt bij anderen.
 Je kan in verschillende situaties een sterke en geloofwaardige eerste indruk maken en deze ook behouden.

Onder zware druk, bij tegenslagen of kritiek, in of na moeilijke situaties, blijf je efficiënt functioneren.

Je volgt de algemeen geldende (leef)regels op.
Je neemt je verantwoordelijkheid op.

Je kan jezelf goed inschatten en beoordelen.
Je zelfbeeld komt grotendeels overeen met de realiteit.

Onderwijs dat georganiseerd wordt in een rechtstreeks contact tussen de leraar/docent en de leerling/student/ cursist.
Steeds gebonden aan een bepaald tijdstip en lesplaats.

Je wordt via een contract in dienst genomen bij een overheidsdienst, maar valt onder de regelingen van de privésector.
Om aangeworven te worden volstaat het vaak om een test of interview af te leggen.
Je verdient evenveel als je statutaire collega\'s, maar hebt minder carrièremogelijkheden en een lager pensioen.

Domein binnen de distributiesector.
Alle kleine voedingsretailers vallen hieronder.
Denk aan shops bij benzinestations, buurt- en nachtwinkels die meestal open zijn van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat.

Credits zijn de studiepunten die je verworven hebt.
Ze zijn verbonden aan elk opleidingsonderdeel (vak).
Een student die slaagt in een examen over een opleidingsonderdeel, bewijst dat hij/zij de competenties en de studiepunten, hieraan verbonden, heeft verworven.
Als je alle credits van een opleiding verzameld hebt, behaal je het diploma van die opleiding.

Dit bewijs geeft aan dat je de competenties verbonden aan een opleidingsonderdeel hebt verworven. Deze erkenning wordt vastgelegd in een document of een registratie.
De verworven studiepunten worden aangeduid als “credits”.
Een creditbewijs blijft onbeperkt geldig binnen de betrokken opleiding aan de instelling waar je het behaald hebt.

Je schrijft je in met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen, los van de opleiding.
Je kan rekenen op begeleiding van de instelling voor de opleidingsonderde(e)len waarvoor je een creditcontract hebt afgesloten.

Studieprogramma of opleidingsprogramma. Of: het geheel van vakken die je in de opleiding krijgt.

Een curriculumdossier in het secundair onderwijs is van teoapssing op zowel de duale als de niet duale studierichtingen in het secundair onderwijs.
Hierin vind je meer informatie over:

• de omschrijving van de studierichting
• de toelatingsvoorwaarden voor deze studierichting
• wat je moet kennen en kunnen
• de (deel)kwalificaties en diploma's die je kan behalen.

In het Volwassenenonderwijs: persoon die er ingeschreven is.

Oude terminologie voor huidige educatieve master, de verkorte educatieve bachelor SO of het educatief graduaat.
Vroeger ook bekend onder de naam GPB- opleiding of 'Specifieke lerarenopleiding'.

De Daltonfilosofie gaat uit van het idee dat ieder mens in staat is tot het dragen van verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor zijn omgeving.
Dit is trouwens een voorwaarde om goed te kunnen functioneren in een democratische samenleving.
Dalton is een manier van werken en omgaan met elkaar.
Een daltonschool schept ruimte en geeft kinderen de gelegenheid om zelfstandig of samen te werken aan een afgesproken taak.
De leerkracht onderzoekt steeds opnieuw wat een individuele leerling nodig heeft om zich verder te ontwikkelen.
De leerkracht schept de voorwaarden zodat iedere leerling zich kan ontplooien.
In de daltonpedagogiek is de rol van de leerkracht meer coachend en begeleidend en minder puur gericht op kennisoverdracht. 
Volgende 3 principes vormen het uitgangspunt van de Dalton-aanpak:

• vrijheid in gebondenheid,
• zelfstandigheid en
• samenwerken

De taak is het middel om die drie principes te verwezenlijken.
Geen kind, noch leerkracht moet met tegenzin naar school gaan.
Zo sluit het leven in de school aan bij het leven buiten de school.

DBSO staat voor Deeltijds Beroeps Secundair Onderwijs.
Je vindt alle info over de organisatie en opleidingsmogelijkheden op onderwijskiezer.

Het is de benaming van een wet.
De Vlaamse Gemeenschap is verantwoordelijk voor de onderwijsdecreten.

Een studietraject van ten minste 3 en ten hoogste 57 studiepunten.

Alles wat niet voltijds (= normale arbeidsduur in een onderneming) is, is deeltijds.

De deeltijdse leerplicht start na de voltijdse leerplicht. Dus op de leeftijd van 16 of 15 jaar.
Ingeval je 15 bent moet je de eerste 2 leerjaren van het voltijds secundair onderwijs hebben gevolgd.
De deeltijdse leerplicht eindigt op 18 jaar.Als je je diploma secundair onderwijs eerder  behaald, ben je niet langer leerplichtig. 

Je bent in orde met de deeltijdse leerplicht:

• door voltijds secundair onderwijs te volgen;
• door deeltijds beroepssecundair onderwijs/Leertijd te volgen;
• door het volgen van een vorming (erkend door de Vlaamse regering in het kader van de vervulling van de deeltijdse leerplicht op advies van een daartoe opgerichte commissie).

Een tuchtmaatregel omdat een leerling de leefregels van de school ernstig geschonden heeft.

Je resultaat na een examen op een opleidingsonderdeel/over een vak waarvoor je niet geslaagd bent (=geen creditbewijs verwerft omdat je minder dan 10/20 behaalt), maar waarvoor een examencommissie van de hogeschool of de universiteit toch beslist dat je dit opleidingsonderdeel/vak niet opnieuw moet volgen/opnemen. 

Vergadering van leerkrachten die lesgeven in eenzelfde leerjaar van een secundaire school, bijgestaan door de schooldirecteur en eventueel het CLB.
De delibererende klassenraad beslist aan het eind van het schooljaar of een leerling al of niet slaagt (dit wordt \'deliberatie\' genoemd).
Afhankelijk van het leerjaar beslist de delibererende klassenraad over de toekenning van een oriënteringsattest, een getuigschrift, een studiegetuigschrift of een diploma.

Een departement is een organisatorisch deel van de hogeschool dat geleid wordt door een departementshoofd. Men organiseert er bepaalde opleidingen.

Bedrijven die met de verkoop van hun goederen of diensten  winst willen maken behoren tot deze sector.
Bv. winkels, horeca, theaters, kappers, zakelijke dienstverleners, advocaten, ICT bedrijven en andere dienstverleners. 
Ook tertiaire sector genoemd.

Maatregelen waarbij de onderwijsinstelling, binnen het gemeenschappelijk programma, beperkte aanpassingen aanbrengt, om beter tegemoet te komen aan de noden van een individuele leerling/student of groepen van leerlingen/studenten.
Vb. een jongeren met dyslexie: gebruik laten maken van schrijfhulpsoftware, meer tijd tijdens de examens, mogelijkheid bieden om meer mondelinge examens af te leggen, ....

Een diploma is een document van een onderwijsinstelling die erkend is door de overheid. 

Een diploma bevestigt dat je examens aflegde voor bepaalde vakken en voor al die vakken samen een voldoende resultaat behaalde.
Het is de bekroning van een studie die je met succes volledig hebt afgewerkt.

Diploma Mill is een inmiddels internationaal in gebruik geraakte verzamelnaam voor instanties en personen die zich bezighouden met de verkoop van diploma's en academische graden.
Het belangrijkste kenmerk van een Diploma Mill is dat het niets met onderwijs te maken heeft maar in feite een bedrijf is dat diploma's verkoopt zonder dat enige studie wordt gevolgd.
Diploma Mills manifesteren zich in diverse vormen, uiteenlopend van meer of minder gestructureerde diploma-verkoopfabrieken tot kleine en handige internetondernemers.

Dit is een contract dat je als student kan aangaan met een hogeronderwijsinstelling.
Hiermee schrijf je je als student in met het oog op het behalen van een graad of diploma van een opleiding of voor een volledig schakel- of voorbereidingsprogramma of voor een postgraduaat.

Dit is een bijlage bij het diploma die een aanduiding geeft van de aard en de duur van de opleiding, het voltooide opleidingsprogramma, de behaalde creditbewijzen, de eventuele verleende vrijstellingen, de vooropleiding en instelling waaraan je opleidingsonderdelen heeft gevolgd.

Domein binnen de distributiesector.
Hieronder worden 3 verkoopstechnieken verstaan: home parties, de individuele verkoop bij de klant aan huis en de deur aan deur verkoop.

Maatregelen waarbij de school (klassenraad) een leerling vrijstelt van bepaalde vakken/taken/doelen uit het programma.
Indien mogelijk worden deze vervangen door iets gelijkwaardigs.
Op deze manier kan de leerling nog steeds doorstromen naar het vervolgonderwijs/de arbeidsmarkt of de doelen bereiken die nodig zijn om hetzelfde diploma/getuigschrift te behalen.
Het kan ook gaan over het toevoegen van extra doelen aan het gemeenschappelijk programma (vb. ingeval van hoogbegaafdheid).

Buiten verhouding, onevenredig, buitensporig.

Vb. De straf van 10 jaar cel die de dief kreeg voor het stelen van een pak koffie is disproportioneel. Dit wil zeggen dat de straf onevenredig is met het gepleegde feit. 

Domein binnen de distributiesector.
Bundelt alle doe-het-zelf-zaken, vertegenwoordigt de verkoop van gereedschappen, tuinartikelen, ijzerwaren, bouwmaterialen, bloemen en planten, dierenvoeding en accessoires, vrijetijdsartikelen... .

Dit is de hoogste graad in de Vlaamse diplomaranking en wordt behaald aan een universiteit na de openbare verdediging van een proefschrift.
De doctoraatsopleiding vormt de onderzoeker die op een zelfstandige wijze een bijdrage dient te leveren aan de ontwikkeling en de groei van de wetenschappelijke kennis.
Met een masterdiploma voldoe je aan de algemene toelatingsvoorwaarden voor de inschrijving voor de voorbereiding van een doctoraatsproefschrift.
De universiteit kan een bijkomend onderzoek opleggen dat peilt naar je geschiktheid om in de betrokken discipline wetenschappelijk onderzoek uit te voeren en de resultaten ervan in een proefschrift neer te leggen.

Verslag geschreven door de onderwijsinspectie nadat het team van inspecteurs een school heeft bezocht met de bedoeling de kwaliteit van het onderwijs na te gaan.
Inspectie gebeurt zowel op niveau van lager onderwijs als op niveau van secundair onderwijs.
De inspectie heeft ook aandacht voor het schoolklimaat, de relaties tussen de verschillende groepen, de infrastructuur ...
Iedereen kan de doorlichtingsverslagen inkijken: https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/doorlichtingsverslagen   

Een leerling die naar een volgend leerjaar overgaat in de eigen school.

Doorstroom is 1 van de 3 finaliteiten binnen het hervormde SO.
Studierichtingen met deze finaliteit bereiden je voor om na het SO verder te studeren in het hoger onderwijs.

Een school of een dienst aanwijzen die de leerling beter kan helpen.

Jongeren krijgen een algemene vorming op school/CDO/Syntra en worden voorbereid op de arbeidsmarkt door te leren op de werkvloer. Het doel is om beter voorbereid te zijn voor de arbeidsmarkt. 
De ambitie blijft om een onderwijskwalificatie te halen, maar ook deelcertificaten of een beroepskwalificatie kunnen uitgereikt worden. 
Duaal leren wordt in de toekomst uitgebouwd tot een volwaardige leerweg, naast de andere.

Dubbele finaliteit (of arbeidsmarkt en doorstroom) is 1 van de 3 finaliteiten binnen het hervormde SO.
Studierichtingen met deze finaliteit bereiden je voor om na het SO verder te studeren of te gaan werken.

Domein binnen de distributiesector die de verkoop via internet bundelt.

E-learning  betekent leren waarbij men gebruik maakt van een computer. Het kan vele vormen aannemen. Zo kan een volledige opleiding worden aangeboden via e-learning. Maar evengoed kan slechts een deel van een opleiding online gebeuren. Je doet er goed aan steeds contact op te nemen met de onderwijsinstelling om na te vragen hoe zij dit flexibel traject in een bepaalde opleiding organiseren. 

ECTS betekent voluit 'European Credit Transfer and Accumulation System' en staat voor een Europees systeem voor de overdracht en de opstapeling van studiepunten die worden toegekend aan onderdelen van een studie of opleiding.
ECTS garandeert een uniforme beschrijving van elke opleiding, wat een grotere transparantie en vergelijkbaarheid in Europa betekent.

Het geheel van kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes die je hebt verworven buiten het traditionele onderwijs- en opleidingscircuit.
Je hebt er dus geen diploma of getuigschrift over.
Je kan deze competentie(s) bv. verworven hebben via  beroepservaring. 
Je kan proberen deze EVC's te laten erkennen, door een EVC- procedure op te starten in de onderwijsinstelling.
Als ze worden erkend kunnen ze leiden tot vrijstellingen.
Dan moet je bepaalde onderdelen van een opleiding niet meer volgen.
Dagelijks doe je in verschillende contexten ervaring op.
Je verwerft kennis en vaardigheden op school, in je vrije tijd, op je werk, ...
Met EVC kan je deze competenties zichtbaar maken voor jezelf en voor anderen.
Je kan ze laten testen door erkende EVC-aanbieders.
Het resultaat wordt in een kwalificatiebewijs of een bewijs van competenties gegoten.
Dit kan je inzetten voor vrijstellingen in een opleiding of op de arbeidsmarkt.

Op volgende website vind je meer info over de EVC- procedure: www.erkennenvancompetenties.be

Een Eerder Verworven Kwalificatie gaat over wat je vroeger reeds hebt gestudeerd.
In een EVK - procedure wordt gekeken naar de studiebewijzen die je al behaald hebt.
Er wordt nagegaan of je op basis hiervan eventueel vrijstellingen kan krijgen in je opleiding.
Kwalificaties kunnen zijn: diploma\'s, getuigschriften, certificaten, binnen- of buitenlandse studiebewijzen, creditbewijzen, attesten van opleidingen waarvoor je met succes een examen hebt afgelegd.
Deze studiebewijzen tonen aan dat je over bepaalde competenties beschikt.

De centra voor volwassenenonderwijs moeten officiële termen (uit het Europees referentiekader) gebruiken om  het niveau van taalopleidingen te bepalen.
Er zijn 5 niveaus:
1. Breaktrough
2. Waystage
3. Threshold
4. Vantage
5. Effectiveness.
Let wel: niet voor alle talen wordt dezelfde indeling gebruikt!

Effectiveness = de taalgebruiker spreekt zonder moeite vlot en spontaan over alle onderwerpen.
Ook over moeilijke onderwerpen kan hij nauwkeurig communiceren. 
Hij kan moeilijke teksten begrijpen en de de taal gebruiken voor sociale, educatieve en professionele doeleinden. 

Minimumdoelen op het gebied van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de Vlaamse Gemeenschap als noodzakelijk en bereikbaar acht voor een bepaalde leerlingenpopulatie.
Scholen in het lager en secundair onderwijs, moeten deze eindtermen realiseren.
De overheidsinspectie controleert tijdens regelmatige doorlichtingen of dit inderdaad gebeurt.

Voor het kleuteronderwijs en het buitengewoon onderwijs heeft de overheid ontwikkelingsdoelen geformuleerd, die de eindtermen vervangen.
Voor het gewoon secundair onderwijs worden ze vastgelegd per graad en per onderwijsvorm.

Eindtermen gelden ook binnen basiseducatie en het secundair volwassenenonderwijs.

Domein binnen de distributiesector.
Alle handelaars in electroproducten vallen hieronder.
Zowel verkopers van elektrische huishoudtoestellen, audio-, video & multimedia- apparatuur, informatica- en telecomproducten.

Dit is een geheel van wederzijdse afspraken tussen school en ouders.
De school maakt duidelijk welke inspanningen en initiatieven ze neemt om de dialoog met ouders vlot te laten verlopen enerzijds, en ouders engageren zich tot betrokkenheid anderzijds.
De wederzijdsheid, de wisselwerking tussen school en ouders is in de engagementsverklaring dus een zeer belangrijk element. 
De doelstelling van de engagementsverklaring is de ouderbetrokkenheid bij het schoolgebeuren te vergroten, zodat de leerkansen van de kinderen vergroten.
Er moet een engagementsverklaring bestaan rond vier thema’s:
1. Engagement in verband met oudercontact;
2. Engagement inzake voldoende aanwezigheid;
3. Engagement in verband met deelnemen aan alle vormen van individuele begeleiding;
4. Een positief engagement ten opzichte van de onderwijstaal van de school.

Domein binnen de distributiesector.
Bundelt alle handelaars die cd\'s, dvd\'s, video\'s en spelletjes (games) verkopen.

De Vlaamse vzw. die zich zowel bezighoudt met de Europese programma\'s van het Levenslang Leren  (LLP)  als met  Europass en andere hogere onderwijsprogramma\'s als Erasmus Mundus en Erasmus Belgica.
Het letterwoord is de afkorting van : \'Europese Programma\'s voor Onderwijs, Opleiding en Samenwerking\'.

Erasmus Belgica is een samenwerkingsproject tussen de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap van België om de mobiliteit te bevorderen van de studenten hoger onderwijs tussen de Gemeenschappen van België.
Het biedt aan universiteitsstudenten of hogeschoolstudenten de mogelijkheid om een gedeelte van hun opleiding aan een universiteit of een hogeschool in een andere Gemeenschap van België door te brengen.
Studenten krijgen de kans om via hun studie zich effectief te integreren in de taal en de cultuur van een andere Gemeenschap van België.

Dit is een Europees programma waarmee de Europese Unie de positie van Europa als \"centre of excellence\" op het gebied van het hoger onderwijs wil verstevigen en ervoor zorgen dat het hoger onderwijs in Europa voor de hele wereld aantrekkelijker wordt.
Het gaat om gezamenlijke master- of doctoraatsopleidingen die door de Europese Commissie geselecteerd worden voor een periode van vijf jaar, waarbij minimaal drie instellingen voor hoger onderwijs uit drie verschillende lidstaten een consortium vormen dat de opleiding aanbiedt.
Studenten moeten een studieperiode in minstens twee verschillende landen doorbrengen en de opleiding leidt tot een gezamenlijk diploma.

Een eredoctoraat wordt door een universiteit verleend aan personen die een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd op wetenschappelijk of maatschappelijk gebied, zonder publicatie van een proefschrift. 

Het kan gaan om een diploma, getuigschrift, certificaat, attest ….
Op Onderwijskiezer bespreken we enkel de studiebewijzen die afgeleverd worden door erkende onderwijsinstellingen en erkend worden door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en vorming.
Uiteraard leveren nog andere instanties diploma's af. Denk aan het Vlaams Ministerie van Werk, het Rode Kruis, het Selectieureau van de Overheid...
Let wel: voor heel wat  beroepen is een diploma, erkend door het Ministerie van Onderwijs, vereist.
Het Ministerie van Onderwijs en vorming is niet bevoegd voor privéscholen of -opleidingen en staat niet in voor de kwaliteit van dat onderwijs.

Onderwijsinstellingen die erkend zijn door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Enkel zij kunnen erkende studiebewijzen uitreiken (diploma's, getuigschriften, certificaten, attesten …).
Het ministerie is niet bevoegd voor privéscholen of -opleidingen.

Het bewijs dat wordt uitgereikt door een bevoegde instantie nadat een procedure werd doorlopen waarbij vastgesteld werd dat de betrokken persoon beschikt over de competenties (vooraf vastgelegd) ten aanzien van een bepaald beroep of deelberoep.
Juridisch heeft men het soms over \'beroepsbekwaamheid\'.

School die ervaringsgericht onderwijs organiseert.
De focus ligt op : emotionele ontwikkeling, de kwaliteit van het leerproces, ontwikkeling in de breedte en meer verbondenheid.
Diepgaand leren op het tempo en het niveau van de leerling staan centraal.
Van de leerkracht worden aanvaarding, echtheid en empathie verwacht.
De leerkracht zorgt ervoor dat kinderen uitgenodigd worden initiatief te nemen.
Op basis van observatie komen zij tussenbeide.
Er is veel ruimte voor gesprek met de kinderen. Welbevinden en betrokkenheid van de leerling zijn de codewoorden.

Sinds 2011 wordt het Europees referentiekader gebruikt om het taalniveau te omschrijven. 
Zo kunnen taalonderwijs en taalniveaus vergeleken worden.

Het Europees referentiekader bestaat grofweg uit 6 niveaus: A1, A2, B1, B2, C1 en C2.
Je zou kunnen stellen dat iemand
- met niveau A een beginner is,
- iemand met niveau B gevorderd
- iemand met niveau C vergevorderd. 
Hoe hoger het cijfer, hoe beter het niveau.

• A1      'Beginnend taalgebruiker - ingangsniveau'
• A2      'Beginnend taalgebruiker - basisniveau'
• B1      'Onafhankelijk taalgebruiker - drempelniveau'
• B2      'Onafhankelijk taalgebruiker - voorsprongniveau'
• C1      'Vaardig taalgebruiker - effectieve operationele vakkundigheid'
• C2      'Vaardig taalgebruiker - near-native en hoog opgeleid niveau'

Voordeel is dat dit kan gebruikt worden voor de taalcursussen en -toetsen voor alle Europese talen.

Dit zijn de landen van de Europese Unie, aangevuld met Noorwegen, Lichtenstein en IJsland.

De Europese Hoger Onderwijsruimte of EHOR bestaat uit alle Europese landen en regio's die de Bolognaverklaring hebben ondertekend of onderschreven

De opsomming van de landen in de Europese Hogeronderwijsruimte vind je op https://www.vlaanderen.be/onderwijs-en-vorming/hoger-onderwijs/de-europese-hogeronderwijsruimte-ehor

Europese scholen zijn opgericht door de Europese unie en worden in ons land erkend als officiële (openbare) scholen.
Er zijn in Vlaanderen en Brussel vier scholen: Ukkel, Laken, Elsene, Woluwe, Mol.
De scholen bieden meertalig onderwijs aan.  Kinderen van werknemers verbonden aan Europese instellingen genieten voorrang. 
Voor anderen in het moeilijk om er binnen te geraken gezien de scholen kampen met capaciteitsproblemen.
Bedoeling is:

• leerlingen waarvan de ouders kunnen terugkeren/worden overgeplaatst naar het land van herkomst,  te onderwijzen in hun moedertaal (zeker wat betreft de exacte vakken) +
• de Europese gedachte via onderwijs te ontwikkelen.

Na de Europese school met succes te hebben doorlopen wordt het Europese Baccalaureaat bekomen.
Dat is gelijkwaardig aan het diploma S.O. en geeft in heel Europa toegang tot de universiteit.
Meer lezen? https://www.eursc.eu/en

Een procedure waarmee iemand zijn/haar competenties, ongeacht hoe deze verworven werden, kan laten erkennen.

Elke evaluatie van de mate waarin de student op grond van zijn studie de competenties, verbonden aan een opleidingsonderdeel, heeft verworven

De EC basisonderwijs en de EC secundair onderwijs zijn diensten van de Vlaamse Gemeenschap.
De EC organiseert examens via dewelke je een getuigschrift basisonderwijs, getuigschrift van de 1e graad SO, een getuigschrift van de 2e graad SO of een diploma van secundair onderwijs kan behalen.
Niet te verwarren met de Centrale Examencommissie die examens organiseert voor de erkenning van ondernemersvaardighedenen beroepsbekwaamheid.
Meer info? www.onderwijs.vlaanderen.be/nl/examencommissie-basisonderwijs en www.examencommissiesecundaironderwijs.be  

Je schrijft je in voor het afleggen van examens met het oog op het behalen van hetzij een diploma van een opleiding, hetzij een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen.
Je volgt geen les.
Je legt enkel de examens af.
Bepaalde opleidingsonderdelen komen omwille van hun aard (bv. een practicum) niet in aanmerking voor een examencontract.
De instelling legt in de onderwijsregeling vast over welke opleidingsonderdelen het gaat en motiveert dat ook.

Activiteiten die gebeuren buiten de schoolmuren.
Deze activiteiten, georganiseerd voor minimum 1 klas of leerlingengroep, kunnen 1 of meer schooldagen duren en hebben een opvoedend en onderwijzend karakter vb. sneeuwklassen, schoolreis naar de zoo, uitwisseling met een school uit Wallonië...

Een faculteit is een hoofdafdeling van een universiteit.
In een faculteit zijn een aantal verwante opleidingen en onderzoeksgroepen verenigd.
In toenemende mate gebruiken ook hogescholen de term voor hun afdelingen, waarin dan verwante opleidingen zijn verenigd. 
Een faculteit staat onder leiding van een decaan.

Domein binnen de distributiesector.
Betreft de modehandel (kleren, schoenen, accesoires).

Finaliteit: geeft aan waarop een studierichting je voorbereidt. Dat kan zijn:

• voorbereiden op hoger onderwijs = finaliteit Doorstroom
• voorbereiden op hoger onderwijs of gaan werken = Dubbele finaliteit
• voorbereiden om te gaan werken = finaliteit Arbeidsmarkt

Alle (hervormde) studierichtingen van het secundair onderwijs worden ondergebracht in 3 finaliteiten en 8 studiedomeinen. Zij vormen een matrix.  De hervorming gebeurt geleidelijk aan en in stappen.

Dit is elke handeling of elk gebruik van materiaal die de bewegingsvrijheid van de leerling of interne beperkt, verhindert of belemmert zodat hij of zij niet zelfstandig zijn bewegingsvrijheid kan herwinnen. 

Bij flexibele leertrajecten word je vrijgesteld voor bepaalde vakken. Vakken die behoren tot het gemeenschappelijk curriculum dat gevolgd wordt door de leerlingen uit hetzelfde leerjaar in dezelfde studierichting. De vrijstelling moet vervangen worden door andere vakken. Uiteraard moet je, net als je medeleerlingen de doelen bereiken van je studierichting.

Flexibilisering is een zeer ruim begrip.
Vaak denkt men enkel aan de afschaffing van het jaarsysteem en aan de invoering van credits.
De student krijgt echter veel meer keuzemogelijkheden aangeboden.
Hij kan via verschillende paden zijn studies doorlopen en zijn diploma behalen. 
Het doel is het aanbieden van een onderwijsloopbaan die rekening houdt met de persoonlijke situatie van de student en het kunnen inspelen op ontwikkelingen in het werkveld.
Zo kan de student kiezen uit verschillende inschrijvingscontracten, inhouden van opleidingen aanpassen, soms kunnen vrijstellingen aangevraagd worden of individuele leerroutes.
Er worden mogelijkheden voorzien om over te stappen van de ene opleiding naar de andere, het tempo van de studievoortgang kan zelf bepaald worden of zelfs het tijdstip van de studies.

Domein binnen de distributiesector.
Betreft de handel in levensmiddelen: (on)verpakt, vers of diepgevroren, primair of bewerkt... .

Bedoeling is om te leren communiceren in een vreemde taal. Dit gebeurt op school in het gewoon lager onderwijs via het systematisch aanleren van woordenschat en functionele grammatica.
Meer info in de omzendbrief https://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=15073#5.

Methodeschool die werkt volgens de pedagogie van Celestin Freinet.
De basisprincipes van dit onderwijs zijn:

• Het onderwijs is ervaringsgericht: zelf ontdekken, onderzoeken en uitproberen is de basis van het leren, experimenteren, samenwerken met anderen;
• Kinderen werken graag (een kamp bouwen, een verhaal schrijven, een tekening maken...).
  Het is hun 'natuurlijk bezig zijn', veel meer dan vrijblijvend spelen (bv. computerspelletjes).
  Dat laatste doen kinderen meestal maar wanneer ze zich vervelen;
• De natuur van het kind moet gerespecteerd worden en in principe zijn kinderen en volwassenen gelijkwaardig;
• De leerkracht moet rekening houden met alle facetten van elk kind in de klas.

Leerkrachten in Freinetscholen geven geen cijfers en blijven zoveel mogelijk op de achtergrond.
Ze zorgen eerder voor een inspirerend klasklimaat.
Leerlingen mogen in heel veel dingen mee beslissen.

Het GC-verslag vervangt het vroegere gemotiveerd verslag en maakt leersteun mogelijk wanneer een kind specifieke onderwijsbehoeften heeft. Voor leersteun kan een school voor gewoon onderwijs een beroep doen op het leersteuncentrum waar ze mee samenwerkt. 

Leersteun maakt het mogelijk om het gewoon leerprogramma (= ‘het gemeenschappelijk curriculum’) te volgen.  

Stappen

1. Het CLB doorloopt een HGD-traject en beslist eventueel een GC-verslag op te maken.
2. Daarna kan de school de brede basiszorg en verhoogde zorg uitbreiden met ondersteuning vanuit een leersteuncentrum. 
3. Er wordt in samenspraak met de ouders, het CLB en het leersteuncentrum een aangepast leersteuntraject in het gewoon onderwijs opgestart. 
4. De leerling krijgt dan redelijke aanpassingen waardoor hij of zij het gemeenschappelijke curriculum in het gewoon onderwijs kan volgen.  

Meer info

Een combinatie van contactonderwijs en afstandsonderwijs.
Een gedeelte van de les(sen) wordt gegeven in de klas, een ander gedeelte leer je zelfstandig.
Dit kan thuis zijn of in een open leercentrum.

Gedelibereerde studiepunten zijn studiepunten waarvoor een student op basis van examens geen creditbewijs verworven heeft (niet geslaagd is), maar waarvoor een examencommissie beslist heeft dat hij de bijbehorende opleidingsonderdelen niet moet hervatten omdat zij van oordeel is dat de doelstellingen van het betrokken deel van het opleidingsprogramma globaal verwezenlijkt zijn.

Het diploma van gegradueerde behaal je na een geslaagde opleiding van meer dan 900 lestijden binnen het hoger beroepsonderwijs (HBO, niveau 5 binnen de Vlaamse Kwalificatiestructuur).
1 studiepunt = 12 lestijden binnen het HBO.
Internationaal is het diploma erkend als 'Associate Degree' (EQF5)

Een geïndividualiseerd traject (GIT) is een studietraject dat afwijkt van het modeltraject. Een modeltraject is het standaard studietraject. Het modeltraject toont hoe je een opleiding kan afwerken in de vooropgestelde duur en welke vakken je daarvoor per jaar moet opnemen.

Je dient zo'n geïndividualiseerd studietraject deeltraject steeds aan te vragen.

DE GON-begeleiding (bedoeld voor zorgleerlingen die les volgen in het gewoon onderwijs mits extra ondersteuning van een begeleider uit een school voor buitengewoon onderwijs) is sinds 1 september 2017 vervangen door het Ondersteuningsen. Dit is op zijn beurt vanaf 1 september 2023 vervangen door Leersteun.

Deze lerarenopleidingen worden georganiseerd als bacheloropleiding in het onderwijs.
Zij kunnen leiden naar een diploma van kleuteronderwijzer, leraar in het lager onderwijs (onderwijzer) of leraar in het secundair onderwijs.
Deze opleidingen worden aangeboden in hogescholen en studenten kunnen ermee starten onmiddellijk na hun secundair onderwijs.
De studenten verwerven in de geïntegreerde lerarenopleiding zowel een vakinhoudelijke kennisbasis als pedagogische en didactische competenties
De bacheloropleidingen kleuteronderwijs en lager onderwijs zijn gericht op het verwerven van de volledige onderwijsbevoegdheid je mag dus lesgeven in respectievelijk alle leerjaren van de kleuterschool of de lagere school).
In de bacheloropleidingen secundair onderwijs kiest een student twee onderwijsvakken die hij later zal mogen onderwijzen.

Deze proef kan afgenomen worden in 6TSO, 6KSO, 6BSO en in het specialisatiejaar van het BSO. Scholen zijn echter niet verplicht om dit te organiseren.
De school bepaalt zelf:

• voor welke studierichtingen ze al dan niet een GIP behouden;
• op welke manier ze dit organiseren (bv welke vakken betrokken worden) en welke invloed die heeft op de eindbeoordeling. 

Een periode (vb. een week) tijdens dewelke de leerlingen, buiten de lessen, vakoverschrijdend aan een bepaald thema werken vb. aan burgerzin, milieu- of gezondheidseducatie.
Dit kan gebeuren via deelname aan workshops, uitstappen, lezingen, ...
Hoewel een GWP meestal buiten de schoolmuren doorgaat, wordt er voor niet- deelnemers vaak een lokale GWP in en rond de school georganiseerd.
Afhankelijk van het onderwijsniveau spreekt men soms ook over schoolreis (BaO) of excursie (SO).

Een gelijkwaardigheid is de officiële bevestiging dat een buitenlands studiebewijs evenwaardig is aan een Vlaams diploma.
Als men besluit dat een diploma/getuigschrift/certificaat...  gelijkwaardig is, dan heeft het in Vlaanderen dezelfde waarde of hetzelfde burgelijke effect als het overeenkomstige Vlaamse diploma.
Je krijgt dus dezelfde rechten als iedereen die het gelijkaardige Vlaamse diploma heeft.
Zo kan je dan hiermee solliciteren naar een job bij de Vlaamse overheid.

Het kan ook zijn dat er alleen een ‘niveaugelijkwaardigheid’ wordt toegekend.
Een niveaugelijkwaardigheid bevestigt dat het buitenlandse diploma een diploma is dat ten minste het niveau van een Vlaamse graad van ‘secundair onderwijs’, ‘hoger beroepsonderwijs’, ‘bachelor’, ‘master’ of ‘doctor’ heeft en is uitgereikt door een erkende onderwijsinstelling.
Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als de buitenlandse opleiding in Vlaanderen niet bestaat zodat een volledige gelijkwaardigheid met een specifieke Vlaamse graad niet mogelijk is.
Voor een werkgever is een niveaugelijkwaardigheid soms voldoende.

Het gemeenschappelijk curriculum bevat de leerdoelen die je hiervoor moet bereiken.
Het gaat over alles wat je moet kennen en kunnen om een diploma of studiebewijs te krijgen.
Leerlingen die een gemeenschappelijk curriculum volgen en hiervoor slagen, hebben recht op een getuigschrift of diploma.

School waar jongens en meisjes samen les volgen.

Dit is een student die zich, in een bepaald academiejaar, voor het eerst inschrijft met een diplomacontract voor een opleiding van het hoger beroepsonderwijs of een professioneel of academisch gerichte bachelor in het Vlaamse hoger onderwijs.
Het statuut van generatiestudent geldt voor dat volledige academiejaar.

Een (niet-ambtshalve) geregistreerde instelling voor hoger onderwijs is een door de overheid erkende instelling die niet op overheidsfinanciering kan rekenen.
Om erkend te worden als geregistreerde instelling moet men een voorgeschreven procedure doorlopen.
Eerst moeten opleidingen aan de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie) worden voorgelegd om een zogenaamde Toets Nieuwe Opleiding (TNO) te ondergaan.
Bij een positief besluit van de NVAO kan de betrokken instelling de registratie aanvragen bij de Vlaamse regering.

Bepaalde beroepen zijn gereglementeerd in België. Bijvoorbeeld: arts, verpleegkundige, architect, leraar, advocaat...
Deze beroepen mag je alleen uitoefenen in België als je een professionele erkenning of toegang tot het beroep hebt.

De lijst met gereglementeerd beroepen vind je hier.

Een (studie)getuigschrift is een schriftelijk bewijs dat toont dat je geslaagd bent in een deel van je opleiding.

Zo kan je een getuigschrift behalen na het basisonderwijs, na de 1e graad SO, na de 2e graad SO, na het 2e leerjaar van de 3e graad BSO.

Er zijn nog andere getuigschriften vb. getuigschrift van vakbekwaamheid, getuigschrift van deeltijds kunstonderwijs, ...Je kan ook een getuigschrift krijgen als je een opleidingstraject vervolledigd hebt bij de VDAB of dat door VDAB wordt erkend

Als je een zaak start in het Vlaams gewest is het niet meer nodig om aan te tonen dat je kennis hebt van bedrijfsbeheer bv.aan de hand van een "getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer".
Als je met een eigen zaak begint in Brussel of Wallonië, zal je nog moeten beschikken over dit attest.

Je kan je getuigschrift basiskennis van bedrijfsbeheer behalen na:

• voltijds 6 + 7 SO
• leertijd en DBSO (op voorwaarde dat je -buiten de 1^e graad SO- ten minste 4 schooljaren in het SO of in de leertijd hebt doorgebracht)
• het volwassenenonderwijs.
   

Ook moet je weten dat:

• Scholen secundaur onderwijs zelf moeten beslissen of ze het getuigschrift al dan niet uitreiken.
• Bedrijfsbeheer geen vak apart is binnen het secundair onderwijs. Het programma basiskennis wordt ondergebracht in 1 of meer algemene of technische vakken.
• Het getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer volledig los staat van het diploma SO of studiegetuigschrift. Je kan het ene zonder of samen met het andere behalen.

Zie de omzendbriefSO/2008/01.

Oude benaming voor huidige educatieve master, de verkorte educatieve bachelor SO en het educatief graduaat SO.
Vroeger ook bekend onder de namen SLO, D-cursus of GPB (getuigschrift pedagogische bekwaamheid).

Een getuigschrift van een opleiding werd vroeger kwalificatiegetuigschrift genoemd en wordt afgeleverd in Opleidingsvorm (OV) 3 van het buitengewoon secundair onderwijs.
Het kan gelijkgesteld worden aan het getuigschrift van de 2e graad SO.

'Master' of 'Bachelor'.
Graden kunnen ook specificaties hebben bv.: 'Bachelor of Arts' voor studies in de geesteswetenschappen.

Het voltijds gewoon secundair onderwijs is meestal lineair georganiseerd: het bestaat uit 3 graden van (meestal) 2 leerjaren.
De 1e graad bestaat uit het 1e leerjaar A, het 1e leerjaar B, het 2e leerjaar A  en het 2e leerjaar B van de 1e graad.
Het is mogelijk om binnen de 3e graad nog een 3e leerjaar te volgen om je voor te bereiden op het hoger onderwijs of om je te specialiseren.

In het modulair onderwijs bestaan geen graden.

Vanaf 2018-2019 heet een hogere beroepsopleiding een graduaatsopleiding. 
Wanneer je slaagt behaal je een graduaatsdiploma.
Ook 'Associate Degree' genoemd.Het is niet gelijk aan een bachelordiploma.

Een graduaatsopleiding (vroeger HBO5-opleiding en nóg vroeger HOSP) situeert zich tussen het secundair onderwijs en de professionele bachelor.
Het gaat om een opleiding van 90 of 120 studiepunten.
Hoewel het wordt gevolgd door volwaardige studenten hoger onderwijs is de regeling in verband met het leerkrediet niet op hen van toepassing.

Een visie en manier van werken die wordt toegepast door het schoolteam + de CLB, de ouders, leerlingen en eventueel schoolexterne partners bij de leerlingbegeleiding.

Er zijn 7 uitgangspunten:
1. bepalen van concrete korte- en langetermijndoelen voor een leerling of een groepje leerlingen,
2. het centraal stellen van de onderwijs- en opvoedingsbehoeften van de leerling ,
3. de context in kaart brengen en de inspanningen op elkaar afstemmen,
4. rekening houden met de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht,
5. identificeren van de positieve krachten die aanwezig zijn bij leerlingen, leerkrachten, ouders en insituaties waarin de problemen zich voordoen, 
6. constructief samenwerken met ouders en leerlingen,
7. planmatig en transparant werken.

In het buitengewoon onderwijs stippelt de school voor elke leerling een individueel leerplan uit, dat rekening houdt met de kennis, vaardigheden en attitudes van deze leerling enerzijds en met zijn specifieke behoeften anderzijds.
Dit (individueel) handelingsplan bevat de pedagogisch-didactische planning voor bedoelde leerling(en) voor een bepaalde periode en legt onder meer de keuze van ontwikkelingsdoelen vast.

Dit is een tweede examenkans voor een vak die de delibererende klassenraad kan geven.
Er is geen recht op herexamens.
De algemene regel is dat de klassenraad ten laatste op 30 juni beslist of je wel of niet geslaagd bent.
Vindt de klassenraad dat hij over onvoldoende informatie beschikt om een eindbeslissing te nemen, bijvoorbeeld omdat je vaak afwezig was wegens ziekte?
Dan kan hij uitzonderlijk beslissen om je 1 of meerdere bijkomende proeven (herexamens) of opdrachten (zoals vakantietaken) op te leggen.

Het Hoger Beroepsonderwijs heette vroeger Hoger Onderwijs Sociale promotie.
Het omvat opleidingen op niveau 5 van de Vlaamse kwalificatiestructuur (vandaar HBO5).
Het maakt deel uit van het hoger onderwijs en situeert zich qua niveau tussen het secundair onderwijs en de Professionele bacheloropleidingen.

Sinds schooljaar 2019-2020 spreken we niet meer over HBO5, maar van graduaatsopleidingen van het hoger beroepsonderwijs. 
Deze graduaatsopleidingen zijn van dan ook ingekanteld de hogescholen.

Enkel basisverpleegkunde zal nog georganiseerd worden binnen scholen secundair onderwijs.

De website Hogeronderwijsregister geeft een volledig overzicht van het erkende hoger onderwijs in Vlaanderen.
In het geval van bachelor- en masteropleidingen gaat het over geaccrediteerde, dus door de Vlaamse overheid erkende, opleidingen.
De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) verzorgt de opmaak en het onderhoud van het Hogeronderwijsregister.

Een hogeschool is een onderwijsinstelling die de graden van Professionele bachelor, Master in de Kunsten of een Graduaatsdiploma kan leveren.
Er wordt professioneel hoger onderwijs georganiseerd.
Een uitzondering is wel de Hogere Zeevaartschool. 
Aan een hogeschool kan een School of Arts zijn verbonden, waar academische kunstgerichte opleidingen worden georganiseerd.

Wanneer de VDAB de term 'hooggeschoold' gebruikt, verwijst men naar werkzoekenden met een diploma uit het Hoger onderwijs (graduaat, professionele bachelor, academische bachelor, master, doctor, ...).
Het diploma moet afkomstig zijn van een onderwijsinstelling die erkend is door de lokaal bevoegde overheid (vb. Vlaamse overheid, ...).

Een hoorcollege is een les op de hogeschool of universiteit.
Het is een college waarin de docent vertelt en uitleg geeft en waarin studenten vooral luisteren en aantekeningen maken.
Een hoorcollege wordt vaak in grote collegezalen aan grote groepen studenten gegeven.

Huisonderwijs is onderwijs aan minderjarige leerplichtige leerlingen van wie de ouders (of andere verantwoordelijken van de minderjarige) beslist hebben zelf dit onderwijs te organiseren en te bekostigen.
Huisonderwijs kan georganiseerd worden in individueel verband (thuis bij de ouders of voogden), maar ook privéscholen vallen onder het stelsel van huisonderwijs (in dat geval spreken we van collectief huisonderwijs). 

Ouders moeten toestemming krijgen om de leerling(en) huisonderwijs te laten volgen.
Deze toestemming moet elk jaar worden aangevraagd. 
Meer info: http://onderwijs.vlaanderen.be/huisonderwijs-voor-leerplichtige-leerlingen

Oude benaming voor wat nu het algemeen secundair onderwijs (ASO) wordt genoemd.
Men sprak vroeger ook over de 'oude' en de 'moderne' humaniora, respectievelijk met en zonder de vakken Latijn en Grieks.

Vanaf 1 september 2023 (voordien: zie verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs)

Dit is een verslag, afgeleverd door een CLB, dat een leerling toegang verleent tot het buitengewoon onderwijs (basisonderwijs of secundair onderwijs opleidingsvorm 1, 2 of 3) of dat de leerling recht op leersteun geeft in het gewoon onderwijs.

Het IAC-verslag moet tonen dat redelijke aanpassingen niet voldoende zijn om de leerling de gewone leerdoelen te laten halen in een gewone school. 

Meer info

Immersie betekent ‘onderdompeling in een andere taal’.
In Vlaanderen wordt ook de term CLIL (content and language integrated learning) gebruikt.
In immersiescholen kan een niet-taalvak zoals bv. aardrijkskunde, geschiedenis of chemie in een andere taal dan het Nederlands onderwezen worden.
Er zijn wel enkele voorwaarden:

• Immersieonderwijs mag max. 20% van het lessenpakket uitmaken (de lessen Engels, Frans en/of Duits niet inbegrepen).
• Immersieonderwijs mag enkel in het Frans, Engels of Duits.
• Het bewuste vak moet ook in het Nederlands worden aangeboden.

Voor sommige leerlingen is een leerprogramma op maat aangewezen. Dat kan in het gewoon en het buitengewoon onderwijs. In het gewoon onderwijs spreken we van een ‘individueel aangepast curriculum’, wat vaak afgekort wordt als IAC. Dat biedt aan leerlingen de mogelijkheid om een leerprogramma volgen dat rekening houdt met hun mogelijkheden. Leerlingen die een IAC volgen, hebben ook recht op ondersteuning vanuit het buitengewoon onderwijs. Welke ondersteuning ze krijgen, hangt af van het type dat vermeld staat op het verslag.

Leerlingen die een IAC volgen krijgen in principe geen getuigschrift of diploma. In het secundair krijgen deze leerlingen wel elk jaar een attest van verworven bekwaamheden.

Was 1 van de mogelijke leerovereenkomsten binnen de Leertijd.
Sinds 1 september 2016 worden enkel nog 'Overeenkomsten alternerende opleiding' of 'Deeltijdse arbeidsovereenkomsten ifv sociale maribel' opgestart binnen de traditionele Leertijd.

Ander woord voor schoolbestuur. De inrichtende macht (een vzw, de stad, de provincie of de Vlaamse Gemeenschap) richt scholen op, werkt het pedagogisch project uit waarbinnen de school zijn lessen en de schoolwerking organiseert.
Ze kiezen bijvoorbeeld totaal vrij: de onderwijsmethode, de leerplannen, lessentabellen en het pedagogisch project van de school.
Schoolbesturen die geld willen krijgen van de overheid moeten zich wel aan een aantal bepalingen houden.
Zo moeten scholen voldoende uitgerust zijn en genoeg materiaal hebben om de lessen te ondersteunen (bv. boeken, materiaal in het atelier).
De gebouwen moeten ook bewoonbaar, veilig en hygiënisch zijn.

Werd vroeger 'wachtuitkering' genoemd.
Het is een uitkering die je krijgt als je je studies secundair onderwijs hebt afgewerkt + als je na je beroepsinschakelingstijd 12 maanden nog geen werk hebt. De uitkering wordt maar toegekend tot de leeftijd van 25 jaar.
(Wie jonger is dan 21, moet vanaf 1 september 2015  een diploma of een getuigschrift kunnen voorleggen).
Met andere woorden: het is voor jongeren die wel hun studies beëindigden maar nog niet (voldoende) gewerkt hebben.
Een werkloosheidsuitkering krijg je pas als je al een tijd gewerkt hebt.

Info inzake recht op uitkeringen kan je vinden op: https://www.rva.be/nl/documentatie/infoblad/t35

Afhankelijk van de mogelijkheden en de beperkingen van een leerling, deze onderbrengen in een bepaalde categorie.
De inschaling bepaalt op hoeveel en/of welke ondersteuning iemand recht heeft. (bv. binnen het BuO).

Elke school is verplicht om de startdatum van de inschrijvingsperiode bekend te maken. Deze periode kan verschillen van school tot school en van regio tot regio. Er bestaan procedures volgens dewelke inschrijvingen dienen te gebeuren. In sommige scholen/gemeenten moet je je kind vooraf aanmelden vooraleer je het kan inschrijven.

Decreet dat de inschrijving van leerlingen in een school regelt.
Elke leerling heeft wettelijk het recht op een inschrijving in de school en vestigingsplaats die zijn ouders kiezen.
Het algemene principe daarbij luidt: wie eerst komt, wordt eerst ingeschreven.
Slechts onder bepaalde omstandigheden mag een school weigeren een leerling in te schrijven.

De jeugdhulpverlening in Vlaanderen is vanaf maart 2014 grondig hertekend.
Het nieuwe decreet integrale jeugdhulp zet de jongere centraal zodat hij, maar ook zijn ouders en hulpverleners, makkelijker de juiste hulp vinden.
Om dat te realiseren, grijpt het decreet in op de organisatie en werking van de bestaande jeugdhulp.
Zo moeten de verschillende jeugdhulpaanbieders hun aanbod op elkaar afstemmen en nog meer samenwerken met de jongere.
Jeugdhulp moet voor iedereen bereikbaar, beschikbaar, begrijpelijk, betaalbaar en bruikbaar zijn. 

In deze fase van je opleiding wissel je leren op school af met werken in een bedrijf.
Zo leer je de arbeidswereld kennen.
Het is een voorbereiding op definitieve tewerkstelling nadien.
In de integratiefase volg je een \'alternerende beroepsopleiding\' (zie bij dat woord voor meer info).

IBAL is een ondersteunende begeleiding voor arbeidsrijpe en - bereide jongeren binnen het duaal leren en het huidig stelsel voor Leren en Werken, die werken met een opleidings- of arbeidsovereenkomst in het normaal economisch circuit (NEC) maar nog extra begeleiding nodig hebben. Naast jongeren in een tewerkstelling beoogt dit begeleidingstraject eveneens de ondersteuning van jongeren in een fase ‘te oriënteren naar arbeidsdeelname’.

Een wetenschappelijk onderbouwd classificatiesysteem aan de hand waarvan de onderwijsbehoeften van een leerling kunnen worden omschreven (vb. in kader van Leersteun).

Internationale scholen zijn privé- scholen die hun lessen meestal baseren op de onderwijsprogramma's van het thuisland.
De meeste internationale scholen volgen het Britse of het Amerikaanse systeem.
Maar er zijn evengoed Duitse scholen.
Daarnaast zijn er de internationale scholen die in het SO het International Baccalaureate (IB-) programma of het IGCSE (International General Certificate of Secundary Education) volgen.
De meeste van deze scholen staan garant voor onderwijs van hoge kwaliteit en dit diploma is gelijkwaardig aan het diploma secundair onderwijs.
Het publiek bestaat uit kinderen van expats, buitenlandse werknemers bij internationale bedrijven of organisaties.
Internationale scholen zijn private scholen, zelffinancierend of gesubsidieerd vanuit het thuisland.
Het inschrijvingsgeld ligt er meestal bijzonder hoog.
De meeste van deze scholen bieden het grootste deel van de lessen aan in het Engels, aangevuld met Frans of een andere taal (vb. Nederlands).

In een Jenaplanschool focust men op volgende 4 basisactiviteiten:

• spreken,
• spelen,
• werken,
• vieren.

Deze afwisseling vind je terug in een ritmisch weekplan.
De kinderen zitten samen in groepen die bestaan uit verschillende leeftijden.
Elke groep heeft een eigen werkruimte en een(huiselijke) kring.
Kinderen werken er zelfstandig en op hun eigen tempo.
Ervaringsgericht leren  staat centraal in deze pedagogie die vooral in Nederland sterk vertegenwoordigd is.

Hoewel elke Jenaplanschool verschillend is, werkt men volgens dezelfde uitgangspunten:
respect voor zichzelf, de anderen en de natuur,
aandacht voor de groep,
heterogene stamgroepen in plaats van een jaarklassysteem,
gericht op opvoeding (het verwerven van sociale en emotionele vaardigheden naast schoolse kennis) en bijgevolg op samenwerking met ouders,
aandacht voor de unieke behoeften van elk kind,
focus op zelfstandig werken.
Men werkt niet met cijferrapporten.
Peter Petersen (1884- 1952) bedacht dit type van onderwijs

Iemand die student is en daarnaast met een studentencontract werkt.
Een jobstudent kan zowel werken tijdens de zomervakantie als tijdens het schooljaar.
Het aantal dagen dat de student  betaald krijgt, bepaalt of er al dan niet sociale zekerheidsbijdragen moeten betaald worden.
Voor de belastingen telt het verdiende bedrag mee.
Voor het Groeipakket (de vroegere kinderbijslag) houdt men rekening met het aantal effectief gewerkte uren .

Erasmus Mundus Joint Master Degrees worden samen aangeboden door verschillende Europese universiteiten en voldoen aan specifieke kwaliteitscriteria.
Als student verblijf je aan minstens twee verschillende Europese universiteiten, en eventueel bijkomend aan een instelling buiten de EU.
Als je de opleiding met succes afrondt, ontvang je een gezamenlijk diploma of Joint Degree.
Dit is één diploma dat wordt uitgereikt door de partnerinstellingen die samen de opleiding aanbieden.
Je internationale ervaring wordt daardoor bijkomend in de verf gezet.

Een deel van het studiefinancieringkrediet dat een student kan aanvragen als hij niet aan sommige pedagogische voorwaarden voldoet.
Een student kan het jokerkrediet gebruiken als hij niet geslaagd is, bij heroriëntering of wanneer hij een actualiseringprogramma volgt.

Een kalenderjaar is iets anders dan een schooljaar.
Het start op 1 januari en eindigt op 31 december.
Het begrip wordt veel gebruikt door de overheid. 

Sommige scholen organiseren kangoeroeklassen voor hoogbegaafden. 
Dat zijn klassen waarin hoogbegaafde kinderen enkele keren per week worden samengezet met andere hoogbegaafden.
Ze werken dan samen aan specifieke projecten of krijgen extra uitdagende leerstof aangeboden. 
Gedurende deze periode kan het zijn dat ze uit hun gewone klas worden gehaald.

Onderwijskiezer ziet een keuzetraject als een existentieel deel van de opleiding, dat mede de eigenheid van die opleiding bepaalt.
Onderwijskiezer stelt als voorwaarde minimum 6  studiepuntenom een keuzetraject te benoemen. 

Een vak dat de leerling secundair onderwijs of de student uit het hoger onderwijs vrij kan kiezen uit het aanbod van de school of onderwijsinstelling.

Bij de 6de staatshervorming is de kinderbijslag geregionaliseerd. Dat wil zeggen dat de regeling anders is afhankelijk van de regio waar je woont.
De informatie die je zoekt, vind je op de volgende websites:

• Groeipakket voor Vlaanderen,
• Famiwal (in het Frans) voor Wallonië,
• Famiris voor Brussel, en
• Ostbelgien (in het Duits) voor de Duitstalige Gemeenschap.

De klassenraad is het team van personeelsleden dat onder leiding van de directeur (of zijn afgevaardigde) de verantwoordelijkheid draagt voor de begeleiding van én het onderwijs aan een bepaalde leerlingengroep of een individuele leerling.
Deze raad oordeelt of een leerling de doelen die in het leerplan opgenomen zijn, voldoende heeft bereikt.
De klassenraad baseert zich daarbij op gegevens uit het leerlingendossier.
Heeft een leerling deze doelen effectief bereikt, dan krijgt hij of zij het getuigschrift basisonderwijs.
De klassenraad kan ook beslissen om een getuigschrift basisonderwijs toe te kennen aan leerlingen die het volledig lager onderwijs (nog) niet doorlopen hebben (bijvoorbeeld aan een hoogbegaafde leerling uit het vierde of vijfde leerjaar).

Verder komt de klassenraad samen:

• in functie van verlengd verblijf kleuteronderwijs
• overgang kleuteronderwijs - lager onderwijs
• in functie van verlengd verblijf lager onderwijs
• beroepscommissie bij het niet uitreiken van een getuigschrift
• in functie van zittenblijven
• tuchtprocedure
• opstellen IAC-plan voor leerlingen met een verslag in het gewoon onderwijs
• in functie van inschrijving onder ontbindende voorwaarden of gewijzigde noden tijdens de schoolloopbaan
• beroepscommissie bij het niet uitreiken van een getuigschrift

De klassenraad is het team van personeelsleden dat onder leiding van de directeur (of zijn afgevaardigde) de verantwoordelijkheid draagt voor de begeleiding van én het onderwijs aan een bepaalde leerlingengroep of een individuele leerling.
Deze raad oordeelt of een leerling in voldoende mate de doelen die in het leerplan opgenomen zijn, bereikt heeft.
De klassenraad baseert zich daarbij op gegevens uit het leerlingendossier.
Heeft een leerling deze doelen effectief bereikt, dan krijgt hij of zij het getuigschrift basisonderwijs.

De klassenraad is een verplicht wekelijks overlegplatform, voorgezeten door de directeur of zijn afgevaardigde.
Hij is samengesteld uit de leerkrachten en ondersteunend personeel (medisch, orthopedagogisch, paramedisch, psychologisch en sociaal).
De klassenraad wordt bijgestaan door het CLB.
De opdrachten zijn ondermeer:

• het opstellen van de handelingsplannen;
• het evalueren van de vorderingen;
• een gemotiveerde beslissing nemen bij overgangen binnen dezelfde opleidingsvorm;
• een gemotiveerd advies uitbrengen bij de overgang naar een andere opleidingsvorm of naar het gewoon onderwijs.
• de klassen samenstellen.

De klassenraad is een bijeenkomst van leerkrachten en is bevoegd is voor de toelating, vorming, evaluatie en deliberatie van regelmatige leerlingen. Er zijn verschillende soorten klassenraden, elk met een eigen functie en benaming.

De klassenraad bestaat uit stemgerechtigde leden (de directeur/afgevaardigde en de leerkrachten) en eventueel ook raadgevende leden (zoals het medisch personeel, voordrachtgevers, de adjunct-directeur …).

• Toelatingsklassenraad: beoordeelt of een leerling aan de toelatingsvoorwaarden voldoet voor een leerjaar. Zo moet de toelatingsklassenraad bijvoorbeeld oordelen of een leerling die wil overstappen van het buitengewoon onderwijs, een kans maakt.
   
• Begeleidende klassenraad: leerkrachten overleggen hoe leerlingen best begeleid worden. Het kan gaan over het bijsturen van het leerproces, over de aanpak van storend gedrag, het ondersteunen van een leerling in een moeilijke (thuis)situatie, de organisatie van inhaallessen … In geval van ernstige tuchtmaatregelen is het advies van de begeleidende klassenraad vereist.
   
• Delibererende klassenraad: leerkrachten die lesgeven in hetzelfde leerjaar, bijgestaan door de schooldirecteur, beslissen aan het eind van het schooljaar of een leerling al of niet slaagt (dat wordt deliberatie genoemd). De delibererende klassenraad beslist ook over de toekenning van een oriënteringsattest, een getuigschrift, een studiegetuigschrift of een diploma.  

De klastitularis is een leraar die lesgeeft aan een klas of leeftijdsgroep en die bovendien de leerlingen van die klas of groep begeleidt.
De klastitularis helpt bijvoorbeeld als je met de klas een middagactiviteit wil organiseren of je kan hem uitleg vragen over het schoolreglement of over je rapport.
Hij controleert je schoolagenda en aanwezigheden, maar zoekt ook mee naar een oplossing als je leerproblemen hebt.
Ook je ouders kunnen met vragen of opmerkingen naar de klastitularis gaan.

Een knelpuntberoep is een beroep waarvoor de werkgevers moeilijk geschikte kandidaten vinden. 
Knelpuntberoepen in Vlaanderen zijn niet noodzakelijk dezelfde knelpuntberoepen als in Brussel.
De reden waarom een beroep een knelpuntberoep is kan verschillen:
- ofwel zijn er te weinig leerlingen die dit beroep leren;
- ofwel zijn er te weinig geschikte kandidaten;
- ofwel heeft de job onaantrekkelijke arbeidsomstandigheden (bv. laag loon, zwaar werk ..).

Dit is een opleiding die leidt naar een diploma of getuigschrift dat toegang geeft tot een knelpuntberoep.
Het verhoogt de kans op het snel vinden van werk.

Een 'knelpuntvacature' is een vacature met een looptijd van langer dan 90 dagen.

Synoniem voor studentenkamer.

Naast een brede algemene vorming leer je actief kunst beoefenen (schilderen, musiceren, fotograferen, ...).
Naast de theorie over de kunsttechnieken komt de praktische kunstbeoefening aan bod en leer je zo kunst begrijpen en aanvoelen.

Het kso bereidt voor op verder studeren of het uitoefenen van een (kunst)beroep.

Dit zijn opleidingen binnen volgende studiegebeiden in het hoger onderwijs:

• Archeologie en Kunstwetenschappen
• Architectuur
• Audiovisuele en beeldende kunst
• Audiovisuele en Beeldende kunst / Industriële wetenschappen en technologie
• Conservatie-restauratie
• Muziek en Podiumkunsten

Er bestaan beroeps- en onderwijskwalificaties.

Een beroepskwalificatie beschrijft wat je moet kennen en kunnen om een beroep uit te oefenen.

Een onderwijskwalificatie beschrijft wat je moet kennen en kunnen om aan een opleiding te beginnen, je plaats te vinden in de maatschappij of een beroep uit te oefenen.

Het zijn bewijzen (vb.een getuigschrift, diploma of certificaat) die je krijgt nadat je met succes een officieel opleidings- of vormingstraject hebt gevolgd.Een beroepskwalificatie kan ook verkregen worden na praktijkervaring die erkend wordt.

Wordt vandaag 'Een getuigschrift van een opleiding' genoemd. 
Het wordt nog steeds afgeleverd in Opleidingsvorm (OV) 3 van het buitengewoon secundair onderwijs.

Toevoeging die verwijst naar de voltooide opleiding. Voorbeeld ' bachelor in de rechten' waarbij 'bachelor' de graad is en 'in de rechten' de kwalificatie.

In de kwalificatiedatabank worden alle erkende beroepskwalificaties en onderwijskwalificaties verzameld zodat iedere geïnteresseerde deze kan raadplegen.

De kwalificatiefase is een fase in de opleidingsvorm 3 van het buitengewoon secundair onderwijs (BuSO) in Vlaanderen. Het doel van deze fase is om leerlingen een beroepsopleiding te geven die hen voorbereidt op de arbeidsmarkt of het hoger onderwijs. De kwalificatiefase duurt minstens twee volledige schooljaren en omvat zowel algemene en sociale vorming als beroepsgerichte vorming. Leerlingen die de kwalificatiefase met succes afronden, behalen een getuigschrift van de opleiding. Dit getuigschrift geeft toegang tot de integratiefase, waar leerlingen een alternerende beroepsopleiding volgen die bestaat uit twee dagen les op school en drie dagen werken in een bedrijf.

Er bestaan beroepskwalificaties en onderwijskwalificaties.
Ze worden allemaal verzameld in de Kwalificatiedatabank.  
De kwalificaties komen overeen met een bepaald niveau van competenties waarover u moet beschikken om een beroep uit te kunnen oefenen of secundaire/hogere studies te kunnen aanvatten.
Er bestaan Beroepskwalificaties van niveau 1 tot en met 8.
Ook Onderwijskwalificaties zijn ondergebracht in 8 niveaus.
Niveau 5 (graduaatsopleidingen), niveau 6 (PBa, ABa en BanaBa), niveau 7 'Ma, ManaMa) zijn al gedeeltelijk uitgeschreven:http://www.vlaamsekwalificatiestructuur.be

De laaggeschoolde jongere heeft geen diploma van het secundair onderwijs of studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs, of gelijkaardig diploma of getuigschrift.

Het onderwijs van het eerste tot het zesde leerjaar. Dus zonder het kleuteronderwijs.

Deze opleiding is er voor wie een zaak wilt starten of zich professioneel wilt vormen.
Je krijgt een erkend diploma of getuigschrift en je geeft jezelf meer slaagkansen als zelfstandige.  
De gemiddelde duur is 1 tot 3 jaar.
De opleiding wordt voornamelijk in avondonderwijs gegeven.
Via een stageovereenkomst oefen je het beroep in de praktijk.
Een andere benaming is: ondernemersopleiding. 

Het concept ‘Leefschool’ is gebaseerd op 5 ontwikkelingsfasen die een kind doorloopt:

• geborgenheid en veiligheid;
• het wij-gevoel;
• kiezen;
• ordenen, begrijpen en leren door te doen;
• initiatief nemen, evalueren en filosoferen.

Leerlingen zitten samen in een leefgroep (2 tot 3 leeftijden) met 1 tot 2 begeleiders.
Bedoeling is : leren van en met elkaar.
Het verwerken van de leerstof  gebeurt via ervaringsgericht leren.
Door middel van projectwerk worden de kinderen actief betrokken bij wat er rondom hen gebeurt.
Er wordt over gewaakt dat alle leergebieden en –domeinen geïntegreerd aan bod komen.
Men streeft in een niet-competitief klimaat naar succeservaringen bij elk kind.
Zelfevaluatie, respect voor ieders vrijheid en mening en samen bindende en duidelijke afspraken maken (kinderen, begeleiders en ouders) zijn belangrijk.
Enkele secundaire scholen en verschillende basisscholen kiezen voor deze aanpak.

• De Leer- en Ervaringsbewijzen Databank (LED) is een online databank die de gegevens van kwalificatiebewijzen (diploma’s, certificaten, getuigschriften, ervaringsbewijzen, …) verzamelt die uitgereikt zijn door Vlaamse onderwijsinstellingen1. 
• LED geeft duidelijkheid over de echtheid van kwalificatiebewijzen en maakt de gegevens vlot toegankelijk voor burgers, werkgevers en overheden1. LED is een initiatief van het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen en het ministerie van Onderwijs en Vorming1.
• Om toegang te krijgen tot LED, moet je inloggen met je elektronische identiteitskaart (eID), Itsme, app of sms.

Een leergebied is een geheel van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes rond bepaalde inhouden in het kleuter- en lager onderwijs.

In het gewoon basisonderwijs moeten ten minste de volgende leergebieden aan bod komen:

• Lichamelijke opvoeding
• Muzische vorming
• Nederlands
• Wetenschappen en techniek
• Mens en maatschappij
• Wiskundige initiatie (kleuteronderwijs) of wiskunde (lager onderwijs)
• Frans

In het gewoon lager onderwijs komen daar nog 3 thema’s bij over de verschillende leergebieden heen:

• ICT
• Leren leren
• Sociale vaardigheden

Als je tussen 18 en 30 jaar oud bent en wil je werk combineren met leren dan kom je in aanmerking voor een leerjob. 
Tijdens deze opleiding:

• werk je in een bedrijf om het beroep van je keuze onder te knie te krijgen, en
• krijg je gemiddeld 1 dag per 3 weken les (= minstens 150 uur per jaar) in een opleidingscentrum van Syntra of een vervolmakingscentrum voor lassen (VCL);
• word je begeleid door een ervaren mentor;
• krijg je een maandelijkse vergoeding voor je werk in het bedrijf;
• bouw je sociale rechten op;
• behoud je je kinderbijslag of werkloosheidsuitkering;
• behaal je een officieel certificaat dat je beroepsbekwaamheid bewijst (= beroepskwalificatie) als je slaagt voor een assessment op het einde van je opleiding. 

De duur van de opleiding hangt af van het beroep dat je kiest en je voorkennis. Ze duurt maximaal 2 jaar.

Het leerkrediet kun je vergelijken met een virtuele rugzak gevuld met studiepunten.
Dit pakket studiepunten heb je nodig om je te kunnen inschrijven aan een hogeschool of universiteit. 
Bij je start aan het hoger onderwijs krijg je 140 studiepunten.
Bij inschrijving voor een bachelor- of masteropleiding haal je de studiepunten die je opleiding ‘kost’ uit je rugzak.
Een jaar voltijds studeren kost meestal 60 studiepunten.
Je houdt dan 80 studiepunten over.
Op het einde van het academiejaar ontvang je de studiepunten terug waarvoor je een creditbewijs behaalde (= geslaagd bent).
De studiepunten waarvoor je niet geslaagd bent, verlies je.
De eerste 60 studiepunten die je verwerft, worden dubbel bij je leerkrediet geteld.

Enkel van toepassing op de basisopleidingen hoger onderwijs (BA en MA) en enkel wanneer je studeert met een diploma- of creditcontract.
De stand van je leerkrediet kan je opvragen op studentenportaal
Studenten met onvoldoende/ een negatief leerkrediet moeten vaak een hoger inschrijvingsgeld betalen of kunnen geweigerd worden. 

Dit is de officiële vertegenwoordiging van de leerlingen in het beleid van een secundaire school.
Scholen zijn verplicht een leerlingenraad op te richten.
Er zijn wel twee uitzonderingen:

• De school is niet verplicht als minder dan 10% van de leerlingen erom vraagt.
• De school is niet verplicht als leerlingen op een andere manier kunnen participeren (themagroep, forum, ...).
  In de praktijk heeft bijna elke school dus één of andere vorm van leerlingenraad.
  In de leerlingenraad zitten allemaal scholieren.
  De raad adviseert de schooldirectie over álles wat leerlingen direct aanbelangt: bv. betaalbare broodjes, lessen- en examenroosters, schooluitstappen, sport, schoolfuiven, ...

Leerlingenvervoer is het vervoer van leerlingen van en naar de school.
Er zijn verschillende vormen van leerlingenvervoer, afhankelijk van het type onderwijs, de afstand tussen de school en de woonplaats, en de persoonlijke situatie van de leerling.
Leerlingenvervoer kan gratis zijn of tegen een vergoeding. 

In Vlaanderen hebben alle leerlingen in het buitengewoon basis- of secundair onderwijs recht op gratis busvervoer, als ze naar de dichtstbijzijnde school gaan van het net dat zij verkiezen én die het type onderwijs aanbiedt waarnaar het attest van de leerling verwijst. Dit noemt men collectief leerlingenvervoer.
Als leerlingen geen gebruik maken van collectief leerlingenvervoer, hebben hun ouders recht op een gratis abonnement van het openbaar vervoer voor de leerling of op een tussenkomst in de eigen vervoerskosten. Dit noemt men individueel leerlingenvervoer. Het leerlingenvervoer moet aangevraagd worden via de school voor buitengewoon onderwijs1.

De overeenkomst die men vóór 1 september 2016 sloot met de werkgever (binnen de Leertijd).
Ook de term leercontract werd gebruikt. 
Sinds 1 september 2016 heeft men het over 'Overeenkomsten alternerende opleiding'. (Daarnaast kan ook een Deeltijdse arbeidsovereenkomst' i.f.v. de sociale maribel opgestart worden).

Alle scholen zijn verplicht de leerplannen te volgen die door de overheid goedgekeurd zijn.
In een leerplan worden eindtermen en ontwikkelingsdoelen geconcretiseerd.
Toch hebben scholen nog voldoende vrijheid om zelf pedagogische en didactische keuzes te maken. 
Scholen kunnen bvb. werken met niveaugroepen, co-teaching, bepaalde werkvormen gebruiken... .
De ene school maakt hierin andere keuzes dan de andere.
Op deze manier heeft elke school haar eigen identiteit.

Leerplicht gaat over de wettelijke verplichting om te leren. Je bent niet verplicht om naar school te gaan. Ook huisonderwijs is mogelijk.

Let op!

Als je volwassenenonderwijs volgt, voldoe je niet aan de leerplicht.

Ook voor anderstalige nieuwkomers geldt de leerplicht.

De leerplicht begint in het kleuteronderwijs en start op 1 september van het kalenderjaar waarin een kleuter 5 jaar wordt of geworden is. De leerplicht eindigt op 30 juni van het kalenderjaar waarin je 18 wordt (= het einde van het schooljaar) of op je 18e verjaardag.

Voor de meeste jongeren duurt de leerplicht 13 jaar, maar zodra de leerling het diploma secundair onderwijs behaalt, stopt de leerplicht. Ook als leerlingen in het buitengewoon onderwijs opleidingsvorm 3 voor de leeftijd van 18 jaar het kwalificatiegetuigschrift behalen, stopt de leerplicht.

Zie ook hier.

Leersteun is vanaf 01 september 2023 ondersteuning voor scholen voor gewoon onderwijs waar leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften les volgen. Het leersteunmodel vervangt het ondersteuningsmodel dat tot 31 augustus 2023 bestond.

Scholen kunnen leersteun vragen voor leerlingen die beschikken over een:

• GC-verslag, verslag gemeenschappelijk curriculum;
• IAC-verslag, verslag individueel aangepast curriculum;
• OV4-verslag, verslag opleidingsvorm 4.

Deze nieuwe verslagen zijn van toepassing vanaf 1 september 2023.   

Een leersteuncentrum geeft ondersteuning in het gewoon onderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en hun schoolteam.

In een leersteuncentrum werken leerondersteuners met verschillende deskunidigheid en achtergrond om leerlingen en scholen te ondersteunen. Deze ondersteuning kan leerkrachtgericht, leerlinggericht en/of teamgericht zijn. 

Zie ook: leersteun

Zie trajectbegeleider

Een leraar in opleiding, of kortweg LIO, is een student die een lerarenopleiding volgt en tegelijkertijd al begint te werken in het onderwijs. De eigen werkplek van de LIO wordt dan ook de stageplek, waar hij of zij begeleid wordt door een mentor van de school en een docent van de lerarenopleiding. 

De tijd die 1 les duurt op school.
Er wordt vaak gesproken van een lesuur maar meestal duurt dit korter nl. 50 minuten.

Programma dat uitwisselingsprojecten als Erasmus, Comenius, Leonardo da Vinci, Grundtvig e.a. overkoepelt.
'Een leven lang leren' wil onderwijs en mobiliteit van lerenden, lesgevers en onderwijsinstellingen stimuleren.
Heel wat landen hebben zich geëngageerd in dit programma.

LIGO is de nieuwe naam van (de centra voor) basiseducatie.
Ze willen geletterdheid verhogen op vlak van taal, wiskunde, informatie-en communicatietechnologie en maatschappij-oriëntatie.
De centra bereiken laaggeletterde volwassenen, ongeacht of ze Nederlandstalig onderwijs gevolgd hebben. 

LIGO is Esperanto en betekent: verbinden.

In een lineaire opleiding wordt het lessenpakket over 1 schooljaar verwerkt.
Op het einde van het schooljaar volgt de definitieve evaluatie.
Als je slaagt behaal je de voorziene certificaten of diploma.

Een lineaire opleiding is de tegenhanger van een modulaire opleiding.

Logistiek personeel kan ingezet worden ter ondersteuning van verzorgend en verplegend personeel in bv. een rust- en verzorgingstehuis, een instelling van de jeugd- en gehandicaptenzorg, of een kinderdagverblijf.
Logistiek personeel vind je terug in  bv. de schoonmaak, het onderhoud en de herstellingen, verfraaiingen van die personeelsruimten, het vervoer van bewoners, het helpen van  de animatoren.

Over heel Vlaanderen zijn er LOKALE OVERLEGPLATFORMS of LOP’s actief, zowel in het basis- als het secundair onderwijs.
Het LOP is een vergadering van directies van scholen en clb’s, schoolpersoneel, ouders én leerlingen, lokale partners en organisaties van allochtonen en armen, integratiecentra, onthaalbureaus voor nieuwkomers en schoolopbouwwerk.
Ze werken allemaal samen om de scholieren in hun stad of gemeente gelijke onderwijskansen te bieden.
Het LOP geeft advies, steunt bij het inschrijvingsrecht en bemiddelt bij weigeringen.
Meer info:Lokaal Overleg Platform en zoeken via https://www.agodi.be/zoek-lop 

Als leerlingen zonder toestemming wegblijven van school, met medeweten van de ouders (vb.om op vakantie te gaan).

Het M-decreet is een decreet van het Vlaams Parlement met ingangsdatum 1 september 2015 en einddatum 31 augustus 2023. 

Een nieuw decreet leersteun vervangt sinds 1 september 2023 het M-decreet voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.

Zie leersteun.

Maatwerkbedrijven zijn bedrijven die mensen tewerkstellen die niet in het ‘reguliere’ arbeidscircuit terecht kunnen. Hun doel is sociaal, hun middelen zijn economisch. Voor 2019 sprak men van beschutte en sociale werkplaatsen.

Maatwerkbedrijven zijn actief in heel uiteenlopende sectoren, de activiteiten kunnen bijgevolg verscheiden zijn: verpakkingswerk, hout- en metaalbewerking, groenzorg, montage, ...

Maatwerkbedrijven moeten, net als reguliere bedrijven, rendabel zijn. Het zijn professionele bedrijven die hoogstaande producten afleveren. 

Wat is dan het verschil tussen een maatwerkbedrijf en een regulier bedrijf?

• Reguliere bedrijven zoeken werknemers voor hun werk. Maatwerkbedrijven zoeken werk voor hun werknemers.
• Reguliere bedrijven streven naar winstmaximalisatie. Maatwerkbedrijven streven naar een maximale tewerkstelling van personen met een beperking.

Meer info: Maatwerk

Aan sommige instellingen voor hoger onderwijs kan je kiezen voor een hoofdprogramma (major, bv. Engels) en een nevenprogramma (minor, bv. Nederlands).
Bedoeling is een bredere opleiding te realiseren.
De major is een samenhangend vakkenpakket dat inhoudelijk de kern uitmaakt van je opleiding. 

Een masteropleiding sluit meestal aan op een academische bacheloropleiding. Een master omvat ten minste 60 studiepunten.
Masters zijn altijd academisch gericht, ze kunnen daarnaast ook een professionele gerichtheid hebben. 
Een masteropleiding wordt afgesloten met een masterproef (eindwerk, thesis). 
Naast universiteiten kunnen ook hogescholen (in een associatie met een universiteit) masteropleidingen aanbieden.
Na een professionele bachelor dien je eerst een schakelprogramma of verkorte bachelor te volgen alvorens aan je master te beginnen.

LLM staat voor het Latijnse 'Legum Magister' wat 'Meester in de rechten' betekent.  

Je moet eerst een master behaald hebben om te mogen starten.
Een Manama is een verdere specialisatie, meestal aansluitend op je masteropleiding en omvat minstens 60 studiepunten.
Elke Manana heeft specifieke toelatingsvoorwaarden.
Als je niet de vereiste master hebt gevolgd, is het mogelijk dat je eerst een voorbereidingsprogramma moet volgen.
Je hoeft er geen leerkrediet voor in te zetten.

Werkstuk waarmee een masteropleiding wordt afgerond.
De student toont dat hij/zij beschikt over een analytisch en synthetisch vermogen of over een zelfstandig probleemoplossend vermogen op academisch niveau of over de mogelijkheid een kunstzinnige schepping te creëren.
De masterproef toont de algemeen kritisch-reflecterende ingesteldheid of de onderzoeksingesteldheid van de student aan.

De term MPI zoals deze gebruikt werd binnen het vrij onderwijs, is sinds 01/01/2015 vervangen door MFC (Multi Functioneel Centrum).
De GO! internaten van het buitengewoon onderwijs, de IPO en het tehuis Kastor maken met ingang van 1 september 2023 een transitie naar Welzijn en zijn vanaf dan ook gekend als MultiFunctioneel Centrum.

Leidinggevende op de werkvloer.
Geeft meestal leiding aan enkele arbeiders.

Binnen duaal leren wordt hiermee verwezen naar het personeelslid dat binnen de onderneming verantwoordelijk is om de leerling op de werkplek te begeleiden en op te volgen.

Geslaagd

Methodeonderwijs is een verzamelnaam voor onderwijs dat georganiseerd wordt vanuit een typische filosofische, pedagogische en ideologische achtergrond.
Soms functioneert een hele school op deze manier, soms slechts één onderwijsvorm of een bepaalde graad.
Concreet kiest men voor andere onderwijsmethoden en legt men andere accenten dan in het 'gewoon onderwijs'.
Deze scholen kan je terugvinden in alle onderwijsnetten.
Een constante is dat men van de ouders verwacht dat ze zich sterk engageren.
Het kan gaan over het participeren aan het schoolbeleid tot het verven van de klaslokalen...

In deze Moeilijke woordenlijst kan je zoeken op: 

• Daltononderwijs
• Ervaringsgericht onderwijs
• Freinetonderwijs
• Jenaplanonderwijs
• Leefschoolonderwijs
• Montessori- onderwijs
• Muzisch onderwijs
• Onderwijs met de bijbel
• Steineronderwijs

Momenteel spreekt men over \'secundair onderwijs\'.
De term \'middelbaar\' dateert van vóór de onderwijshervormingen uit de 20e eeuw.

Werkzoekenden met een diploma secundair onderwijs of met een getuigschrift 6 BSO worden door de VDAB gecatalogeerd als Middengeschoold.

Aan sommige instellingen voor hoger onderwijs kan je kiezen voor een hoofdprogramma (major, bv. Engels) en een nevenprogramma (minor, bv. Nederlands).
Bedoeling is je opleiding te verbreden met vakken uit andere studiedomeinen.
De minor is qua studieomvang beperkter dan de major.
Na het volgen van een minor kan je eventueel verder studeren in een Master die in het verlengde van je Minor ligt.

Dit is een door de onderwijsinstelling uitgetekend studietraject voor een opleiding.
De opleidingsonderdelen zijn meestal gegroepeerd in opeenvolgende delen van 60 studiepunten per academiejaar (voor wie voltijds studeert).
Modeltrajecten bestaan voor elke bachelor- en masteropleiding.

De leerstof  is opgedeeld in kleinere delen (modules). Na elke module volgt een examen.
Je legt dus niet noodzakelijk alle examens in een keer af.
Je kan slagen voor aparte modules.
Slaag je voor alle modules, dan ben je geslaagd voor je opleiding en behaal je je certificaat, getuigschrift of diploma.

Zwangere leerlingen hebben recht op moederschapsverlof.
Zij kunnen het verlof maximum 1 week voor de vermoedelijke datum van de bevalling, opnemen.
Tot max. 9 weken na de effectieve bevalling.
Let wel: dit is een recht, geen plicht.
In deze periode heeft de tienermoeder die ingeschreven is als regelmatige leerling, ook recht op tijdelijk onderwijs aan huis (TOAH).

Montessorischolen zijn scholen zonder vast lessenrooster, zonder zittenblijven en zonder cijferbeoordelingssysteem.
Kinderen van verschillende leeftijden zitten bij elkaar in één groep.
Ieder kind werkt voor zichzelf en krijgt de kans om op eigen tempo te evolueren.
Dit houdt ook in dat niet elk kind op hetzelfde moment dezelfde leerstof zal krijgen.
Dat is meteen  het grote verschil met het traditionele onderwijs.
Het gaat om het zelf ervaren binnen een stimulerende omgeving met specifiek ontwikkelingsmateriaal.

Centraal staan in dit onderwijs :

• respect voor het eigen ritme en kunnen van het kind,
• ontwikkeling van eigen verantwoordelijkheid,
• zelfstandig werken

De Montessorigedachte wordt samengevat in de uitspraak: "Leer het mij zelf te doen".
Het onderwijs past erg bij ondernemende, zelfstandige kinderen.

In Vlaanderen komen relatief weinig Nederlandstalige Montessorischolen voor.
Het onderwijs is gebaseerd op de pedagogiek van Maria Montessori (1870-1951).

Een massive open online course (MOOC) is een cursus, ingericht op massale deelname, waarbij het cursusmateriaal wordt verspreid over het web en de deelnemers dus niet aan een locatie gebonden zijn.      
Naast traditionele studiematerialen, zoals tekst, video\'s en cases biedt deze vorm van onderwijs ook de mogelijkheid tot digitale interactie tussen studenten, docenten en assistenten, door middel van discussieplatforms. De cursus is geen bijeenkomst maar eerder een manier van aansluiten van gedistribueerde docenten en leerlingen over een gemeenschappelijk onderwerp of in het veld van de cursus.
Als nieuwe vorm van afstandsonderwijs wordt verwacht dat de opkomst van MOOCs een belangrijke druk zal uitoefenen op het businessmodel van traditionele universiteiten.

Een multidisciplinair team is een groep mensen die allen gespecialiseerd zijn in een ander vakgebied en samenwerken aan een opdracht waarbij kennis in verschillende vakgebieden vereist is om de opdracht succesvol te voltooien.

Binnen jeugdhulp is een multidisciplinair team een dienst die personen met een (vermoeden van) handicap bijstaat bij de aanvraag van ondersteuning bij het VAPH.

Een multifunctioneel centrum (MFC) richt zich tot personen met een handicap tot en met 21 jaar (uitzonderlijk verlengbaar tot en met 25 jaar) die nood hebben aan specifieke ondersteuning. Een multifunctioneel centrum biedt begeleiding, dagopvang, verblijf.

Voor ondersteuning van een multifunctioneel centrum is een jeugdhulpbeslissing van de intersectorale toegangspoort (ITP) nodig.

De MFC's vervangen vanaf 01/01/2015 de vroegere MPI's. 

Meer info vind je op de site van het VAPH. 

Samenwerking tussen personen uit verschillende disciplines (vakgebieden).

Een basisschool die niet enkel wil werken aan de eenzijdige intellectuele ontwikkeling van de leerling.
Daarom wordt er een flinke portie kunst aan toegevoegd.
Muzische vorming wordt geïntegreerd in andere leerdomeinen.
Tijdens de schooluren ontdekken de kinderen muziek, beeld, woord en beweging.
Sommige scholen werken hiervoor samen met een muziekacademie, een cultuurcentrum, een bibliotheek… of organiseren culturele uitstappen, een jaarlijkse musical, hebben een schoolkoor… .

Het 'naadloos flexibel traject' is bedoeld voor jongeren die het onderwijs dreigen te verlaten wegens pedagogische, juridische, sociale of persoonlijke redenen.  
Het gaat om tijdelijke intensieve trajecten op maat waarbij kwetsbare jongeren worden begeleid en de onderwijsinstellingen ondersteuning krijgt.
De begeleiding kan gebeuren in een school maar ook daarbuiten. Bedoeling is dat de jongere opnieuw aansluiting vindt bij een schools traject. 

NARIC-Vlaanderen staat in voor het erkennen van de gelijkwaardigheid van buitenlandse diploma’s:

• de erkenning van buitenlandse diploma’s hoger onderwijs;

• de erkenning van buitenlandse diploma’s volwassenonderwijs;

• de erkenning van buitenlandse diploma’s secundair onderwijs.

NT2 is een niveau-indeling van beheersing van het Nederlands als tweede taal.

In Vlaanderen wordt NT2 onderwezen in het volwassenenonderwijs. Ook in de OKAN (Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers) neemt het een belangrijke plaats in.

Meer informatie: Onderwijs&Vorming

Organisatie die zowel in Nederland als in België instaat voor de kwaliteit van het hoger onderwijs.
De NVAO beoordeelt op onafhankelijke wijze de kwaliteit van hogere opleidingen en kent bijzondere (kwaliteits)keurmerken toe aan hogere onderwijsinstellingen. 
Daarnaast levert de NVAO een bijdrage aan het vergroten van het kwaliteitsbewustzijn binnen het hoger onderwijs en bevordert zij de positionering van het hoger onderwijs in nationaal en internationaal perspectief.

Een niet- erkende instelling die niet kan leiden tot een erkende kwalificatie.
Onderwijskiezer informeert in het hoger onderwijs, enkel over erkende onderwijsinstellingen die leiden tot een erkende kwalificatie.

Zie bij 'onderwijsnet'.

Leerling die niet gestart is in het eerste leerjaar dat de school inricht, maar die zich later, tijdens zijn studieloopbaan, in de school heeft ingeschreven.

De meeste basisopties mogen scholen vrij programmeren. Daarnaast zijn er een aantal nichebasisopties. Deze optie of de studierichting wordt slechts in een beperkt aantal scholen per onderwijsnet aangeboden.

Deze term wordt in de Onderwijskiezer soms gebruikt als synoniem voor 'modulair' georganiseerd.

Een OBC is een residentiële voorziening die 24 uur op 24 opvang biedt, in principe 7 dagen op 7 en het hele jaar door.

Meer informatie: Opgroeien.

Voluit: OnderwijsKwalificerend OpleidingsTraject.
Het is een initiatief van VDAB om knelpuntberoepen weg te werken én tegelijkertijd een diploma te behalen.

De VDAB werkt hiervoor samen met opleidingspartners en de trajecten kunnen zich situeren binnen het secundair volwassenenonderwijs, graduaatsopleiding of 7de jaar BSO.
Ze kunnen aangevuld worden met een traject of schakel naar de PBa.

OKOT zijn intensieve trajecten. Het gaat om een voltijdse studie in dagonderwijs. Het aantal uren les kan oplopen tot 40 uur per week. Het traject duurt 1 tot 3 jaar. Werkzoekenden moeten dus zeer gemotiveerd zijn om het vol te houden. 

Persoon die optreedt als bemiddelaar bij geschillen en problemen tussen de student en één of meer personeelsleden.

Het is een rondschrijven waarin de praktische toepassing/ invulling van een decreet wordt uitgelegd.

Ander woord: circulaire.

In een ondernemersschapstraject leer je hoe je een eigen zaak opzet, uitbouwt en leidt. 
De opleiding omvat twee delen: bedrijfsbeheer en beroepskennis. 
De meeste opleidingen duren 2 tot 3 jaar en kunnen zowel overdag als ’s avonds worden gevolgd. 
Via een  stageovereenkomst kan je praktijkervaring opdoen in een onderneming.
Je voorkennis wordt bepaald aan de hand van een instapproef.
Om te mogen starten moet je voldaan hebben aan de leerplicht.

De term ondersteuningsnetwerk werd gebruikt van 1/09/2017 tot 31/08/2023. Sinds 1/09/2023 spreken we van leersteuncentrum. 

Voor leerlingen die vanuit het M-decreet beschikten over een (gemotiveerd) verslag kon een school ondersteuning aanvragen bij een ondersteuningsnetwerk.

Een onderwijsbehoefte is datgene wat een leerling nodig heeft om op school zichzelf op een positieve manier verder te ontwikkelen. Wat een leerling volgens de leraar nodig heeft om een bepaald doel te behalen.

Elke school of CLB krijgt vroeg of laat bezoek van de onderwijsinspectie. De onderwijsinspectie beoordeelt én stimuleert de kwaliteit in opdracht van de overheid. 

Een team van inspecteurs komt maximum 5 dagen langs op school, ook tussentijdse bezoeken zijn mogelijk. In elke doorlichting kan het inspectieteam lesobservaties, documenten opvragen en online bevragingen uitvoeren. Naast gesprekken met het beleidsteam en leraren kunnen er ook gesprekken plaatsvinden met leerlingen.  

Nadien schrijft de inspectie een doorlichtingsverslag.

Er zijn 3 onderwijsnetten. Binnen elk net zijn er 1 of meer onderwijskoepels. Die koepels zijn verenigingen van schoolbesturen en inrichtende machten. Zij ondersteunen en vertegenwoordigen schoolbesturen. Zij stellen leerplannen en lessenroosters op, die de schoolbesturen kunnen overnemen.

De belangrijkste koepels zijn:

• het Gemeenschapsonderwijs ( GO!) 
• het Onderwijssecretariaat van de Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap (OVSG)
• het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV)
• de Federatie van Onafhankelijke Pluralistische Emancipatorische Methodescholen (FOPEM)
• het Vlaams Onderwijs Overleg Platform (VOOP)
• Katholiek Onderwijs Vlaanderen (KOV)
• de Raad van Inrichtende Machten van het Protestants Christelijk Onderwijs (IPCO)
• het Overleg Kleine Onderwijsverstrekkers (OKO) is het samengaan van FOPEM, VOOP, IPCO en de Federatie van Rudolf Steinerscholen in Vlaanderen.

Een onderwijskwalificatie beschrijft wat je moet kennen en kunnen om verdere studies aan te vatten, te functioneren in onze maatschappij of een bepaald beroep uit te oefenen.

Een onderwijskwalificatie behaal je alleen via onderwijs. Het ligt vast via welk soort onderwijs je welke onderwijskwalificatie kan behalen. Zo is het getuigschrift lager onderwijs gelijk aan onderwijskwalificatie 1, ben je geslaagd na het 6de jaar arbeidsmarkfinaliteit heb je een diploma secundair onderwijs van onderwijskwalificatie 3, ...

Bekijk het volledige overzicht van de onderwijskwalificaties en de structuur.

De begeleiding die leerlingen krijgen bij het traject dat ze afleggen in het onderwijs (studie-en beroepskeuze).
Doel is dat leerlingen zichzelf beter leren kennen en zo zelf goede keuzes leren maken.
Onderwijsloopbaanbegeleiding is een taak van het schoolteam en het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB). 

In Vlaanderen zijn 3 onderwijsnetten:

• het Gemeenschapsonderwijs, GO! onderwijs  van de Vlaamse Gemeenschap is verplicht tot neutraliteit.  
  Dit wil zeggen dat de religieuze, filosofische of ideologische overtuiging van de ouders en de leerlingen moet gerespecteerd worden.
  Hun pedagogisch project kan je hier lezen.

• het Officieel Gesubsidieerd  onderwijs (OGO) omvat alle gemeentelijke, stedelijke en provinciale scholen.
  Het gesubsidieerd officieel onderwijs moet open staan voor alle levensbeschouwingen.  
  De inrichtende machten zijn verenigd in twee koepels: 
  het Onderwijssecretariaat van de Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap (OVSG)
  en het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV).
  Het pedagogisch project van het POV kan je hier lezen.  
  Informatie over de missie van OVSG vind je hier.
  Tot het OVSG hoort ook het onderwijs van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC).
  Meer info vind je hier.
  
  
• het Vrij Gesubsidieerd onderwijs (VGO) is het onderwijs dat op privé-initiatief georganiseerd wordt (dus niet door een overheid maar bv. door een bisdom of een privé- persoon..).
  Het heeft een godsdienstige of onderwijskundige grondslag en bestaat hoofdzakelijk uit katholieke scholen.  
  De onderwijskoepel is het het Katholiek Onderwijs Vlaanderen (KOV).
  Het pedagogisch project van het katholiek onderwijs kan je hier lezen.
  
  In het vrij onderwijs zijn ook protestantse, joodse, orthodoxe, islamitische, … scholen en niet-confessioneel onderwijs mogelijk.

Informatie over alle netten en hun overkoepelende organisaties kan je vinden op de website van het Departement Onderwijs en Vorming.
Scholen die  aan een specifieke pedagogische methode verbonden zijn zoals de Freinet-, de Montessori- en de Steinerscholen... kan je in alle netten terugvinden.

De schoolloopbaan van een Vlaamse leerling loopt over verscheidene niveaus die op elkaar aansluiten: basisonderwijs (BaO), secundair onderwijs (SO), hoger onderwijs (HO). 

Ook interessant: Vlaamse Kwalificatiestructuur (VKS).

Sinds 1/09/2021 spreken we niet meer van onderwijsvormen maar finaliteiten (arbeidsmarkt, dubbele en doorstroom) vanaf de 2de graad secundair onderwijs.

Een onderwijsvorm bundelde studierichtingen met eenzelfde bedoeling en/of een aantal gemeenschappelijke kenmerken.
Er waren vier onderwijsvormen:

• het algemeen secundair onderwijs (ASO): hier wordt de nadruk gelegd op een ruime theoretische vorming, die vooral een stevige basis biedt voor het volgen van hoger onderwijs. Alle studierichtingen van ASO hebben de finaliteit doorstroom.
• het beroepssecundair onderwijs (BSO): dit is een praktische onderwijsvorm waarin de jongere een specifiek beroep aanleert, terwijl hij/zij ook algemene vorming ontvangt. Alle studierichtingen van BSO hebben de finaliteit arbeidsmarkt.
• het kunstsecundair onderwijs (KSO): een algemene, ruime vorming wordt gekoppeld aan actieve kunstbeoefening. Na het KSO kan de jongere een beroep uitoefenen of overstappen naar het hoger onderwijs. Studierichtingen van KSO hebben ofwel finaliteit doorstroom ofwel dubbele finaliteit.
• het technisch secundair onderwijs (TSO): de aandacht gaat vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het TSO kan de jongere een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen. Studierichtingen van TSO hebben ofwel finaliteit doorstroom ofwel dubbele finaliteit.

De onderzoeksmaster (of researchmaster) bereidt je voor op een loopbaan als wetenschappelijk onderzoeker en vormt de aanzet tot een doctoraatstraject.
Een onderzoeksmaster duurt 2 jaar.

Wanneer een familie uit een ander land naar Vlaanderen verhuist, is de kennis van het Nederlands meestal minimaal of onbestaande.
In een OKAN- klas klas leren de leerlingen intensief Nederlands.
Het is de bedoeling dat ze na 1 jaar voldoende Nederlands kunnen om naar een gewone klas te gaan en om zich sociaal te integreren.
Leerlingen moeten aan voorwaarden voldoen om toegelaten te worden tot de onthaalklassen in basis- en secundair onderwijs. 

Meer info op Onderwijskiezer: basisonderwijs of secundair onderwijs. 

Dit is hetgeen een kind moet kunnen en kennen op het einde van de kleuterschool en het buitengewoon onderwijs (niet voor opleidingsvorm 4 van het BuSO). Ontwikkelingsdoelen richten zich ook naar leerlingen uit OKAN.

Deze doelen worden opgelegd door de Vlaamse overheid. Het zijn minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes voor een bepaalde leerlingenpopulatie.

De school moet ernaar streven ze te bereiken - en de inspectie gaat na in hoeverre dit gebeurt - maar hoeft ze daarom niet noodzakelijk te realiseren.

Een asielcentrum waar asielzoekers vrij in en uit mogen lopen.

Een operator is iemand die een apparaat, een machine of een installatie bedient.
Letterlijk betekent het (be)werker.

De structurerende eenheid van het onderwijsaanbod.

Combinatie van een aantal vakken, bestaande uit competenties en vaardigheden die leiden tot een wettelijk erkend getuigschrift, diploma of certificaat.

Deze cheques zijn een digitaal betaalmiddel om het inschrijvingsgeld van bepaalde opleidingen mee te betalen.
Enkel opleidingen die mogen gevolgd worden tijdens educatief verlof, opleidingen die je volgt in het kader van loopbaanbegeleiding en loopbaanbegeleiding zelf, komen hiervoor in aanmerking.

Per kalenderjaar kan je maximum 250 euro opleidingscheques aanvragen. Jij betaalt de helft van de cheques, de Vlaamse overheid bestaalt de andere helft.
Voorwaarde is dat je al werkt.

Meer info: opleidingscheques.

De officiële term voor 'vak' in het hoger onderwijs.
Het kan theoretisch zijn of een practicum of werkcollege.
Het kan ook gaan over een stage of een masterproef.
Per opleidingsonderdeel/vak waarvoor je geslaagd bent, ontvang je een creditbewijs. 
Als je je jaar (gedeeltelijk) moet overdoen, moet je dit opleidingsonderdeel niet meer afleggen.

Het overzicht van alle opleidingen, geordend per studiegebied en met opsomming van alle modules.

Deze term kom je tegen binnen de Leertijd.
Het opleidingstraject bestaat uit 1 of meer opleidingen en wordt opgedeeld in opleidingsjaren.
Elke opleiding bestaat uit 1 of meer modules.
Slaag je in elke module van een opleiding, dan krijg je een certificaat.
Slaag je in alle opleidingen van een opleidingstraject dan krijg je een getuigschrift Leertijd.

Organisator van een opleiding.
Elke school is een opleidingsverstrekker.

In het Buitengewoon secundair onderwijs (BUSO) spreken we over opleidingsvormen (OV).
Er bestaan 4 opleidingsvormen, elk met zijn eigen doelstellingen:

• OV1: gericht op het kunnen functioneren in de maatschappij en zo mogelijk op arbeidsdeelname. Beiden in een ondersteunende omgeving. Men focust bijgevolg op het ontwikkelen van zelfredzaamheid, communicatiemogelijkheden, senso-motoriek en de sociale vorming van de leerlingen. 
• OV2:  gericht op kunnen functioneren in de maatschappij mits ondersteuning + tewerkstelling in een beschermd arbeidsmilieu. De focus binnen dit onderwijs ligt op sociale integratie in een beschermd leefmilieu en arbeidsgeschiktmaking.
• OV3: geeft je een algemene, sociale en beroepsvorming met als doel maatschappelijk functioneren,  participeren en werken in het gewone arbeidsmilieu.
• OV4: via het volgen van studierichtingen (finaliteit arbeidsmarkt, dubbele of doorstroom) die overeen komen met deze uit het gewoon voltijds secundair onderwijs, de leerling voorbereiden op vervolgonderwijs of tewerkstelling in het gewone arbeidsmilieu, al dan niet met ondersteuning.
  Ook gericht op het leren functioneren en deelnemen aan de samenleving, al dan niet mits ondersteuning.

De 4 opleidingsvormen worden georganiseerd voor leerlingen uit verschillende types.
Niet elk type bestaat in elke opleidingsvorm.

Meer informatie op Onderwijskiezer.

Een vak of een groep van vakken dat typisch/karakteristiek is voor een bepaalde opleiding.
Het bestaat steeds uit een fundamenteel gedeelte en wordt soms aangevuld met een (beperkt) complementair gedeelte waarin de school vrij beslist welke vakken hiertoe behoren.

Leerlingen uit het secundair onderwijs behalen op het einde van een leerjaar een oriënteringsattest.
Er bestaan 3 soorten oriënteringsattesten: A, B en C.
Welke attesten je wanneer kan behalen wordt beschreven in de omzendbrief SO 64.

• Oriënteringsattest A betekent: geslaagd. Je kan zonder beperking, naar een hoger leerjaar en vrij kiezen welke studierichting je wil volgen.

• Oriënteringsattest B betekent: geslaagd maar je mag volgend schooljaar 1 of meerdere studierichtingen/basisopties niet volgen (= clausulering). De klassenraad beslist hierover en deelt mee waarom deze beslissing werd genomen. Wil je het jaar opnieuw doen dan moet de delibererende klassenraad hiermee akkoord gaan. Krijg je een B-attest met uitgebreide clausulering dan mag je altijd het jaar opnieuw doen. Een uitgebreide clausulering = in het 2de leerjaar van de 1ste graad en in de 2de graad: minstens alle structuuronderdelen van 3 onderwijsvormen of 2 finaliteiten worden uitgesloten.

• Oriënteringsattest C betekent: niet geslaagd, je moet het jaar overdoen.

Een ouderavond of oudercontact is een bijeenkomst waarop ouders uitgenodigd worden op de school van hun kind(eren) om met de leerkracht(en) te praten. 

Tijdens het oudercontact spreken ouders en leraren met elkaar over de leerling/zoon of dochter.
Kan zij volgen in de klas? Gaat hij graag naar school? Enzovoort.
Zo verbetert het onderling contact en kunnen ouders en leraren eventuele moeilijkheden samen bespreken.
In het schoolreglement vind je de afspraken terug over oudercontact.

Nieuw vanaf 1 september 2023 (voordien: zie verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs).

Dit is een verslag, afgeleverd door een CLB, dat een leerling toegang geeft tot het buitengewoon secundair onderwijs opleidingsvorm 4 of dat de leerling recht op leersteun geeft in het gewoon secundair onderwijs.

Uit het OV4-verslag moet blijken dat redelijke aanpassingen niet voldoende zijn om de leerling de gewone leerdoelen te laten halen in een gewone school. 

Meer info

Dit is een voltijdse overeenkomst voor leerlingen die leren via een combinatie van leren (lessen) + werken (leren op de werkvloer).
Naargelang de sector gaat het over een arbeidsduur van 36, 38 of 40u/w.
De overeenkomst omvat zowel de les- als de werkplekcomponent.

Als je DBSO volgt is de lescomponent min. 15 u/week en de resterende tijd gaat naar werkplekleren.
In Leertijd is de lescomponent goed voor min. 8 u/week.
Mét leervergoeding + opbouw van sociale zekerheidsrechten. 
Het groeipakket blijft behouden.

Mogelijk binnen duaal leren, DBSO en leertijd.

Het gaat om het veranderen van leerjaar en/of studierichting in het secundair onderwijs tijdens het schooljaar.

Wil je veranderen van studierichting in het zelfde jaar dan moet je de regels of voorwaarden volgen.

Wil je veranderen van school, kan dat altijd zolang je aan de regels of voorwaarden van de richting voldoet om toegelaten te worden.

Wil je tijdens het schooljaar veranderen tussen leerjaren (van een hoger naar een lager leerjaar of omgekeerd), moet je rekening houden met de toelatingsvoorwaarden, de school volgt de regels voor afwezigheden hiervoor. (omzendbrief SO/2005/04).

Hetzelfde leerjaar opnieuw moeten volgen, zittenblijven, dubbelen.

Domein binnen de distributiesector.

Het gaat om alle bedrijven en fabrieken die materialen en producten maken of verkopen die nodig zijn voor het inpakken van goederen.

Een parastatale is een (voormalige) semi-overheidsinstelling.

Het is een omschrijving voor een instelling die geen overheidsinstelling is, maar wel dóór de overheid is opgericht en eraan gelijkgesteld is. 

In de beheerraad van een parastatale blijft de overheid wel altijd vertegenwoordigd door een afgevaardigde van de minister.

In het PLC zitten vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers. Zij bepalen voor hun eigen sector veel spelregels in verband met de toepassing van het werknemersleerlingstelsel. Deze sectorgebonden regels komen bovenop de algemeen geldende spelregels.

Een paritair comité is een plek waar werkgevers en werknemers vergaderen, met 3 doelen:

• afspraken maken over de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)
• conflicten voorkomen of oplossen
• advies geven aan de overheid.

Per sector bestaat er een paritair comité dat bestaat uit een gelijk aantal vertegenwoordigers van de grote vakbonden en van de werkgeversorganisatie.

Dit begrip wordt gebruikt bij de cijfers van het studierendement.

Bij het studierendement is de participatiegraad :
het % studenten t.o.v. van alle afgestudeerden (uit die secundaire studierichting) dat zich ingeschreven heeft in deze opleiding van het hoger onderwijs.

Bij bachelor behaald is de participatiegraad :
het % studenten die uit die bepaalde richting van het secundair onmiddellijk gestart is in het hoger onderwijs.

Ondernemer bij wie je 'in de leer gaat'.

Het pedagogisch project een tekst over de visie van de school op onderwijs en opvoeding. Het geeft informatie over hoe les gegeven wordt en kinderen/jongeren opgevoed worden. Elke school heeft een pedagogisch project dat ondertekend wordt door ouder(s)/voogd bij inschrijving in de school.

• Binnen het katholiek onderwijs kan elke school haar eigen pedagogische project bepalen. Er bestaat wel een gezamenlijke en korte Opdrachtsverklaring van het Katholiek Onderwijs.
• Het Gemeenschapsonderwijs (GO!) heeft een uitgeschreven project voor alle scholen.
• In het gemeentelijk en provinciaal onderwijs (gesubsidieerd officieel onderwijs) werken de scholen eventueel zelf een project uit onder verantwoordelijkheid van het gemeente- of provinciebestuur.

Dit is een vorm van onderwijs voor kinderen die door hun beperking niet naar school kunnen gaan maar wel onderwijs kunnen krijgen. Het kind krijgt tot 4 uur per week aan huis les.

Vanaf 5 jaar (voor 1 januari van het schooljaar) kan een kind permanent onderwijs aan huis volgen.

Het kind moet een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs hebben. Daar staat in welk type van buitengewoon onderwijs het beste aansluit bij de noden van het kind. Ook het Zorgpunt Onderwijsinspectie moeten een positief advies geven.

Permanent? Het kan gaan over 1 of meerdere schooljaren.

Als het kind terug naar school gaat, krijgt het geen POAH meer.

Meer info in de omzendbrief voor het Basisonderwijs en voor het Secundair onderwijs.

Tot schooljaar 2015-2016 werd dit woord gebruikt in het systeem LEREN en WERKEN.

Jongeren die nog niet in staat zijn de component ' Leren' en/of de component 'Werken' te volgen, kunnen terecht in een persoonlijk ontwikkelingstraject aangeboden in een centrum voor deeltijdse vorming.

Zie ook: Naadloos Aansluitend Flexibel Traject (NAFT)

Een persoonlijk-assistentiebudget is een bedrag dat je krijgt om hulp te betalen voor je kind met een handicap. Je kunt zelf kiezen wie je helpt en hoe je die hulp organiseert. Je kunt assistenten in dienst nemen die je kind helpen bij het dagelijks leven, op school of op het werk. Bijvoorbeeld:

• huishoudelijk taken (koken, opruimen, ...)
• lichamelijke taken (wassen en aankleden, eten, ...)
• verplaatsingen (boodschappen, ...)
• dagactiviteiten (uitstappen, ...)

Je kunt ook hulp kopen bij een organisatie die gespecialiseerd is in de zorg voor mensen met een handicap. Het bedrag dat je krijgt hangt af van de situatie van je kind en hoeveel hulp hij of zij nodig heeft. Je moet het budget gebruiken voor de hulp die je kind nodig heeft en die past bij zijn of haar wensen en mogelijkheden. Je moet ook regelmatig laten weten hoe je het budget besteedt.

Naam van de beroepssector en vereniging van farmaceutische bedrijven.

Dit persoonlijk werkinstrument is meer dan een oplijsting van competenties die je bovendien documenteert.
Het is niet alleen een gestructureerd overzicht van je werk, inspanningen, prestaties, gevolgde opleidingen...
Vaak toont het ook welke vooruitgang je boekte, wat je nu al kan en een persoonlijk stappenplan. 
Het kan vele vormen hebben:een schriftelijk document, een digitaal bestand, een creatieve fotomap... vb. een stageverslag, getuigenissen, eigen ontwerpen, bewijsstukken van een school/organisatie...
Deze portfolio kan gebruikt worden tijdens je studieloopbaan, op de arbeidsmarkt en/of voor je persoonlijke ontplooiing.
Het kan ook gebruikt worden tijdens het erkenningsproces van verworven competenties.